[b]Pracownik wynagradzany jest stawką zasadniczą i premią w wysokości 5 proc. utargu. Czy tę premię należy wliczyć do wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, skoro pracownik w czasie, w którym korzystał z tego urlopu, utargu nie wypracował?

A co z premią, która nie jest pomniejszana za okres urlopu wypoczynkowego i pracownik mimo takiego urlopu dostaje ją w całości, np. premia w wysokości od 300 do 1000 zł zależna od zysku wypracowanego przez dział handlowy?[/b]

Premię określoną jako 5 proc. od utargu jako że jest zmiennym składnikiem wynagrodzenia, który nie przysługuje za czas urlopu (w czasie wypoczynku pracownik nie wypracowuje utargu), wliczamy do podstawy pensji urlopowej.

Natomiast premii określonej widełkowo, której wysokość w każdym miesiącu nie jest pomniejszana z racji korzystania z urlopu wypoczynkowego, nie uwzględniamy. Pracownik otrzymuje ją bowiem nie tylko za czas pracy, ale również za czas urlopu.

[srodtytul]Lista wyłączeń[/srodtytul]

Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:

- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,

- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy i za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,

- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,

- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,

- dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,

- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

- kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,

- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,

- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,

- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy,

- należności przysługujących pracownikowi zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F668DDCA493EF7DBA47B40AB52A4C244?id=320785]ustawą z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (DzU nr 125, poz. 1035)[/link], w okresie objęcia go przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy.

Taką listę zawiera § 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=84E9C562E6C6D1EF8372F871A0291D1A?id=74468]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.[/link], dalej rozporządzenie urlopowe). Jej ostatni punkt wynika natomiast z § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=328726]rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 8 października 2009 r. zmieniającego rozporządzenie urlopowe (DzU nr 174, poz. 1353)[/link].

[srodtytul]Według charakteru[/srodtytul]

Sposób zaliczenia danego składnika wynagrodzenia do płacy urlopowej zależy od jego charakteru. I tak składniki:

1) w stawce miesięcznej w stałej wysokości (np. wynagrodzenie zasadnicze w miesięcznej wysokości, stała premia regulaminowa, dodatek stażowy w stałej wysokości) uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu (§ 7 rozporządzenia urlopowego),

2) zmienne przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc (np. premie w zmiennej wysokości, prowizja) uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a jeśli ich wysokość znacznie się waha, to w wysokości wypłaconej w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (§ 8 rozporządzenia urlopowego).

Suma z pkt 2 stanowi podstawę pensji urlopowej ze składników zmiennych (tzw. dopłata do urlopu), którą następnie obliczamy:

- dzieląc podstawę przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa,

- mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu (§ 9 ust. 1 rozporządzenia urlopowego).

[srodtytul]Inaczej zmienna, inaczej stała[/srodtytul]

Jeśli na podstawie przepisów wewnątrzzakładowych (regulaminu wynagradzania lub układu zbiorowego pracy) albo umowy o pracę pracownikowi przysługuje miesięczna premia w stałej wysokości, urlop wypoczynkowy nie ma wpływu na ten składnik wynagrodzenia. Jest ona bowiem wypłacana w przypisanej wysokości, w ustalonym terminie płatności - patrz przykład z premią stałą.

Gdy przysługująca zatrudnionemu premia jest składnikiem zmiennym, wchodzi do podstawy wynagrodzenia urlopowego w wysokości wypłaconej, co do zasady, w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu - patrz przykład z premią zmienną.

Jednak pominiemy zmienną premię, która nie jest pomniejszana za czas urlopu wypoczynkowego, a co za tym idzie wypłacana jest również za ten okres. Wliczenie jej do takiej podstawy oznaczałoby bowiem, że pracownik otrzymałby ją za okres urlopu podwójnie: najpierw w ramach samej premii, potem w ramach wynagrodzenia urlopowego liczonego właśnie od tej premii >patrz przykład z premią pomijaną.

Obie zasady dotyczące premii zmiennych mają zastosowanie do czytelnika.

[srodtytul]Kwartalne, półroczne, roczne[/srodtytul]

Zarówno tego rodzaju premie, jak i przysługujące za wielokrotność miesięcy (np. dwumiesięczne) nigdy nie są wliczane do podstawy wynagrodzenia urlopowego. Nie ma przy tym znaczenia, czy są one zmiennym, czy stałym składnikiem wynagrodzenia.

Skoro przysługują za okresy dłuższe niż miesiąc, wypłacane są w ustalonym terminie płatności, pozostając bez wpływu na wynagrodzenie urlopowe - patrz przykład z premią kwartalną.

[ramka]A teraz kilka przykładów obrazujących sposób zaliczania różnych premii do płacy urlopowej.

[b]Przykład z premią stałą[/b]

Pracownik wynagradzany jest pensją zasadniczą w wysokości 3000 zł i stałą premią regulaminową w wysokości 500 zł. Choć korzystał z urlopu od 5 do 16 lipca, to w jego przypadku nie dokonujemy żadnych przeliczeń.

Otrzymuje bowiem same stałe składniki wynagrodzenia. Za ten miesiąc dostał zatem 3500 zł, w tym 3000 zł wynagrodzenia zasadniczego i 500 zł premii.

[b]Przykład z premią zmienną[/b]

Pracownikowi oprócz wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 2000 zł przysługuje, na mocy przepisów wewnątrzzakładowych, premia miesięczna w wysokości od 500 zł do 2000 zł. Jej konkretna wysokość zależy od zysku wypracowanego za dany miesiąc. W okresie od kwietnia do lipca pracownik otrzymał premię w następującej wysokości: kwiecień 900 zł, maj 1200 zł, czerwiec 1500 zł, lipiec 400 zł (premia została obniżona za czas urlopu).

Pracownik korzystał z urlopu wypoczynkowego od 5 do 16 lipca (80 godzin). Do podstawy wynagrodzenia urlopowego wliczymy zatem premie z okresu kwiecień – czerwiec. Wynik podzielimy przez godziny przepracowane w tych miesiącach (488 godzin), a uzyskaną stawkę godzinową pomnożymy przez liczbę godzin wykorzystanego urlopu:

900 zł + 1200 zł + 1500 zł = 3600 zł

3600 zł : 488 godzin = 7,38 zł

7,38 zł x 80 godz. = 590,40 zł

Pracownik w lipcu dostał zatem 2990,40 zł, w tym 2000 zł wynagrodzenia zasadniczego, 400 zł premii i 590,40 zł dopłaty urlopowej.

[b]Przykład z premią pomijaną[/b]

Pracownik jest wynagradzany stawką zasadniczą w wysokości 1500 zł i premią regulaminową wypłacaną w wysokości od 500 zł do 1500 zł. Zgodnie z postanowieniami regulaminu wynagradzania premia nie jest obniżana z tytułu urlopu wypoczynkowego, a co za tym idzie pracownik mimo korzystania z takiego urlopu otrzymuje ją w pełnej wysokości.

Takiej premii nie wliczamy do podstawy wynagrodzenia urlopowego. Zatem pracownik, który korzystał z urlopu wypoczynkowego w okresie od 19 do 30 lipca 2010 r., otrzymał w tym miesiącu 1500 zł wynagrodzenia zasadniczego i przyznaną mu w tym miesiącu premię (której wysokość obejmuje również czas urlopu wypoczynkowego).

[b]Przykład z premią kwartalną[/b]

Pracownik wynagradzany stawką 3000 zł i premią kwartalną (wypłacaną na koniec każdego kwartału) w zmiennej wysokości od 1000 do 3000 zł w lipcu korzystał z dwóch tygodni urlopu wypoczynkowego. W tym miesiącu otrzyma zatem 3000 zł wynagrodzenia zasadniczego i premię kwartalną.[/ramka]

[ramka][b]Trochę teorii, trochę praktyki[/b]

- Składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż jeden miesiąc (np. premia kwartalna) wypłacamy w przyjętych terminach wypłaty tych składników, nie uwzględniając w płacy urlopowej.

Okres urlopu traktujemy na równi z okresem wykonywania pracy (§ 12 rozporządzenia urlopowego).

- Do podstawy wynagrodzenia urlopowego przyjmujemy wyłącznie premie regulaminowe. Pomijamy natomiast te o charakterze uznaniowym [b](wyrok SN z 20 lipca 2000 r., I PKN 17/00)[/b].[/ramka]