W deklaracji za grudzień 2013 r. nasza firma wykazała jako wierzyciel ulgę na złe długi w stosunku do wierzytelności ?od firmy X z tytułu świadczenia usług. Pomniejszyliśmy podatek należny ?o 2300 zł (wartość brutto wierzytelności wynosiła 12 300 zł). W maju 2014 r. nasza spółka sprzedała tę wierzytelność za 6150 zł. Czy taka sprzedaż wywołuje jakieś skutki dla naszej firmy?
– pyta czytelnik.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka skorzystała ?z ulgi na złe długi i pomniejszyła podatek należny o kwotę podatku naliczonego (2300 zł) od wierzytelności z tytułu świadczenia usług na rzecz firmy X. Pomniejszenie nastąpiło ?w deklaracji VAT-7 za grudzień 2013 r. Następnie w maju 2014 r. spółka sprzedała niezapłaconą wierzytelność firmie windykacyjnej za połowę ceny.
Co mówią przepisy
Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na tę część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona (art. 89a ust. 1 ustawy ?o VAT). Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, gdy nie została ona uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie ?w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego ?w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a ustawy o VAT).
Korektę tę można zrobić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie (art. 89a ust. 3 ustawy o VAT).
Gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której ujęto korektę, o której mowa w art. 89a ust. 1 ustawy o VAT, należność zastała uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części (art. 89a ust. 4 ustawy o VAT).
Teraz trzeba doliczyć...
W świetle art. 89a ust. 4 ustawy ?o VAT należy przyjąć, że spółka zbywająca wierzytelność na rzecz firmy windykacyjnej ma obowiązek zwiększyć podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiło zbycie. W opisanym w pytaniu będzie to deklaracja za maj 2014 r.
... i to całą kwotę
Mimo że wierzytelność została sprzedana za połowę jej wartości, tj. 6150 zł, spółka powinna powiększyć podstawę opodatkowania o 10 000 zł, a podatek należny o 2300 zł, czyli ?o całość kwot uprzednio skorygowanych w deklaracji VAT-7 za grudzień 2013 r. Ustawodawca nie przewidział bowiem w przypadku zbycia wierzytelności, w stosunku do której wierzyciel skorzystał z ulgi na złe długi, proporcjonalnego zwiększenia podstawy opodatkowania i podatku należnego, jak to ma miejsce w przypadku częściowego uregulowania należności przez dłużnika po skorzystaniu z ulgi. Gdyby w maju 2014 r. spółka nie sprzedała wierzytelności, tylko otrzymała połowę zapłaty od dłużnika, to byłaby zobowiązana do powiększenia podstawy opodatkowania o 5000 zł, a podatku należnego o 1150 zł.
Należy dokładnie przeanalizować
W przypadku zbycia wierzytelności, w stosunku do której sprzedawca (podatnik-wierzyciel) skorzystał ?z ulgi na złe długi i pomniejszył podatek należny, kwotę podatku należnego trzeba powiększyć o cały uprzednio pomniejszony VAT. Oznacza to, że ?w przypadku wierzytelności zbywanych za niewielki procent ich wartości transakcja taka może być nieopłacalna od strony ekonomicznej.
Przykład
Załóżmy, że spółka sprzedała firmie windykacyjnej wierzytelność nie ?za 50 proc., lecz jedynie za 10 proc. jej wartości. W tym przypadku uzyskana zapłata wyniesie 1230 zł (10 proc. ?x 12 300 zł), a do urzędu skarbowego trzeba będzie oddać cały VAT, czyli 2300 zł.
—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy
