Tak wynika z interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 maja 2023 r. (0114-KDIP1-2.4012. 104.2023.1.JO).
Spółki z siedzibami w Wielkiej Brytanii (spółka zbywająca ZCP i spółka nabywająca ZCP) wystąpiły z wnioskiem wspólnym o wydanie interpretacji przepisów podatkowych do dyrektora KIS w zakresie podatku od towarów i usług. Zainteresowanym będącym stroną postępowania jest spółka zbywająca ZCP zarejestrowana w Polsce jako podatnik VAT czynny. Jej głównym przedmiotem działalności jest sprzedaż detaliczna produktów kosmetycznych i pielęgnacyjnych. W ramach prowadzonej w grupie reorganizacji, 1 marca 2022 r. (dzień transferu) polska spółka zawarła umowę sprzedaży ZCP ze spółką będącą członkiem tej samej grupy kapitałowej. Nabywca ZCP jest również zarejestrowany na potrzeby rozliczeń VAT w Polsce. Przedmiotem sprzedaży był zespół aktywów, które spółka zbywająca ZCP wykorzystywała do projektowania, produkcji oraz dystrybucji produktów określonej linii. W wyniku transakcji nabywca ZCP wstąpił w określone prawa i obowiązki sprzedawcy ZCP, m.in. wynikające z umów handlowych zawartych przed dniem transferu. Spółka nabyła ZCP w celu kontynuacji działalności prowadzonej przez zbywcę ZCP. Zawarta umowa zakładała cesję na rzecz nabywcy ZCP korzyści wynikających z umów, które sprzedawca mógł scedować bez zgody osób trzecich ze skutkiem od dnia transferu. W przypadku pozostałych umów zbywca ZCP zatrzymał wynikające z nich prawa. W takim przypadku wszelkie wygenerowane zyski i straty należą jednak do nabywcy ZCP i są przez niego ponoszone, a sprzedawca ZCP (na żądanie i koszt nabywcy ZCP) pomoże w egzekwowaniu tych umów. Spółka zbywająca ZCP wskazała, że przed dniem transferu składała zamówienia na towary u dostawców również z krajów spoza Unii Europejskiej. W przypadku niektórych transakcji, towary zamówione przed dniem transferu zostały dostarczone i dopuszczone do obrotu na terytorium UE w dniu lub po dniu transferu. Jako importer tych towarów na terytorium UE na dokumentach importowych wskazana jest spółka sprzedająca ZCP.
Czytaj więcej:
Spółki zwróciły się do dyrektora KIS z pytaniem czy nabywca ZCP ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu importu towarów, dla których dług celny powstał po dniu transferu, a na dokumentach celnych wskazana jest spółka zbywająca ZCP. Wnioskodawcy uznali, że nabywca ZCP powinien być traktowany jako następca prawny, wstępujący we wszelkie przewidziane w przepisach VAT prawa i obowiązki zbywającego ZCP. W konsekwencji następuje przeniesienie na nabywcę zasad dotyczących opodatkowania VAT w odniesieniu do czynności związanych z nabytym mieniem, na warunkach tożsamych, jakie obowiązywałyby zbywcę, gdyby nie doszło do zbycia. Na gruncie podatku od towarów i usług prawem przenoszonym będzie prawo do odliczenia VAT naliczonego, które powstaje nie wcześniej niż w momencie otrzymania dokumentu celnego. Zdaniem wnioskodawców, jeżeli obowiązek podatkowy powstał oraz dokumenty celne dokumentujące te nabycia zostały otrzymane:
- przed dniem transferu – to prawo do odliczenia z tego tytułu powinno przysługiwać sprzedawcy ZCP,
- po dniu transferu – to prawo do odliczenia z tego tytułu powinno przysługiwać nabywcy ZCP.
W uzasadnieniu swojego stanowiska spółki wskazały też, że przedmiotowe towary będą wykorzystywane do działalności opodatkowanej VAT przez nabywcę ZCP oraz w stosunku do omawianych transakcji nie zachodzą negatywne przesłanki odliczenia wymienione w art. 88 ustawy o VAT. W omawianym stanie faktycznym spełnione są więc wszystkie materialnoprawne przesłanki do przyznania nabywcy ZCP prawa do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z importu towarów. Na prawidłowość takiego stanowiska nie wpływa to, który z nich zostanie wskazany na dokumentach celnych dotyczących importowanych towarów, jak również na którym z nich będzie ciążył dług celny z tytułu ich importu.
Dyrektor KIS uznał to stanowisko za prawidłowe. Wskazał, że 1 marca 2022 r. nabywca ZCP wstąpił w przysługujące sprzedawcy ZCP prawa i obowiązki na gruncie VAT związane ze zbywaną częścią przedsiębiorstwa. Organ podatkowy przypomniał również, że zgodnie z art. 19a ust. 9 ustawy o VAT obowiązek podatkowy z tytułu importu powstaje z chwilą powstania długu celnego, który na podstawie przepisów celnych powstaje w momencie dopuszczenia towarów do obrotu. Konkludując, co do zasady dopuszczenie towarów do obrotu będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w VAT z tytułu ich importu. Dyrektor KIS zauważył, że wskazanie na dokumencie celnym sprzedawcy ZCP jako importera nie wyłącza prawa nabywcy ZCP do odliczenia podatku naliczonego z takiego dokumentu. Dług celny powstał w dniu lub po dniu transferu, co oznacza, że obowiązek podatkowy, a w konsekwencji prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu importu towarów powstało również w tym momencie. Ponadto dokumenty importowe zostały wystawione i otrzymane po dniu transferu. Nabywca ZCP będący podatnikiem VAT czynnym w Polsce, jako następca prawny w VAT sprzedawcy ZCP, wykorzystujący zaimportowane towary do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT, będzie więc miał prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu przedmiotowego importu.
Zdaniem autorki
Anna Bielecka konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Następstwo prawne polega na przejściu z jednego podmiotu na drugi określonych praw i obowiązków. W prawie podatkowym mamy do czynienia z pochodnym nabyciem praw, ze względu na to, że następca prawny nabywa prawa i obowiązki przysługujące już jego poprzednikowi. Ten rodzaj nabycia określa się jako translatywne, ponieważ dotyczy praw uprzednio istniejących. W przepisach podatkowych z reguły ma miejsce następstwo prawne pod tytułem ogólnym, tzn. sukcesja uniwersalna, która ma miejsce, gdy mocą jednego zdarzenia prawnego dochodzi do nabycia całego lub części majątku, a nabywca wchodzi zarówno w prawa, jak i obowiązki swego poprzednika prawnego.
Zagadnienie sukcesji podatkowej w polskim prawie podatkowym regulują art. 93-93e ordynacji podatkowej. Przepisy te zawierają katalog sytuacji, kiedy to sukcesja podatkowa zachodzi: łączenie przedsiębiorstw, przejęcie, przekształcenie, podział przez wydzielenie oraz wniesienie do spółki niemającej osobowości prawnej. Nabycie przedsiębiorstwa czy zorganizowanej jego części przez inną spółkę nie mieści się w tym katalogu zdarzeń. Natomiast na gruncie przepisów ustawy o VAT istnieje szczególne rozwiązanie, niezależne od unormowań zawartych w ordynacji podatkowej, regulujące prawa i obowiązki następców prawnych. Mowa tutaj o art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, który stanowi lex specialis wobec rozwiązań zawartych w ordynacji podatkowej. W rezultacie podatnik, który nabył przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część i nadal je prowadzi, może korzystać w rozliczeniach podatku od towarów i usług z uprawnień służących zbywcy tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.