Sprawa dotyczy spółki zajmującej się produkcją węgla koksowego i koksu. Jest ona podatnikiem podatku od nieruchomości, VAT, podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), CIT i płatnikiem PIT. Spółka zobowiązana jest też na podstawie prawa geologicznego i górniczego do uiszczenia opłaty eksploatacyjnej.
Spółka zapłaciła podatek od nieruchomości w wysokości wyższej niż należna. Planowała więc wystąpić do właściwego organu podatkowego (w przypadku podatku od nieruchomości jest nim wójt, burmistrz lub prezydent miasta) z wnioskiem o zaliczenie nadpłaty na poczet innych zobowiązań podatkowych powstałych z tytułu VAT, PCC, CIT, PIT i opłaty eksploatacyjnej.
Zgodnie z art. 76 § 1 ordynacji podatkowej nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji podatkowej oraz bieżących zobowiązań podatkowych. Dopiero w razie braku zaległości nadpłatę się zwraca, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie jej na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Spółka przywołała ten przepis i wyjaśniała, że są dwie przesłanki zaliczenia nadpłaty na poczet innego zobowiązania podatkowego. Pierwszą jest istnienie samej nadpłaty. Drugą natomiast powstanie zaległości podatkowej wraz z odsetkami, bieżącego zobowiązania lub potencjalne powstanie zobowiązania podatkowego.
– Przepis ten nie uzależnia zaliczenia nadpłaty na poczet zobowiązań podatkowych z tytułu VAT, CIT, PIT oraz PCC od faktu, czy stanowią one w istocie dochód Skarbu Państwa czy też jednostki samorządowej – uznała spółka. Zauważyła jednak, że organ właściwy w sprawie podatku od nieruchomości nie ma obowiązku wyjaśniania, czy spółka posiada zobowiązania podatkowe u innych organów podatkowych. Uznała więc, że powinna poinformować o danych odpowiedniego organu i wysokości zobowiązania wobec niego.
Izba Skarbowa w Katowicach podzieliła pogląd spółki tylko co do zliczenia nadpłaty podatku od nieruchomości na poczet zobowiązań z tytułu PCC i opłaty eksploatacyjnej. Organ stwierdził, że nie jest to możliwe w przypadku zobowiązań z tytułu VAT, CIT i PIT (nr interpretacji: IBPBI/1/423-61/14/KB).
– Przepisy ordynacji podatkowej nie zawierają ograniczeń w stosowaniu przepisu art. 76 § 1 ordynacji podatkowej związanych z właściwością organów podatkowych, niemniej jednak dla skutecznego zaliczenia nadpłaty na należności z ww. tytułów niezbędne jest co do zasady istnienie tożsamości beneficjenta wpływów. Dopuszczenie zaliczenia nadpłat przy braku takiej tożsamości powodowałoby konieczność wzajemnych rozliczeń między urzędami skarbowymi i jednostkami samorządu terytorialnego, dla których musiałaby istnieć podstawa prawna – uznała izba. Jej zdaniem brak przepisów pozwalających na wzajemne rozliczenia pomiędzy urzędami skarbowymi i gminami potwierdza błąd w stanowisku spółki. Izba stwierdziła, że zaliczenie nadpłaty daniny od nieruchomości na poczet innych zobowiązań może dotyczyć tylko sytuacji, gdy beneficjentem jest ten sam podmiot. W przypadku podatku od nieruchomości jest nim gmina, co uzasadnia zaliczenie tej nadpłaty na poczet PCC (pomimo że organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego, ten podatek stanowi dochód gminy) oraz opłaty eksploatacyjnej.
Wojciech Kotowski, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg Tomczykowski
Wskazana wyżej Interpretacja indywidualna przedstawia dwie koncepcje rozliczenia nadpłat w rozumieniu ordynacji podatkowej. Nadpłacony lub nienależnie zapłacony podatek stanowi nadpłatę w rozumieniu ordynacji podatkowej. Nadpłata jest zaliczana z urzędu na poczet zaległości podatkowych i odsetek, podlega zwrotowi lub jest zaliczana na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, w zależności od okoliczności i spełnienia ustawowych przesłanek. Wątpliwość, której dotyczył wniosek o interpretację, skupia się na kwestii, czy nadpłata powstała w podatku lokalnym (podatku od nieruchomości) może być zaliczona na poczet zaległości podatkowych w innych podatkach, stanowiących dochód Skarbu Państwa. Minister Finansów uznał, że taka możliwość nie istnieje, z powodu różnych wierzycieli podatkowych. Stanowisko to budzi jednak zasadnicze wątpliwości. Przepisy ordynacji podatkowej, regulujące kwestię nadpłat, nie wprowadzają podziału na nadpłaty w podatkach stanowiących dochód samorządu terytorialnego oraz nadpłaty w podatkach stanowiących dochód Skarbu Państwa. Ustawa nie ogranicza zasad rozliczania nadpłat jedynie do tych podatków, których beneficjentem jest ten sam podmiot. Wprowadzanie więc dodatkowych warunków, wskazanych przez ministra finansów w przedmiotowej interpretacji, nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa. Naturalnie, powstaje w takiej sytuacji wątpliwość co do praktycznych skutków rozliczenia nadpłaty z zaległościami, o których dany organ podatkowy nie ma wiedzy. Wskazał na to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 stycznia 2012 r. I FSK 577/11. Sąd stwierdził, że „Przepis ten (art. 76 § 1 ordynacji podatkowej) nakłada na organy obowiązek zaliczenia znanej mu nadpłaty na znaną mu zaległość, nie nakłada natomiast obowiązku poszukiwania innych istniejących zaległości". Zdaniem sądu, jeżeli jednak podatnik zwraca się z wnioskiem o zaliczenie nadpłaty, przedstawia dane dotyczące wysokości zobowiązania oraz dane organu podatkowego, w którym zobowiązanie to istnieje, przesłanki zaliczenia tej nadpłaty na poczet zobowiązań podatkowych są spełnione.
