Zwolnienie z VAT: Kultura prawna mieści się w usługach kulturalnych

Naczelny Sąd Administracyjny wydał precedensowy wyrok dotyczący zakresu zwolnienia dla tzw. usług kulturalnych. Wbrew stanowisku fiskusa uznał, że w tym pojęciu mieści się kultura prawna. Z daniną czy bez Sprawa dotyczyła interpretacji. We wniosku podatniczka wskazała, że jej firma zajmuje się wydawaniem książek, m.in. o tematyce podatkowej i ekonomicznej, mających charakter komentarzy prawnych i podatkowych oraz podręczników dla studentów prawa i ekonomii.

Autorzy tych pozycji, przenoszą na wydawnictwo, w formie licencji, prawa autorskie w rozumieniu przepisów o prawie autorskim. W zamian otrzymują wynagrodzenie w formie honorariów.

Ostatecznie spór w sprawie sprowadził się do tego czy usługa autora z tytułu udzielenia wydawcy licencji do praw autorskich do komentarza o tematyce prawnej, mieści się w pojęciu "usługi kulturalnej". I jako taka podlega zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT.

Fiskus odpowiedział, że nie. W jego ocenie zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT, zwolnienie dla usług świadczonych przez indywidualnych twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów możliwe jest wyłącznie wówczas, gdy mieszczą się one w pojęciu usług kulturalnych. Urzędnicy odrzucili wykładnię językową i przyjęli, że zwolnieniu podlegają tylko usługi kulturalne mające znaczenie dla dziedzictwa i rozwoju kulturowego ze względu na wartość historyczną lub artystyczną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zaaprobował jego wykładnię. Rację podatniczce przyznał dopiero NSA.

W jego ocenie fiskus i WSA zbyt pochopnie odrzuciły językowe znaczenie pojęcia kultura. Uznał bowiem, że obejmuje ono kulturę prawną, która jest tworzona m.in. poprzez podręczniki prawnicze.

Odwołując się m.in. do orzecznictwa europejskiego NSA doszedł do przekonania, że usługi kulturalne należy rozumieć w szerokim zakresie. Wbrew dyrektywie Jednocześnie NSA uznał, że sporny przepis stanowi nieprawidłową implementację prawa UE. Jak zauważył sędzia NSA Maciej Jaśniewicz polski ustawodawca zastosował zwolnienie zbyt szeroko. Załącznik do dyrektywy 112 wyklucza możliwość stosowania zwolnienia m.in. przez pisarzy. Mają oni jedynie prawo do obniżonej stawki. Z uwagi jednak na to, że krajowa regulacja jest korzystniejsza, podatnicy mogą się na nią powołać. Wyrok jest prawomocny.

I FSK 1988/13