Ustawa o VAT nie definiuje zawieszenia działalności gospodarczej, odsyłając w tym zakresie do ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (dalej: ustawa).
Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 14a ust. 1a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (art. 14a ust. 1 ustawy). Jeżeli okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny miesiąc danego roku kalendarzowego, to za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym (art. 14a ust. 1a ustawy).
Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej może być oznaczony w dniach, miesiącach albo miesiącach i dniach (art. 14a ust. 1b ustawy).
Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej sześciu miesięcy może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres do trzech lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie piątego roku życia. W przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki osoby prowadzącej działalność gospodarczą okres ten przedłużono do sześciu lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia (art. 14a ust. 1d ustawy). Z uprawnienia tego przedsiębiorca może korzystać jednorazowo w całości lub w nie więcej niż czterech częściach (art. 14a ust. 1e ustawy).
Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku (art. 14a ust. 6 ustawy).
Tylko za ostatni miesiąc prowadzenia firmy
Przedsiębiorca (osoba fizyczna – podatnik VAT czynny) zawiesił działalność gospodarczą na okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r. Czy musi nadal składać deklaracje podatkowe VAT-7?
Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne (tj. deklaracje VAT-7) w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem z art. 99 ust. 2–10, art. 130c i art. 133 ustawy o VAT.
Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oznacza, że podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji VAT-7 za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy (art. 99 ust. 7a ustawy o VAT) (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 15 listopada 2013 r., IBPP1/443-700/13/ES).
Gdy czytelnik zawiesi działalność gospodarczą na okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r., to nie będzie zobowiązany do składania deklaracji VAT-7 za miesiące od stycznia do grudnia 2015 r. (wyjątkiem są sytuacje określone w art. 99 ust. 7b ustawy o VAT, które zostały omówione niżej). Podatnik powinien jednak pamiętać, że w okresie zawieszenia działalności powinien złożyć deklarację VAT-7 za grudzień 2014 r., gdyż w grudniu 2014 r. prowadził działalność gospodarczą, a wyłączenie z obowiązku składania deklaracji VAT-7 dotyczy tylko okresów rozliczeniowych, których to zawieszenie dotyczy, a nie deklaracji VAT-7 składanych w czasie zawieszenia.
Przy obrocie wewnątrzwspólnotowym trzeba przesyłać deklaracje
Przedsiębiorca, który jest czynnym podatnikiem VAT, zawiesił działalność gospodarczą na okres od 1 lipca 2014 r. do 28 lutego 2015 r. W styczniu 2015 r. nabył w Niemczech maszynę, którą będzie wykorzystywać w produkcji po wznowieniu działalności, tzn. od 1 marca 2015 r. Obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstał 13 stycznia 2015 r., tj. z chwilą wystawienia faktury przez niemieckiego dostawcę maszyny. Czy powinien złożyć VAT-7 za styczeń?
Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (art. 99 ust. 7b pkt 2 ustawy o VAT).
Przedsiębiorca powinien za styczeń 2015 r. złożyć deklarację VAT-7, w której zobowiązany jest rozliczyć podatek należny z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (w odniesieniu do maszyny nabytej w Niemczech).
Obowiązek złożenia deklaracji VAT-7 za miesiąc, w którym podatnik miał zawieszoną działalność gospodarczą, dotyczy również pozostałych przypadków, kiedy to podatnik (nabywca towaru lub usługi) zobowiązany jest do rozliczenia VAT w ramach tzw. odwrotnego obciążenia. W praktyce najczęściej będzie to import usług oraz nabycie towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT.
Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy także podatników importujących usługi lub nabywających towary, w zakresie których są podatnikiem (art. 99 ust. 7b pkt 3 ustawy o VAT).
Wydaje się, że na podstawie art. 99 ust. 7b pkt 5 ustawy o VAT zobligowani do złożenia deklaracji VAT-7 za okres zawieszenia działalności gospodarczej będą także podatnicy, którzy uprzednio jako wierzyciele skorzystali z ulgi na złe długi i pomniejszyli podatek należny, a następnie są zobowiązani do powiększenia podatku należnego np. z uwagi na uregulowanie chociażby części należności przez dłużnika (zob. art. 89a ustawy o VAT).
Formularze także za niepełne okresy rozliczeniowe
Podatnik VAT czynny zawiesił działalność gospodarczą na okres od 16 stycznia 2015 r. do 30 kwietnia 2015 r. Czy musi składać deklarację VAT-7 za styczeń?
Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego (art. 99 ust. 7b pkt 4 ustawy o VAT).
Jak wyjaśniła Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 31 października 2012 r. (IBPP2/443-756/12/AB), „(...) gdy zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego, wówczas podatnik nie jest zwolniony z obowiązku składania deklaracji. Zatem przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy wnioskodawca miał zawieszoną działalność gospodarczą do 12 stycznia 2012 r., którą odwiesił 13 stycznia 2012 r., zobowiązany był do złożenia deklaracji za miesiąc styczeń 2012 r. (...)".
W przedstawionym stanie faktycznym podatnik powinien złożyć deklarację VAT-7 za styczeń 2015 r. (mimo że od 15 stycznia 2015 r. zawiesił działalność gospodarczą), gdyż zawieszenie nie dotyczyło całego stycznia 2015 r. Dopiero za luty–grudzień 2015 r. podatnik będzie mógł nie składać deklaracji VAT-7, oczywiście jeżeli nie wystąpią inne okoliczności obligujące go do złożenia deklaracji VAT-7.
Uwaga na obowiązek korekty
Przedsiębiorca (podatnik VAT czynny) zawiesił działalność gospodarczą na 2015 r. (od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r.). Z uwagi na to, że podatnik wykonuje zarówno usługi zwolnione z VAT, jak i opodatkowane podstawową 23-proc. stawką tego podatku, w stosunku do części zakupów podatek naliczony odliczał proporcjonalnie. Czy może on za wszystkie miesiące 2015 r. nie składać deklaracji VAT-7?
Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego (art. 99 ust. 7b pkt 5 ustawy o VAT).
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że podatnik od części nabytych towarów i usług odliczał podatek naliczony proporcjonalnie, tj. zgodnie z art. 90 ust. 2 i nast. ustawy o VAT. Zgodnie zatem z art. 91 ust. 1 i 2 ustawy o VAT jest zobowiązany do korekty odliczonego podatku naliczonego na zasadach określonych w tych przepisach. Jak wynika z art. 91 ust. 3 ustawy o VAT, korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej – w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.
Podatnik powinien zatem złożyć deklarację VAT-7 za styczeń 2015 r. (mimo że cały miesiąc objęty jest zawieszeniem), gdyż w tej deklaracji zobowiązany jest do korekty odliczonego podatku naliczonego w trybie art. 91 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.
Do złożenia deklaracji VAT-7 podatnik będzie zobowiązany także za miesiąc, w którym dokonałby ewentualnej sprzedaży towaru lub usługi (w praktyce najczęściej środka trwałego) w okresie korekty. W tym przypadku powinien jednorazowo skorygować podatek naliczony w deklaracji VAT-7 za miesiąc, w którym zrealizował sprzedaż (zob. art. 91 ust. 4–6 ustawy o VAT).
Do korekty podatku naliczonego są zobowiązani nie tylko podatnicy rozliczający podatek naliczony proporcjonalnie, ale również m.in. podatnicy:
? zmieniający przeznaczenie nabytego towaru lub usługi (art. 91 ust. 7–8 ustawy o VAT),
? zmieniający stopień wykorzystania nieruchomości służącej celom związanym z działalnością gospodarczą oraz innym celom (art. 86 ust. 7b i art. 90a ustawy o VAT),
? zmieniający sposób wykorzystania lub sprzedający pojazdy samochodowe służące działalności mieszanej (art. 2 pkt 34, art. 86a, art. 90b ustawy o VAT oraz art. 11 ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, DzU z 2014 r., poz. 312),
? podatnicy (dłużnicy) w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89b ustawy o VAT),
Oznacza to, że również podatnicy zobowiązani – w okresie zawieszenia działalności gospodarczej – do korekty podatku naliczonego z tych powodów powinni złożyć deklarację VAT-7 za okres (miesiąc), w którym tych korekt powinni dokonać.
Uwaga! Sam fakt zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zmiany przeznaczenia nabytego towaru lub usługi i nie obliguje do korekty podatku naliczonego w trybie art. 91 ustawy o VAT. Do takiej korekty może obligować likwidacja działalności gospodarczej w okresie zawieszenia działalności gospodarczej (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 13 października 2010 r., IBPP1/443-658/10/ES).
Można sprzedać środek trwały
Podatnik VAT czynny wykonujący wyłącznie czynności opodatkowane VAT zawiesił działalność gospodarczą na okres od 1 września 2014 r. do 31 maja 2015 r. W styczniu 2015 r. sprzedał środek trwały (byłaby to sprzedaż opodatkowana VAT). Czy podatnik mógł zrealizować tę sprzedaż, nie tracąc prawa do zawieszenia działalności, a jeżeli tak, to czy za styczeń 2015 r. i kolejne miesiące powinien składać deklarację VAT-7?
W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie (zob. art. 14a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT). Podatnik może zatem sprzedać w styczniu 2015 r. środek trwały i nie utraci prawa do korzystania z zawieszenia działalności gospodarczej. Powinien jednak rozliczyć sprzedaż w VAT i zapłacić od niej podatek, a to oznacza konieczność złożenia deklaracji VAT-7 za styczeń 2015 r., kiedy to nastąpiła sprzedaży i – jak rozumiem – powstał obowiązek podatkowy.
Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych nie dotyczy okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (zob. art. 99 ust. 7b pkt 5 ustawy o VAT).
Deklarację VAT-7 podatnik będzie musiał złożyć tylko za styczeń 2015 r., czyli za miesiąc, za który jest zobowiązany rozliczyć podatek. Za kolejne miesiące zawieszenia działalności gospodarczej, tj. za okres luty–maj 2015 r., podatnik nie ma obowiązku składania deklaracji VAT-7, pod warunkiem, że nie wystąpi żadna z przesłanek wymienionych w art. 99 ust. 7b ustawy o VAT.
