Czy jeżeli wykonuję czynności zwolnione z VAT, to obrót z tego tytułu powinienem zaewidencjonować ?i wykazać w deklaracji? I czy należy go ujmować ?w strukturze sprzedaży? Czy tak samo będzie w przypadku czynności niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem? – pyta czytelniczka.

Kategorie transakcji (opodatkowane, zwolnione i niepodlegające VAT) wywołują różne skutki, jeśli chodzi o ich fakturowanie, ewidencjonowanie i deklarowanie od nich podatku. Mianowicie:

- ?pierwsza kategoria: kwoty objęte określoną stawką VAT;

-?druga kategoria: kwoty objęte określonym zwolnieniem od VAT;

-?trzecia kategoria: kwoty niepodlegające opodatkowaniu VAT, czyli w ogóle nieobjęte ani żadną stawką VAT, ani jakimkolwiek zwolnieniem z VAT.

Dwie ostatnie kategorie transakcji (objęte zwolnieniem z VAT i niepodlegające VAT) są do siebie bardzo podobne ze względu na brak podatku należnego i brak podatku naliczonego. Dlatego są często mylone. Jednak dla potrzeb prawidłowego sporządzenia deklaracji VAT-7 podatnik musi je rozróżniać.

Dla celów prawidłowego rozliczenia VAT należy zatem rozróżnić:

1.

wykonywanie czynności podlegających stawkom VAT (najczęściej 23 proc., ale także 8 proc., 5 proc. czy wreszcie zero proc.).

Przykład

Przy stawce 8 proc. VAT chodzi o wykonywanie około ?200 transakcji z załącznika nr 3 do ustawy o VAT ?(np. dostawy żywności, leków, wody, działalności obiektów sportowych czy też wstępu na imprezy ?sportowe lub kulturalne).

2.

wykonywanie czynności zwolnionych z VAT (tj. wymienionych w art. 43 ustawy o VAT ?i w rozporządzeniu ministra finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień).

Przykład

Chodzi tu przede wszystkim o usługi świadczone ?w interesie publicznym, tj. związane z ochroną zdrowia, kształcenia i wychowania, opieki społecznej, kulturalne, ubezpieczeniowe, bankowe, finansowe, najem mieszkalny, dzierżawę na cele rolne itp.

3.

wykonywanie czynności niepodlegających VAT (czyli generalnie niewymienionych ?w przepisach o VAT).

Przykład

Są to otrzymywane kwoty (opłaty) typu: sankcyjne (odszkodowania, kary umowne, odsetki karne), publicznoprawne, wewnętrzne, darowizny pieniężne, kaucje, odsetki bankowe itp. W tej grupie jest także odpłatność z tytułu zbycia całego przedsiębiorstwa ?lub jego zorganizowanej części, jak również czynności prawnie nieskuteczne (tj. ścigane prawem karnym, ?np. dystrybucja narkotyków, sutenerstwo).

Trzeba zatem odróżnić czynności niepodlegające VAT (NP) od czynności zwolnionych z VAT (ZW)!

Zwolnienie z VAT jest specyficznym rodzajem podlegania opodatkowaniu VAT, przy którym nie występuje ani podatek należny (od sprzedaży), ani podatek naliczony (od zakupów). Podatnik jest jednak obowiązany obrót z tego tytułu zaewidencjonować i zadeklarować, a także ujmować ?w strukturze sprzedaży wyliczanej dla celów odliczeń (art. 90 ust. 3 ustawy o VAT).

Przykład

Czynności ZW to np.: dostawa produktów rolnych przez rolnika ryczałtowego (art. 43 ust. 1 pkt 3), czy najem na cele mieszkalne (art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT).

Niepodleganie VAT to również, jak przy czynnościach zwolnionych z VAT, niewystępowanie podatku należnego VAT i naliczonego. Jednak przy czynnościach niepodlegających VAT podatnik nie ma obowiązku obrotu z tego tytułu: zafakturować, zaewidencjonować, zadeklarować ani też ujmować w strukturze sprzedaży. Podczas gdy przy czynnościach zwolnionych z VAT taki obowiązek bezwzględnie istnieje.

— Elżbieta Rogala, niezależny ekspert VAT

www.elzbietarogala.pl