PIT i CIT: usługi niematerialne a podatek u źródła

Zgodnie z ustawą o CIT ?i ustawą o PIT, polscy rezydenci podatkowi płacący zagranicznym przedsiębiorcom za pewne kategorie usług (tzw. usługi niematerialne) powinni rozważyć konieczność potrącenia podatku u źródła.

20-proc. stawka

Zasadą jest, że przedsiębiorcy z zagranicy podlegają opodatkowaniu w Polsce ?z tytułu dochodu osiągniętego na terytorium RP. Usługodawcy spoza Polski podlegają m.in. 20-proc. podatkowi dochodowemu z tytułu świadczonych przez nich usług doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników ?i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze (tzw. usług niematerialnych).

Brak jasnych reguł pozwalających oznaczyć miejsce osiągania przychodów przez usługodawców powoduje jednak liczne spory o zasady opodatkowania świadczeń ?o charakterze niematerialnych.

Stanowisko organów ?i sądów

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że miejscem uzyskania przychodu jest siedziba usługobiorcy, tj. Polska. Zasada ta jest stosowana niezależnie od tego, gdzie usługa została faktycznie wyświadczona. Takie podejście oznacza, że wszystkie płatności polskich przedsiębiorców na rzecz kontrahentów z zagranicy ?z tytułu świadczenia usług niematerialnych powinny być dochodem osiąganym w Polsce. Dla przykładu polski przedsiębiorca korzystający z pomocy prawnej w Niemczech w sporze sądowym ?z niemieckim partnerem handlowym powinien w dalszym ciągu uznawać, że dochód kancelarii prawnej, ?z której pomocy korzysta, został osiągnięty w Polsce.

Organy podatkowe wydają się przy tym ignorować dominujące stanowisko sądów administracyjnych, które wiążą miejsce osiągania przychodu/dochodu z miejscem świadczenia usługi (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ?z 8 maja 2014 r., III SA/Wa 3182/13).

Zwolnienie ?z certyfikatem

Spory o miejsce świadczenia usług tracą znaczenie ?w świetle umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Z reguły takie umowy podatkowe zawarte przez Polskę (tj. opierające się na modelowej konwencji OECD) kwalifikują dochody z tytułu świadczenia usług niematerialnych jako zyski przedsiębiorstw. Na podstawie umów Polska nie ma prawa nakładania podatku na tego typu płatności. W konsekwencji dochód ten powinien podlegać opodatkowaniu w państwie, w którym usługodawca ma siedzibę (chyba że podmiot ten posiada w Polsce zakład, przez który prowadzi swoją działalność w zakresie świadczenia usług). Takie zwolnienie będzie mogło zostać zastosowane pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby usługodawcy uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji podatkowej wydanym przez właściwy organ administracji państwowej.

Obowiązki informacyjne

Wypłata za granicę należności z tytułu świadczenia usług niematerialnych związana jest z określonymi obowiązkami informacyjnymi. Polski przedsiębiorca (będący płatnikiem podatku u źródła w Polsce) jest zatem zobowiązany przesłać do urzędu skarbowego informację IFT-2R o dokonanych wypłatach i pobranym podatku. Informację IFT-2R należy sporządzić również wtedy, gdy zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania dana płatność była zwolniona z poboru podatku u źródła.

Dominika Widemajer ?jest konsultantką w Zespole ?ds. Podatków Międzynarodowych PwC

Niejasne przepisy komplikują życie przedsiębiorcom

Michał ?Jagielski, starszy konsultant, ?Zespół ds. Podatków Międzynarodowych PwC

Przepisy dotyczące podatku u źródła od usług to rzeczywisty problem dla płatników. Niejasne sformułowanie przepisów o CIT ?i PIT pozostawia przy tym spore pole do odmiennych interpretacji. W praktyce doszło do tego, że interpretacje organów podatkowych są w większości odmienne od orzecznictwa sądowego.?A przecież chodzi o interpretację tego samego przepisu.

Konstrukcja podatku od dochodów przedsiębiorców z zagranicy powoduje, że płatnicy odpowiadają całym swoim majątkiem ?za wysokość pobieranego podatku. Z praktyki doradców podatkowych wynika, że może nimi powodować nadmierna ostrożność, co – rzecz jasna – może prowadzić do rozczarowania po stronie usługodawcy. Patrząc z perspektywy praktycznej, trzeba pamiętać, że w zdecydowanej większości przypadków uda się uzyskać interpretację, która potwierdzi brak obowiązku pobierania podatku u źródła od wynagrodzenia za usługi świadczone ?w całości za granicą. Czasami może to jednak wymagać interwencji sądu i pomocy doradcy podatkowego.

Zgadzam się, że większość umów o unikaniu podwójnego opodatkowania powoduje, że spór o miejsce uzyskiwania dochodu jest bezprzedmiotowy, bo na ich podstawie Polska zrzekła się prawa do pobierania podatku u źródła. Trzeba jednak pamiętać, ?że nie jest to zupełnie jednolita zasada. Dla przykładu – umowa ?z Indiami pozwala Polsce pobierać podatek u źródła od płatności za pewne kategorie usług. W tych przypadkach określenie miejsca uzyskania przychodu ponownie nabiera znaczenia.