Prowadzę działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Koszty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów ujmuję metodą uproszczoną. Na potrzeby działalności gospodarczej wykorzystuję samochód osobowy, który jest ujęty w ewidencji środków trwałych.

W lipcu zawarłem polisę na ubezpieczenie OC samochodu na okres od 21 lipca 2014 r. do ?20 lipca 2015 r. Składkę opłacam w dwóch równych ratach: w lipcu 2014 r. i w styczniu 2015 r. Pierwszą ratę opłaciłem przed upływem terminu płatności. W jaki sposób ujmuję składkę ubezpieczeniową w kosztach? Czy muszę skorygować koszty, uwzględniając przepisy o korekcie kosztów określone w art. 24c ustawy o PIT, jeśli drugą ratę składki opłacę zgodnie z terminem płatności? – pyta czytelnik.

Kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Każdy posiadacz auta jest zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) za szkody powstałe ?w związku z ruchem pojazdu. Dlatego w przypadku wydatków na obowiązkowe ubezpieczenie samochodu osobowego, będącego środkiem trwałym podatnika wykorzystywanym na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, nie powinno być wątpliwości co do możliwości zaliczenia tego wydatku do kosztów podatkowych.

Jeżeli podatnik ewidencjonuje koszty metodą uproszczoną, to koszty uzyskania przychodów potrąca tylko ?w tym roku podatkowym,?w którym zostały poniesione. Za dzień poniesienia kosztu uznaje się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu będącego podstawą do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Wynika to z art. 22 ?ust. 4 i 6b ustawy o PIT. ?W przypadku ubezpieczenia komunikacyjnego dowodem tym jest polisa OC.

Metoda uproszczona

Zatem podatnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą uproszczoną na podstawie  polisy ujmuje składkę OC jednorazowo w kosztach podatkowych w dacie wystawienia polisy. Takiego sposobu ujęcia wydatku w rachunku podatkowym nie wyklucza ani okres, na jaki zawarta jest polisa, ani to, że składka ubezpieczeniowa jest opłacana ?w dwóch ratach.

W opisanej przez czytelnika sytuacji cała kwota składki ubezpieczeniowej jest kosztem uzyskania przychodów ?w dacie wystawienia polisy, czyli w lipcu 2014 r. Całą kwotę składki, która wynika z polisy OC, podatnik powinien zaewidencjonować w kolumnie 13 podatkowej księgi jako „pozostałe wydatki".

Ustalenia ?na drugim planie

Na podstawie art. 24d ustawy o PIT podatnik, który zaliczył do kosztów uzyskania przychodów składkę OC wynikającą z polisy, jest obowiązany do zmniejszenia kosztów podatkowych o nieuregulowaną kwotę zobowiązania, jeśli nie została ona opłacona:

- ?w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności – w przypadku gdy termin płatności nie przekracza ?60 dni, lub

- ?z upływem 90. dnia od daty zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów – w przypadku gdy termin płatności jest dłuższy niż ?60 dni.

Zmniejszenie kosztu należy uwzględnić w miesiącu, ?w którym upływa 30. dzień od daty upływu terminu płatności lub odpowiednio 90. dzień od daty zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych.

W związku z tym, że w opisanej sytuacji pierwsza rata składki OC na podstawie polisy wystawionej w lipcu została opłacona w tym samym miesiącu, to w części dotyczącej pierwszej raty OC u podatnika nie wystąpi obowiązek korekty kosztów z powodu przekroczenia terminów płatności określonych w art. 24d ustawy o PIT.

Obowiązek ten wystąpi jednak w odniesieniu do drugiej raty składki OC. W przypadku drugiej raty ubezpieczenia OC termin jej płatności przypada w styczniu 2015 r. Jest on zatem dłuższy niż ?60 dni. Wobec tego podatnik ?z upływem 90. dnia od daty zaliczenia tej części składki do kosztów uzyskania przychodów powinien zmniejszyć koszty podatkowe o kwotę odpowiadającą drugiej racie składki OC, jeśli do tego czasu jej nie zapłacił. Nie jest przy tym istotne, że termin zapłaty tej składki, określony w polisie ubezpieczeniowej, jeszcze nie minął. Dla powstania obowiązku korekty kosztów istotny jest upływ 90 dni od daty zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych.

Tak samo uznała Izba Skarbowa w Poznaniu piśmie ?z 24 grudnia 2013 r. (ILPB1/415-1099/13-2/AP). Wyjaśniła, że:

„(...) w odniesieniu do sytuacji nieuregulowania drugiej raty płatności wynikającej ?z polisy ubezpieczeniowej należy wskazać, że skoro ?w dacie wystawienia polisy wnioskodawca zaliczy wynikającą z niej kwotę do kosztów uzyskania przychodów i jednocześnie w terminie określonym w art. 24d ust. 2 ustawy ?o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w terminie 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, nie ureguluje drugiej raty płatności, wówczas zobowiązany będzie do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę tej raty. Na obowiązek dokonywania zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów nie ma wpływu fakt, czy wnioskodawca ureguluje kwotę drugiej raty w terminie płatności tej raty, lecz brak zapłaty w terminie wskazanym w art. 24d ?ust. 2 tej ustawy. (...) w przypadku nieuregulowania drugiej raty płatności wynikającej z polisy ubezpieczeniowej w terminie wskazanym w art. 24d ust. 2 powoływanej ustawy wnioskodawca zobowiązany będzie dokonać zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów w miesiącu, w którym upływa 90-dniowy termin wskazany w tym przepisie".

Później można zwiększyć

Jeżeli po zmniejszeniu kosztów podatkowych podatnik ureguluje drugą ratę składki OC, to w miesiącu, w którym nastąpi zapłata, podatnik ten ma prawo zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę rozliczonego wcześniej zmniejszenia (art. 24d ust. 4 ustawy o PIT).

Przykład

17 lipca 2014 r. podatnik zawarł umowę ubezpieczenia OC samochodu osobowego, który stanowi jego środek trwały. Kwota ubezpieczenia wyniosła 1000 zł. Ubezpieczenie dotyczy okresu ?od 20 lipca 2014 r. do 19 lipca 2015 r.

Pierwszą ratę składki OC ?w kwocie 500 zł podatnik opłacił ?21 lipca 2014 r. Termin zapłaty drugiej raty składki w kwocie ?500 zł przypada 16 stycznia ?2015 r. Załóżmy, że podatnik opłaci ją w styczniu 2015 r.

1. Podatnik zaewidencjonował wydatek na obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne ?w kwocie 1000 zł w kolumnie 13 pkpir jako „pozostałe wydatki", pod datą 17 lipca 2014 r.

2. W związku z tym, że termin ?90 dni od momentu zaliczenia składki OC do kosztów podatkowych minie ?w październiku 2014 r., to podatnik w październiku 2014 r. powinien zmniejszyć koszty ?o kwotę nieopłaconej drugiej ?raty składki OC.  W miesiącu ?tym, na podstawie dowodu zmniejszenia kosztów, ?podatnik powinien zmniejszyć koszty wykazane w kolumnie ?13 pkpir o kwotę 500 zł ?(zapis należy ująć ze znakiem minus lub kolorem czerwonym).

3. Po zapłaceniu drugiej raty składki OC podatnik ma prawo zwiększyć koszty o kwotę uregulowanego zobowiązania. Jeśli więc drugą ratę składki ?OC w kwocie 500 zł podatnik opłaci w styczniu 2015 r., ?to w miesiącu tym, na podstawie dowodu zwiększenia kosztów, będzie on mógł zwiększyć ?koszty w kolumnie 13 pkpir ?o kwotę 500 zł.