Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z 14 stycznia 2016 r. (I SA/Sz 1063/15).

Stan faktyczny

W styczniu 2015 r. podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji dotyczącej wyliczenia wartości obrotu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Przedsiębiorca jest podatnikiem podmiotowo zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Na co dzień zajmuje się sprzedażą zakupionych w Polsce towarów (przede wszystkim produktów rolnych i artykułów spożywczych) na terenie Niemiec. Jest to tzw. sprzedaż obwoźna, głównie na wyznaczonych straganach na targowiskach w miastach niemieckich. Wnioskodawca podał, że codziennie lub prawie codziennie rano wyjeżdża z towarem do przygranicznych miejscowości niemieckich. Tam je sprzedaje i codziennie lub prawie codziennie wieczorem wraca do Polski po nowy, świeży towar.

W Niemczech jest zgłoszonym i zarejestrowanym polskim przedsiębiorcą prowadzącym tam sprzedaż. Jest także zgłoszonym we właściwym niemieckim urzędzie skarbowym (Finanzamt Oranienburg) podatnikiem niemieckiego podatku obrotowego (Umsatzsteuer). Wnioskodawca tłumaczył, że posiada swój numer podatkowy (Steuemummer) i corocznie rozlicza się z podatku od sprzedaży przeprowadzonej na terytorium Niemiec, składając w niemieckim urzędzie skarbowym właściwe deklaracje podatkowe (Umsatzsteuererklarung).

Ponieważ jest w Polsce podatnikiem zwolnionym podmiotowo, nie wykazuje przy przewożeniu towarów z kraju do Niemiec wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Wartość sprzedaży na terenie Polski nie przekracza limitu do zwolnienia. Jednak sprzedaż liczona łącznie – tak.

W związku z tym handlowiec zapytał, czy wartość sprzedaży prowadzonej na terenie Niemiec wlicza się do limitu 150 tys. zł uprawniającego go do zwolnienia podmiotowego. Sam uważał, że nie i że przekroczenie tego limitu (łączne – ze sprzedażą polską, lub samodzielne – tylko jako sprzedaż niemiecka) nie powoduje utraty w Polsce zwolnienia podmiotowego.

Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Co prawda jego zdaniem wartości sprzedaży na terytorium Niemiec nie wlicza się do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, jednak – wbrew stanowisku podatnika – do wartości tej należy wliczyć wartość towarów przemieszczanych z Polski na teren Niemiec przeznaczonych do dalszej odsprzedaży i stanowiących dostawę krajową. A to dlatego, że wnioskodawca nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT na terytorium Polski. Gdy zatem wartość dostaw oraz sprzedaży na terytorium Polski przekroczy kwotę 150 tys. zł, podatnik traci status podmiotowo zwolnionego.

Rozstrzygnięcie

Podatnik zaskarżył interpretację, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie nie uwzględnił jego skargi.

Po przeprowadzeniu analizy przepisów WSA zwrócił uwagę m.in. na art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Definicja ta zawiera zatem zamknięty katalog czynności, które ustawa o VAT uznaje za sprzedaż. Przy ustalaniu prawa do zwolnienia należy więc brać pod uwagę wyłącznie wartość sprzedaży towarów i usług podlegającej opodatkowaniu na terytorium kraju.

Zdaniem sądu przy ustaleniu limitu wartości sprzedaży, po której przekroczeniu podatnik traci zwolnienie, nie uwzględnia się m.in. dostawy towaru, dla której miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju.

Jednak w myśl art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Sąd zauważył, że skarżący nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT i nie sprzedaje towarów podatnikom VAT czy to polskim, czy niemieckim. Dokonuje więc dostawy towarów na terytorium kraju niezależnie od tego, czy sprzedaż posiadanych przez niego towarów odbywa się w Polsce czy w Niemczech. Gdy zatem wartość sprzedaży, przekroczy u skarżącego kwotę 150 tys. zł, straci on status podatnika podmiotowo zwolnionego.

—oprac. Aleksandra Tarka

Zdaniem eksperta

Krzysztof Modzelewski, doradca podatkowy, senior partner Modzelewski & Partners Audit Tax Accounting

Nie zgadzam się z wyrokiem. Uważam, że w analizowanym przypadku wartość towarów przemieszczanych z Polski do Niemiec w celu ich sprzedaży na tamtejszym rynku nie powinna być wliczana do limitu 150 tys. zł, ustalonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. W przepisie tym używa się pojęcia „sprzedaż", które zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. W pojęciu tym nie mieści się przemieszczanie towarów przez podatnika zwolnionego podmiotowo z VAT z jednego do drugiego państwa UE w celu ich sprzedaży.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT pod pojęciem „sprzedaż" rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT). Jest to zamknięty katalog czynności uznawanych za sprzedaż.

Przemieszczanie towarów z Polski do Niemiec w omawianym przypadku nie stanowi WDT. Nie jest ono też świadczeniem usług ani eksportem towarów. Nie może być także uznane za odpłatną dostawę towarów. Po pierwsze, jest nieodpłatne. Po drugie, nie mieści się w ustawowym pojęciu „dostawa towarów". Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT za dostawę towarów uznaje się bowiem przeniesienie na nabywcę prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a podatnik przez samo przemieszczenie towarów z Polski do Niemiec nie przenosi na nabywcę prawa do rozporządzania nimi jak właściciel. Przeniesienie tego prawa następuje dopiero w momencie sprzedaży na terenie Niemiec.

Przemieszczenia tego nie obejmuje również art. 7 ust. 2, określający przypadki nieodpłatnego przekazania towarów uznawane za odpłatną dostawę.

W istniejącym stanie prawnym pytający podatnik może więc utracić zwolnienie tylko wtedy, gdy sprzedaż krajowa przekroczy wartość 150 tys. zł. Wykładnia zrównująca ww. przemieszczenie ze sprzedażą krajową pozbawiona jest podstawy prawnej.