Dodatki to tylko element płacy zasadniczej pracownika. Jest ona bowiem stałym wynagrodzeniem wypłacanym za powierzoną pracę. Pracownik zna tę wysokość z umowy o pracę oraz stawek określonych w firmie na podstawie przepisów zakładowych.

[srodtytul]Zasadnicze i więcej[/srodtytul]

Zgodnie z art. 78 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy[/link], wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy, kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu. Ma także uwzględniać ilość i jakość świadczonej pracy.

Przepisy zakładowe mogą regulować zasady przyznawania pracownikom wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także inne (dodatkowe) składniki wynagrodzenia, jeśli zostały przewidziane z tytułu wykonywania pracy. Tak określa to art. 78 § 2 k.p., ale należy pamiętać przy tym, aby nie naruszać zasady równego traktowania, także przy wypłacie.

Przywileje pracownicze mogą pojawić się też w przepisach branżowych. Ich przykładem jest tzw. Karta górnika, czyli [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71659]rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1981 r. w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa (DzU z 1982 r. nr 2, poz. 13 ze zm.)[/link]. Niektórzy eksperci twierdzą, że Karta już nie obowiązuje. Oficjalnie uchyliła ją nowelizacja z 2 lutego 1996 r. kodeksu pracy i innych ustaw (DzU nr 24, poz. 110 ze zm.).

Nowelizacja zastrzegła jednak w przepisach przejściowych, że Karta wiąże do czasu przeniesienia przez kopalnie kwestii w niej uregulowanych do ponadzakładowych lub zakładowych układów zbiorowych pracy (uzp). Oznacza to, że Karta nie obowiązuje tam, gdzie została w całości przeniesiona do układów zbiorowych. Tam natomiast, gdzie nie została w pełni transponowana do uzp, Kartę stosujemy wprost w wersji z 1981 r.

Przykładowo zgodnie z jej § 9 ust. 1 pracownikom górnictwa przysługuje specjalne wynagrodzenie miesięczne:

- zatrudnionym pod ziemią – od 20 proc. płacy zasadniczej po przepracowaniu miesiąca do 60 proc. płacy zasadniczej po przepracowaniu 15 lat,

- zatrudnionym w zakładach przeróbczych w ciągu technologicznym w kopalniach – od 15 proc. płacy zasadniczej po przepracowaniu roku do 40 proc. płacy zasadniczej po przepracowaniu 15 lat,

- pozostałym pracownikom zatrudnionym na powierzchni – od 10 proc. płacy zasadniczej po przepracowaniu roku do 25 proc. płacy zasadniczej po przepracowaniu 15 lat.

[srodtytul]Wypłaty stażowe i jubileuszowe[/srodtytul]

Blisko 50 różnych aktów prawnych reguluje dodatki za wysługę lat. Te wraz z nagrodami jubileuszowymi, funkcjonującymi w wielu grupach zawodowych, to najczęstsza forma dopłaty do wynagrodzenia zasadniczego. Jednak tylko tam one przysługują, gdzie określają to przepisy zakładowe (regulaminy wynagradzania lub układy zbiorowe pracy) lub przepisy powszechne. Tak jest np. u nauczycieli czy lekarzy. Nie są to więc przepisy powszechne, gwarantujące wypłatę wszystkim pracownikom.

Z reguły dodatku za wysługę lat zatrudniony nie odczuwa w pensji, bo dostaje go stale jako niewielki odsetek wynagrodzenia, po przekroczeniu określonego progu lat pracy. Natomiast jubileuszówka, wypłacana z reguły co pięć lat po osiągnięciu 20- lub 25-letniego stażu (i wyższego), może już stanowić poważny zastrzyk finansowy. Najczęściej jest bowiem wielokrotnością wynagrodzenia zasadniczego. Tym większą, im wyższy jubileusz obchodzi nagradzany.

[srodtytul]ZAMIAST PŁACY WĘGIEL KAMIENNY LUB ABONAMENT TELEFONICZNY [/srodtytul]

[b]Osobną formę przywilejów stanowią deputaty dla pracowników. To świadczenia w naturze, będące wynagrodzeniem regulowanym w formie niepieniężnej, ale tylko wtedy, gdy przewiduje to prawo pracy lub postanowienia układu zbiorowego pracy[/b]

Deputaty są dodatkowym składnikiem wynagrodzenia i mogą mieć charakter stały lub okresowy.

Cieszą się nimi jeszcze zatrudnieni w sektorze wydobywczym, ale także byli pracownicy Polskich Kolei Państwowych, firm energetycznych czy telekomunikacyjnych. Deputat węglowy przysługuje nie tylko górnikom węgla kamiennego czy brunatnego. Korzystają z niego także pracownicy kopalni soli, rud cynku, ołowiu i barytu na podstawie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=161890]rozporządzenia ministra gospodarki z 12 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad przyznawania osłon socjalnych dla zatrudnionych pod ziemią pracowników górnictwa soli, rud cynku i ołowiu, barytu i węgla brunatnego wydobywanego metodą głębinową (DzU nr 67, poz. 694)[/link]. Coraz częściej jednak deputaty są zamieniane na świadczenie pieniężne.

[srodtytul]W pieniądzu i świadczeniach[/srodtytul]

Przykładowo pracownicy i emeryci z KGHM Polska Miedź mają prawo do 2 – 2,5 tony węgla rocznie. Spółka nie przekazuje im jednak tego w naturze, ale wypłaca ekwiwalent pieniężny za należny deputat.

Również byłemu pracownikowi kolejowemu pobierającemu emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy a także członkom rodziny tego pracownika pobierającym po nim rentę rodzinną przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego (art. 74 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=128599]ustawy z 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe, DzU nr 84, poz. 948 ze zm.).[/link]

Formą deputatu są świadczenia w spółkach energetycznych. Płacą one jakąś część rachunku za energię elektryczną, ale dotyczy to pracownika z określonym stażem. Przykładowo po 12 miesiącach zatrudnienia w firmie pokrywają rocznie do 3 tysięcy kilowatogodzin, a po przekroczeniu tego limitu pracownik płaci jak inny odbiorca.

Z kolei pracownicy Telekomunikacji Polskiej SA mogą skorzystać m.in. z bezpłatnego abonamentu telefonicznego (lub zniżki przy droższych abonamentach).

[srodtytul]Jak to obliczyć [/srodtytul]

Przepisy z reguły określają zarówno sposób ustalenia, jak i wypłaty należnego deputatu czy jego zamiennika pieniężnego. Przykładowo u pracowników kolejowych za podstawę ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego przyjmuje się przeciętną średnioroczną cenę detaliczną 1000 kg węgla kamiennego z roku poprzedzającego rok, w którym ekwiwalent ma być wypłacany. Skorygowana jest ona o przewidywany w ustawie budżetowej średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów na rok planowany. Ogłasza ją prezes Głównego Urzędu Statystycznego do 20 stycznia każdego roku w komunikacie opublikowanym w Monitorze Polskim.

[ramka][srodtytul]Czas na zmiany[/srodtytul]

Deputaty to kosztowne rozwiązanie dla firm, bo przysługują nie tylko pracownikom, ale także emerytom, dlatego proponują one zmianę zasad ich regulowania. W niektórych przedsiębiorstwach miałyby one przysługiwać obecnie zatrudnionym, a gdy osiągną wiek emerytalny, firma wykupi od nich ten przywilej za jego dziesięcioletnią równowartość.[/ramka]

[srodtytul]EKSTRAPIENIĄDZE ZA SKOKI ZE SPADOCHRONEM, ZNAJOMOŚĆ JĘZYKA I OPIEKĘ NAD PSEM[/srodtytul]

[b]Uciążliwość pracy i dodatkowe obowiązki lub umiejętności są chętnie premiowane. Wskazują na to dziesiątki przepisów, które regulują ponad 70 różnych dodatków[/b]

Sporo z nich przysługuje formacjom mundurowym, ale z wielu korzystają także cywilni pracownicy. Już wyliczanka samych nazw zajmuje sporo miejsca, a przy niektórych z nich trudno nawet zachować powagę. Część postaramy się przybliżyć.

[srodtytul]Dla rodziny[/srodtytul]

Niektóre świadczenia wiążą się ze zmianą miejsca pracy czy przeprowadzką do odległego kraju. Trudności z tym związane ma osłodzić ekstrawypłata na zagospodarowanie lub rekompensata niwelująca skutki rozstania z rodziną. Chodzi o dodatki:

[b]- adaptacyjny[/b]

To rodzaj rekompensaty dla pracowników delegowanych do pracy za granicą. Przykładowo [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=271486]rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 7 maja 2008 r. w sprawie należności przysługujących sędziom delegowanym do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa (DzU nr 90, poz. 558)[/link] gwarantuje takim osobom jednorazowy dodatek w wysokości 250 proc. dodatku zagranicznego. Jeśli sędzia delegowany zażyczy sobie takiej wypłaty przed wyjazdem, otrzyma ją wyłącznie w złotych.

Podobne rozwiązania przewiduje dla prokuratorów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=273668]rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 23 maja 2008 r. w sprawie należności przysługujących prokuratorom delegowanym do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa (DzU nr 100, poz. 647).[/link]

[b]- walutowy[/b]

Z kolei pracownicy polskich placówek dyplomatycznych i urzędów konsularnych mogą liczyć na walutowy dodatek rodzinny. Przysługuje on na przebywających z nimi za granicą małżonka i dziecko. Szczegółowe zasady określa § 18 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=72109]rozporządzenia Rady Ministrów z 16 lipca 1991 r. w sprawie wynagrodzenia i świadczeń przysługujących pracownikom polskich placówek dyplomatycznych i urzędów konsularnych (DzU nr 71, poz. 307 ze zm.).[/link]

[b]- za rozłąkę [/b]

Niektórym rozstanie z najbliższymi rekompensują tzw. dodatki rozłąkowe. Jeśli funkcjonariusz celny ma rodzinę i został przeniesiony czasowo do pełnienia służby w innej miejscowości, otrzyma za każdy dzień pobytu poza domem 95 proc. stawki diety wynoszącej 75 proc. dla członków rodziny. Tak stanowi § 24 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=173728]rozporządzenia ministra finansów z 18 maja 2004 r. w sprawie świadczeń związanych z przeniesieniem funkcjonariusza celnego do pełnienia służby w innej miejscowości (DzU nr 120, poz. 1254 ze zm.).[/link]

[b]- zagraniczny [/b]

Gdy funkcjonariusze Straży Granicznej wykonują pracę w kontyngencie za granicą, dostaną dodatek za każdy rozpoczęty dzień kalendarzowy. Jego kategorie i stawki dla poszczególnych stanowisk w kontyngencie określa załącznik do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=183625]rozporządzenia Rady Ministrów z 3 października 2006 r. w sprawie trybu i warunków zatrudniania pracowników w kontyngencie Straży Granicznej i ich wynagradzania (DzU nr 187, poz. 1382 ze zm.). Najniższy wynosi 25 dolarów dziennie, a najwyższy 65 dolarów. [/link]

Wypłatę takich dodatków dla różnych formacji i pracowników reguluje jeszcze dziewięć innych aktów prawnych.

[srodtytul]Docenione tworzenie prawa[/srodtytul]

W niektórych urzędach zajmujących się tworzeniem prawa ich pracownikom przysługuje szczególny przywilej: płaci się im za to, że piszą przepisy. Ale dodatkiem tzw. regulacyjnym mogą też poszczycić się pracownicy Urzędu Regulacji Energetyki.

[b]- legislacyjny [/b]

Gwarantuje się go prawodawcom na stanowiskach, czyli osobom piszącym przepisy, m.in.[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80028] rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 29 grudnia 1999 r. w sprawie zasad wynagradzania oraz wymagań kwalifikacyjnych pracowników Rządowego Centrum Legislacji (DzU nr 109, poz. 1241 ze zm.).[/link]

Dyrektorzy i wicedyrektorzy komórek organizacyjnych oraz naczelnicy wydziałów w komórkach organizacyjnych, właściwych w sprawach legislacji i redagowania Dziennika Ustaw i Dziennika Urzędowego Monitor Polski mają – niezależnie od dodatku funkcyjnego – dodatek legislacyjny.

Jest on określony w wysokości dla głównego legislatora, a mnożnik ten wynosi od 0,2 do 2,0.

Podobny przywilej przewiduje [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76131]rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 23 marca 1998 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (DzU z 24 marca 1998 r. nr 37, poz. 207 ze zm.). [/link]

[b]- związany z realizacją zadań UE[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=235135]Rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 30 lipca 2007 r. w sprawie wynagradzania pracowników Biura Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (DzU nr 140, poz. 989)[/link] ustanawia dodatek związany z realizacją zadań finansowanych z budżetu Unii Europejskiej oraz z niepodlegających zwrotowi środków w ramach pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Pracownikowi może go przyznać dyrektor centrum.

[srodtytul]Szofer z innymi zajęciami[/srodtytul]

Gdy praca zawodowego kierowcy ogranicza się tylko do tych zadań, otrzymuje on za to ustalone wynagrodzenie. Jeśli jednak przekracza te normalne obowiązki, nie obejdzie się bez ekstrapieniędzy. Regulują to dodatki:

[b]- dla kierowcy za dodatkowe czynności [/b]

Aż pięć aktów prawnych reguluje dodatki dla zawodowych szoferów, którym dołożono czynności wykraczających poza ich normalne obowiązki polegające na prowadzeniu auta. Najczęściej wynosi on 60 proc. stawki wynagrodzenia zasadniczego dla pierwszej kategorii zaszeregowania w danej branży, choć pracodawca może go podnieść, uwzględniając rodzaj czynności i ich uciążliwość. Zasadniczo taką wysokość ustalają m.in. rozporządzenia:

-[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=78786] rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z 8 czerwca 1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej (DzU nr 52, poz. 543 ze zm.)[/link],

- [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71791]rozporządzenie ministra kultury i sztuki z 31 marca 1992 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników niektórych instytucji kultury (DzU nr 35, poz. 151 ze zm.)[/link].

[b]- za używanie własnego samochodu[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74842]Rozporządzenie ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z 9 maja 1997 r. w sprawie praw i obowiązków pracowniczych, zasad wynagradzania, wzorów oznak, legitymacji służbowej, odznaki służbowej i umundurowania strażników Państwowej Straży Rybackiej oraz wzoru oznaki i legitymacji strażnika Społecznej Straży Rybackiej (DzU nr 55, poz. 354 ze zm.)[/link] zezwala na przyznanie strażnikowi dodatku za używanie własnego samochodu osobowego, motocykla lub motoroweru do celów służbowych według zasad określonych przepisami szczególnymi.

Jeśli w czasie wykonywania czynności służbowych strażnik dodatkowo pełni funkcję motorzysty łodzi motorowej, ma dodatek do 10 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Podobnie jest doceniany, gdy jest kierowcą samochodu służbowego.

[srodtytul]Służby płacą za zwiększone ryzyko...[/srodtytul]

Sporo dodatków wiąże się z wykonywaniem szczególnie trudnych lub ryzykownych zadań. W ich wypłacie celują służby mundurowe.

[b]- za rozminowanie[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176743]Rozporządzenie ministra obrony narodowej z 7 lutego 2005 r. w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego żołnierzy niezawodowych (DzU nr 28, poz. 242 ze zm.) [/link]pozwala zapłacić żołnierzowi pełniącemu służbę w etatowym patrolu rozminowania za zadania związane z bezpośrednim udziałem w oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych lub niebezpiecznych pochodzenia wojskowego albo ich unieszkodliwianiu. Za każdy dzień takich zajęć przysługuje mu dodatek za rozminowanie do 23 zł.

[b]- za desant z nieba[/b]

9 zł złotych za każdy skok otrzyma żołnierz niezawodowy pełniący służbę w jednostce wojskowej lub pododdziale objętym szkoleniem spadochronowym. Rozporządzenie ministra obrony narodowej z 7 lutego 2005 r. w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego żołnierzy niezawodowych (DzU nr 28, poz. 242 ze zm.) ustala go za każdy wykonany skok ze spadochronem.

[b]- dla personelu latającego[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=258695]Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 8 lutego 2008 r. w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej (DzU nr 24, poz. 148 ze zm.)[/link] określa, że funkcjonariusze pełniący służbę w składzie personelu latającego i wykonujący loty otrzymują miesięczny dodatek dla personelu latającego. Ustala się go przy zastosowaniu mnożników kwoty bazowej, których wysokość określa załącznik do tego rozporządzenia. Ci z kolei, którzy wykonują loty instruktorskie z personelem latającym, niezależnie od tego dodatku dostaną co miesiąc dodatek instruktorski. Ten określa się przy zastosowaniu mnożnika 0,10 kwoty bazowej.

Na jeszcze inny dodatek, jednorazowy (mnożnik do 2 kwoty bazowej), mogą liczyć funkcjonariusze wchodzący w skład licencjonowanego personelu latającego, którzy w roku kalendarzowym wykonywali na statkach powietrznych Straży Granicznej co najmniej 40-godzinny nalot.

Gratyfikuje się także policjantów mających licencję uprawniającą do wykonywania czynności lotniczych i pełniących służbę w składzie personelu latającego policji. Na podstawie § 13[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=163610] rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego (DzU nr 152, poz. 1732 ze zm.[/link], dalej rozporządzenie o wynagrodzeniach policjantów) przysługuje dodatek lotniczy:

- pilotowi instruktorowi l klasy – 40 proc.,

- innemu pilotowi – 32 proc.,

- innemu członkowi personelu latającego – 16 proc. kwoty bazowej.

[b]- instruktorski i terenowy[/b]

Policjanci mogą także liczyć na inne przywileje. Do 30 proc. kwoty bazowej otrzyma ten, kto pełni służbę w pododdziale antyterrorystycznym lub komórce antyterrorystycznej albo minersko-pirotechnicznej w jednostce policji i ma uprawnienia instruktora w dziedzinie spadochroniarstwa, płetwonurkowania, ratownictwa lub minerstwa-pirotechniki. Nawet jeśli ma kilka takich kwalifikacji, to dodatek instruktorski będzie sumą stawek procentowych tego dodatku za każdy rodzaj posiadanych uprawnień, ale nie więcej właśnie niż 30 proc. kwoty bazowej.

Rozporządzenie o wynagrodzeniach policjantów przewiduje też dodatek terenowy dla funkcjonariusza, który:

- przywraca naruszony porządek publiczny (bezpośredni udział, zabezpieczenie rejonu przed i po akcji, pozostawanie w odwodzie),

- bezpośrednio zwalcza klęski żywiołowe,

- chroni rejsy lotnicze na pokładzie statków powietrznych.

Za każdy dzień wykonywania tych czynności będzie to 1 proc. kwoty bazowej. Wypłaca się go policjantom z dołu, do 10 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

[srodtytul]...a inne jednostki za trudne warunki[/srodtytul]

Do takich należeć będzie m.in. praca w izbach wytrzeźwień. Ich pracownikom przysługuje dodatek za przyjmowanie osób nietrzeźwych. Zarządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 8 lutego 1994 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w izbach wytrzeźwień (MP nr 11, poz. 90 ze zm.) ustala, że przyjmującemu i obsługującemu osoby nietrzeźwe przysługuje do 20 proc. więcej miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

[b]- za pracę i służbę na morzu[/b]

Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 13 października 1997 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników placówek naukowych, pomocniczych placówek naukowych i innych jednostek orga- nizacyjnych Polskiej Akademii Nauk określa dodatek morski za każdy dzień na statku będącym na morzu. Wynosi on do 50 proc. wynagrodzenia zasadniczego pracownika, a jego wysokość ustala placówka organizująca badania.

Także rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 8 lutego 2008 r. w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej (DzU nr 24, poz. 148 ze zm.) wskazuje, że pełniący służbę na etatowych stanowiskach załóg jednostek pływających otrzymują miesięczny dodatek za służbę na morzu. Ustala się go przy zastosowaniu mnożnika 0,30 kwoty bazowej.

[b]- za trudne warunki pracy[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=307906]Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 3 kwietnia 2009 r. w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej (DzU nr 60 poz. 494[/link]) ustanawia, że nauczyciele mają prawo do dodatku za warunki pracy z tytułu pracy w trudnych lub uciążliwych warunkach, określonych w przepisach wydanych na podstawie Karty nauczyciela, do 50 proc. otrzymywanego wynagrodzenia zasadniczego.

[srodtytul]Kultura musi być[/srodtytul]

Pracownikom niektórych placówek kultury płacimy za jej upowszechnianie. Dość rozbudowane przywileje ustanawiają co najmniej dwa rozporządzenia. Doceniana jest także znajomość języka obcego a także pomocniczego obowiązującego w gminie.

[b]- za przedstawienia i chór[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71791]Rozporządzenie ministra kultury i sztuki z 31 marca 1992 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników niektórych instytucji kultury (DzU nr 35, poz. 151 ze zm.[/link]) określa kilka dodatków, np. za:

- upowszechnianie kultury w terenie (dodatek objazdowy) – do 5 proc. stawki miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego za każdy dzień wyjazdu poza siedzibę instytucji (uwzględnia się go przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy),

- pełnienie funkcji inspektora orkiestry, chóru, baletu lub prowadzenie biblioteki muzycznej – do 20 proc. stawki miesięcznej płacy zasadniczej,

- obsługę dwóch lub więcej przedstawień (koncertów) w tym samym dniu – w wysokości 25 proc. stawki dziennej,

- obsługę obcych przedstawień – w wysokości 20 proc. stawki dziennej.

[b]- za język[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176604]Ustawa z 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (DzU nr 17, poz. 141 ze zm.) [/link]wprowadza dodatek dla pracowników zatrudnionych w urzędzie gminy, w jednostkach pomocniczych gminy oraz w gminnych jednostkach i zakładach budżetowych z tytułu znajomości języka pomocniczego obowiązującego na terenie gminy wpisanej do urzędowego rejestru.

Zasady przyznawania dodatku i jego wysokość określają przepisy o zasadach wynagradzania pracowników samorządowych. A znajomość języka pomocniczego potwierdza dyplom, zaświadczenie lub certyfikat.

Z kolei [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=78630]rozporządzenie ministra kultury i sztuki z 23 kwietnia 1999 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w instytucjach kultury prowadzących w szczególności działalność w zakresie upowszechniania kultury (DzU nr 45, poz. 446 ze zm.)[/link] przyznaje pracownikom dodatek za znajomość języków obcych. Sięgnie on 20 proc. minimalnej stawki za znajomość każdego języka obcego, który jest niezbędny do wykonywania pracy na zajmowanych stanowiskach.

[srodtytul]Dbałość o najlepszych przyjaciół człowieka[/srodtytul]

Sprawowanie niektórych funkcji i zadań wymaga współpracy ze zwierzęciem – psem lub koniem. Ci, którym powierzono taką opiekę, mogą liczyć na apanaże. Na ogół dotyczy to jednak służb militarnych.

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=82762]Rozporządzenie ministra finansów z 21 kwietnia 2000 r. w sprawie stawek uposażenia zasadniczego w Służbie Celnej, wysokości oraz szczegółowych zasad przyznawania i wypłacania dodatków do uposażenia zasadniczego (DzU nr 36, poz. 408 ze zm.)[/link] określa, że funkcjonariuszom, którym powierzono opiekę nad psem służbowym, przysługuje za to miesięczny dodatek w wysokości 0,058 kwoty bazowej. Jeśli jednak opiekuje się on kilkoma psami, to dodatek jest wielokrotnością tej stawki. Gdy kilku funkcjonariuszy dba o jednego psa, wtedy kwotę tę dzieli się między nich w częściach równych.

Dodatek za psa nie jest obcy także [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74842]rozporządzeniu ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z 9 maja 1997 r. w sprawie praw i obowiązków pracowniczych, zasad wynagradzania, wzorów oznak, legitymacji służbowej, odznaki służbowej i umundurowania strażników Państwowej Straży Rybackiej oraz wzoru oznaki i legitymacji strażnika Społecznej Straży Rybackiej (DzU nr 55, poz. 354 ze zm.)[/link]. Strażnikowi, któremu powierzono służbowego psa przewodnika, przysługuje dodatkowo do 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Z kolei [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=163610]rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego (DzU nr 152, poz. 1732 ze zm.),[/link] wyróżnia dodatek za opiekę nad służbowym koniem lub psem.

Policjantowi przysługuje za to 10 proc. kwoty bazowej.