Spis z natury w salonie fryzjerskim

Spis z natury powinien być sporządzany na koniec każdego roku podatkowego. Muszą nim być objęte materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze.

Materiały (surowce) podstawowe to materiały, które przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu. Materiały niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości, to materiały pomocnicze.

Karta zwalnia z obowiązku

Od obowiązku sporządzenia spisu zwolnieni są przedsiębiorcy rozliczający się w formie karty podatkowej. Podatnicy rozliczający się w ten uproszczony sposób są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Nie mają też obowiązku sporządzania spisu znajdujących się w salonach kosmetyków do pielęgnacji cery, ciała i włosów i paznokci.

Ryczałt i zasady ogólne

Ryczałtowcy i podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych muszą sporządzić spis i go wycenić. Obowiązek ten wynika bezpośrednio z przepisów ustaw o podatkach dochodowych i przepisów wykonawczych. Ryczałtowców obowiązuje art. 20 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Na prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów obowiązek ten nałożony jest natomiast przepisami rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Spis należy sporządzić na koniec każdego roku podatkowego. Wycena może być przeprowadzona później. Od dnia zakończenia spisu przedsiębiorca ma na obliczenia i podsumowanie spisu 14 dni. Uchybienie temu terminowi może przedsiębiorcę trochę kosztować. Brak wyceny jest bowiem wykroczeniem skarbowym. W 2014 r. najniższa kara grzywny za wykroczenie skarbowe wynosi 168 zł. W 2015 r. będzie to 175 zł.

Farby, kremy i pomadki

Spisem powinny być objęte towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcja w toku, wyroby gotowe, braki i odpady.

W salonie fryzjerskim spisem powinny być objęte: farby, szampony, perfumy fryzjerskie, dezodoranty, żele, odżywki, woski, gumy i maski do włosów, wszelkie kosmetyki do koloryzacji, dekoloryzacji, stylizacji, ondulacji czy prostowania. W salonach kosmetycznych spisać należy kosmetyki do pielęgnacji cery i ciała: maski na twarz, kremy, serum, preparaty oczyszczające i złuszczające, toniki, peelingi itp. Spisem objąć należy też tzw. kosmetyki kolorowe: pudry, róże, podkłady, bronzery, cienie, eyelinery, pomadki, błyszczyki, konturówki. Kosmetyki do pielęgnacji dłoni i paznokci, np. lakiery, utwardzacze, odżywki, oliwki, kremy, maski czy ozdoby także powinny być spisane i wycenione.

Wszystkie te kosmetyki wpływają na finalny efekt usługi fryzjerskiej lub kosmetycznej. Fryzura upięta przez fryzjera czy makijaż wykonany przez kosmetyczkę stanowią dla celów podatkowych wyrób gotowy. Pod pojęciem wyrobów gotowych należy rozumieć wykonane usługi. Materiały (kosmetyki) zużywane podczas wykonania tych usług stają się główną substancją (budulcem, elementem) gotowego wyrobu (np. farby, lakiery do włosów, lakiery do paznokci). Są to materiały podstawowe. W salonach są też, i też powinny być objęte spisem, materiały pomocnicze, czyli takie, które bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości (jak np. szampony, odżywki).

Nieotwarte i częściowo zużyte

Większość kosmetyków zostaje otwarta (napoczęta) w trakcie świadczenia usług. Po czym po ich otwarciu służy do wykonania kolejnych usług. W zależności od zapotrzebowania i terminu przydatności okres ich wykorzystania może wynosić od kilku dni czy tygodni do nawet kilku miesięcy. Na dzień 31 grudnia na stanie mogą być kosmetyki zarówno nieotwarte, jak i takie, które są w części wykorzystane.

W tym pierwszym przypadku produkty powinny być wykazane w spisie w takiej ilości, jaka rzeczywiście została stwierdzona na stanie, tj. pełne nierozpoczęte opakowania. Podobnie powinny być wykazane kosmetyki częściowo zużyte. Pomimo ich otwarcia i częściowego wykorzystania w spisie powinny być ujęte pełne opakowania (sztuki). Błędne jest spisywanie kosmetyków według procentowego oszacowania ich zawartości, która pozostała na ostatni dzień roku podatkowego.

Z interpretacji indywidualnych (np. Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 października 2012 r., ITPB1/415-870/12/HD, czy Izby Skarbowej w Łodzi z 3 czerwca 2014 r., IPTPB1/ 415-147/14-4/KSU) wynika, że materiały zużywane w toku świadczonych usług fryzjerskich i kosmetycznych podlegają ujęciu w spisie w całości, a więc bez względu na to, czy dane opakowanie kosmetyku jest pełne, czy częściowo zużyte.

Według ceny zakupu

Spis powinien zawierać m.in. szczegółowe określenie materiałów (kosmetyków), jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu, cenę w złotych i groszach za jednostkę miary. Kosmetyki należy wycenić według ceny zakupu. Cena zakupu to cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku.

Dla podatników VAT jest to cena netto, pomniejszona o VAT, jeżeli podlega on odliczeniu. Dla podatników zwolnionych z VAT wycena będzie wykonywana w cenach brutto. Ceny co do zasady powinny być zgodne z posiadanymi dowodami zakupu materiałów. Wycenę można też zrobić na podstawie cen nabycia, która uwzględnia koszty uboczne związane z zakupem poniesione do chwili złożenia materiałów w magazynie. Podstawą wyceny mogą być ceny rynkowe, ale tylko w sytuacji, gdy w dniu sporządzenia spisu ceny rynkowe są niższe od cen zakupu lub nabycia.

Najczęściej na osobnym formularzu

Zarówno ryczałtowcy, jak i podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych sporządzony spis wpisują odpowiednio do ewidencji przychodów bądź podatkowej księgi przychodów i rozchodów według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie). Najczęściej spis z natury sporządzany jest na osobnym formularzu. Gotowy druk można kupić w sklepach z drukami akcydensowymi czy artykułami papierniczymi. Spis można też sporządzić w zwykłym zeszycie czy na kartce papieru. Ważne, aby sporządzony formularz posiadał wszystkie dane wymagane przepisami prawa. Przedsiębiorców obowiązują odpowiednio § 28 rozporządzenia w sprawie pkpir i art. 20 ustawy o zryczałtowanym podatku. Wartość spisu (sumę) przenosi się do ewidencji bądź księgi. Jako ostatni zapis w ewidencji księgowej można zamieścić np. następującą formułę: „spis sporządzony na dzień  31 grudnia 2014 r. – wartość spisu: 15 000 zł". Formularz spisu musi być przechowywany łącznie z ewidencją przychodów bądź podatkową księgą.

Różne konsekwencje

Wartość sporządzonego spisu u ryczałtowców nie wpływa na wysokość przychodu do opodatkowania. Innymi słowy, kwota spisu nie jest brana pod uwagę przy obliczaniu przychodu z prowadzonego salonu.

Podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych dochód z działalności za rok podatkowy obliczają jako różnicę pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania powiększoną bądź pomniejszoną o różnice remanentowe. Obowiązek ten wynika z art. 24 ustawy o PIT. Brak remanentu bądź jego sporządzenie w sposób nierzetelny skutkuje błędnym ustaleniem dochodu za rok podatkowy.

Księga, do której nie jest wpisany spis z natury, jest księgą wadliwą. Taka ewidencja jest prowadzona niezgodnie z przepisami prawa. Z kolei, błędnie sporządzony spis może powodować, że księga może być uznana za nierzetelną, a obliczony dochód uznany za niezgodny z jego rzeczywistą  wysokością.