Materiał powierzony przez zleceniodawcę nie wymaga zaksięgowania (§ 15 zdanie pierwsze rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów).

Materiał powierzony przez klienta (zleceniodawcę) nie podlega obowiązkowi zaewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Czytelnik nie musi więc tego materiału ujmować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Trzeba mieć dokument

Jeżeli podatnik nie może przedstawić dokumentu określającego zleceniodawcę, to uważa się, że materiał został przez podatnika zakupiony bez udokumentowania (§ 15 zdanie drugie rozporządzenia)

Przepisy rozporządzenia nie określają sposobu, w jaki należy udokumentować przyjęcie materiału od zleceniodawcy. Moim zdaniem,  podatnik przyjmujący taki towar (materiał) powinien sporządzić dokument zawierający co najmniej:

To na podatniku spoczywa ciężar przedstawienia tego dokumentu podczas kontroli podatkowej. Powinno mu zatem zależeć na tym, by dokument zawierał takie elementy, aby fakt przyjęcia materiału od zleceniodawcy nie budził wątpliwości.

Zgodnie z wymogami

Brak dokumentu może oznaczać, że księga jest prowadzona nierzetelnie. Sankcją za brak dokumentu wskazującego zleceniodawcę (powierzającego towar) jest bowiem przyjęcie domniemania, że materiał został zakupiony bez udokumentowania.

Podatnik jest obowiązany prowadzić księgę rzetelnie ?i w sposób niewadliwy (§ 11 ?ust. 1 rozporządzenia). Za niewadliwą uważa się księgę prowadzoną zgodnie z przepisami rozporządzenia i objaśnieniami do wzoru księgi (§ 11 ust. 2 rozporządzenia). Z kolei ?za rzetelną, z zastrzeżeniem ?§ 11 ust. 4 rozporządzenia, uważa się księgę, jeżeli dokonywane w niej zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty (§ 11 ust. 3 rozporządzenia).

Stosownie do § 11 ust. 4 rozporządzenia księgę uznaje się za rzetelną również, gdy:

1) ?niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczają łącznie ?0,5 proc. przychodu wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w którym naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej stwierdził te błędy, lub

2) ?brak właściwych zapisów jest związany z nieszczęśliwym wypadkiem lub zdarzeniem losowym, które uniemożliwiły podatnikowi prowadzenie księgi, lub

3) ?błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów polegających na niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny, lub

4) ?podatnik uzupełnił zapisy lub skorygował błędne zapisy w księdze przed rozpoczęciem kontroli przez naczelnika urzędu skarbowego lub przez organ kontroli skarbowej, lub

5) ?błędne zapisy są skutkiem oczywistej omyłki, a podatnik posiada odpowiednie dowody księgowe (faktury, rachunki).

Zasady te stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia braku zapisów lub błędnych zapisów dotyczących kosztów uzyskania przychodu (§ 11 ust. 5 rozporządzenia).

Jeżeli zatem czytelnik nie przedstawi dokumentu określającego zleceniodawcę, to organ podatkowy może uznać, że materiał został przez niego zakupiony bez udokumentowania. Podatkowa księga przychodów i rozchodów, stosownie do § 11 ust. 4 w zw. ?z ust. 5 rozporządzenia, gdy nie zawiera zapisów dotyczących m.in. kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny, może być uznana za nierzetelną.

Skutki zaniedbania

Nierzetelność podatkowej księgi przychodów i rozchodów może skutkować oszacowaniem przez organ podatkowy podstawy opodatkowania (zob. art. 23 ordynacji podatkowej) ?i grozić odpowiedzialnością karnoskarbową (zob. art. 61 kodeksu karnego skarbowego).

Trzeba ująć w spisie

Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów na ?1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także ?w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności (§ 27 ust. 1 rozporządzenia). Spis z natury podlega wpisaniu do księgi także wówczas, gdy osoby prowadzące działalność gospodarczą sporządzają go za okresy miesięczne oraz gdy na podstawie odrębnych przepisów jego sporządzenie zarządził naczelnik urzędu skarbowego (§ 27 ust. 2 rozporządzenia).

Spis z natury powinien obejmować również towary będące własnością podatnika znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika, ?a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika. Towary obce nie podlegają wycenie. Wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność ?(§ 28 ust. 3 rozporządzenia).

Powierzone przez klienta materiały czytelnik powinien zatem ująć w spisie z natury, jeżeli znajdowały się w zakładzie na dzień sporządzenia tego spisu. Nie podlegają one jednak wycenie. Wystarczające będzie ich ilościowe ujęcie ?w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność.

Autor jest doradcą podatkowym

Towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze

Towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym. Towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej (§ 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia). Materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu. Do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania – puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi (§ 3 pkt 1 lit. b rozporządzenia). Materiałami pomocniczymi są materiały niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości (§ 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia).