Przepisy określające konsekwencje wprowadzania zmian ?w pojazdach samochodowych mają zastosowanie jedynie ?w przypadku przeróbek w niektórych pojazdach samochodowych. Chodzi o zmiany w tych pojazdach samochodowych, dla których podatnicy obowiązani są przeprowadzać dodatkowe badania techniczne >patrz tabela.

Wspomniane regulacje znajdują się w art. 86a ust. 11 ustawy ?o VAT. Mają one zastosowanie, jeżeli w jednym ze wskazanych pojazdów samochodowych wprowadzone zostały zmiany, ?w wyniku których pojazd ten przestaje należeć do jednej ?z trzech wymienionych grup pojazdów. W takich przypadkach pojazd samochodowy uznaje się za pojazd, który nie jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej:

1) ?od dnia wprowadzenia zmian – jeżeli data wprowadzenia zmian jest znana,

2) ?od okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym, dla którego podatnik wykaże, że pojazd samochodowy spełniał wymagania, o których mowa w art. 86a ust. 9 pkt 1 lub 2 ustawy o VAT – jeżeli podatnik jest w stanie wykazać to dla jakiegoś okresu rozliczeniowego,

3) ?od okresu rozliczeniowego, ?w którym podatnik po raz pierwszy odliczył podatek naliczony od wydatków związanych z tym pojazdem samochodowym ?– w pozostałych przypadkach.

Przykład

Na początku kwietnia 2014 r. podatnik Krzysztof Nowak kupił posiadający jeden rząd siedzeń samochód z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków, czyli dwuosobowego pick-upa. Jest to więc samochód, ?o którym mowa w art. 86a ust. 9 pkt 1 lit. b ustawy o VAT. Bezpośrednio ?po zakupie podatnik przeprowadził dodatkowe badanie techniczne ?oraz uzyskał zaświadczenie i wpis ?do dowodu rejestracyjnego.

Załóżmy, że w październiku 2014 r. organ podatkowy w trakcie przeprowadzanej u pana Krzysztofa kontroli podatkowej stwierdzi, ?że przedmiotowy samochód posiada wykonaną zabudowę otwartej części przeznaczonej do przewozu ładunków. Spowoduje to, że samochód ten przestanie być uznawany za samochód wykorzystywany wyłącznie do wykonywania działalności gospodarczej podatnika:

1) ?od dnia wykonania zabudowy – jeżeli podatnik będzie w stanie wskazać (i udowodnić) datę zrobienia zabudowy,

2) ?od 1 maja 2014 r., tj. od początku miesiąca następującego po miesiącu przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego (pan Krzysztof jest bowiem w stanie – na podstawie posiadanego zaświadczenia ?z przeprowadzonego dodatkowego badania technicznego – wykazać, że w kwietniu 2014 r. samochód ten spełniał wymagania określone w art. 86a ust. 9 pkt 1 lit. b ?ustawy o VAT.

Uznanie przerobionego pojazdu samochodowego za pojazd, który nie jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, nie ma jednak miejsca zawsze. Również bowiem w omawianych przypadkach podatnicy mogą traktować pojazdy samochodowe jako wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej (a w konsekwencji uprawniające do pełnych odliczeń), których sposób wykorzystywania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (na podstawie ?art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a w zw. ?z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT).

Przykład

Wróćmy do poprzedniego przykładu i załóżmy, że podatnik Krzysztof Nowak ustalił w prowadzonej przez siebie firmie zasady wykluczające możliwość używania przedmiotowego samochodu ?do celów niezwiązanych ?z działalnością gospodarczą. ?Pan Krzysztof złożył w kwietniu 2014 r. informację VAT-26 dotyczącą tego samochodu oraz prowadzi dla niego od kwietnia 2014 r. ewidencję przebiegu pojazdu. W tej sytuacji, mimo wykrycia przez organ podatkowy wykonanej zabudowy, przerobiony samochód, o którym mowa, nie przestanie być uznawany za samochód wykorzystywany wyłącznie do wykonywania działalności gospodarczej podatnika.

Skutki określone w art. 86a ?ust. 11 ustawy o VAT mogą występować wyłącznie w przypadku dokonywania przez podatników zmian w wymienionych na wstępie trzech kategoriach samochodów. W szczególności nie skutkują utratą prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu zmiany wprowadzone ?w pojazdach samochodowych nabytych do końca 2010 r., przy których nabyciu podatek odliczony został w całości na podstawie przepisów unijnych oraz wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 grudnia 2008 r. ?w sprawie C-414/07 Magoora.

Nadal aktualna jest w tym zakresie, przykładowo, interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 8 sierpnia 2013 r. (IPTPP4/443-375/13-2/UNR), w której czytamy, że „wnioskodawca, prawo do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego przy nabyciu ww. samochodu, wywiódł z podjętego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozstrzygnięcia w sprawie, którego tezy umożliwiały odliczenie podatku wg zasad obowiązujących 30 kwietnia 2004 r. (...) Należy zauważyć, że przepisy dotyczące VAT obowiązujące do 30 kwietnia 2004 r. nie formułowały obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w sytuacji takiej jak przedstawiona ?w przedmiotowej sprawie. (...) Reasumując, przerobienie przedmiotowego samochodu ciężarowego, dla którego nie wydano zaświadczenia, na samochód osobowy (demontaż „kratki"), nie będzie wywoływało skutków odnośnie do wcześniej dokonanego odliczenia i wnioskodawca nie będzie zobligowany do korekty VAT odliczonego przy zakupie opisywanego samochodu, jeżeli dysponuje on stosownymi dokumentami, które w momencie zakupu uprawniały do odliczenia podatku naliczonego".

Pełnego prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu nie tracą również podatnicy dokonujący zmian w pojazdach samochodowych, które do pełnych odliczeń uprawniały przed 1 kwietnia 2014 r., zaś obecnie nie należą, co do zasady, do pojazdów samochodowych uprawniających do pełnych odliczeń (chodzi, między innymi, o pojazdy typu pick-up posiadające dwa rzędy siedzeń czy pojazdy samochodowe, o których do końca 2013 r. mowa była w art. 86a ust. 2 pkt 6 ustawy o VAT). Nie ma bowiem obecnie (ani w ustawie o VAT, ani w przepisach przejściowych) przepisu, który nakazywałby ?korektę podatku odliczonego ?w związku z wprowadzaniem zmian w takich pojazdach.

Przykład

W lutym 2014 r. podatniczka ?Anna Kowalska kupiła samochód ?z homologacją ciężarową ?z tzw. kratką (jest to samochód, ?który na gruncie przepisów obowiązujących od 1 kwietnia ?2014 r. nie uprawnia do pełnych odliczeń) i odliczyła w całości VAT naliczony przy zakupie tego samochodu. Na początku kwietnia 2014 r. pani Anna zdemontowała kratkę w samochodzie. ?Nie spowodowało to utraty prawa ?do odliczenia części (nadwyżki ponad 60 proc. lub 6000 zł) podatku odliczonego przy nabyciu samochodu.

Autor jest doradcą podatkowym ?i autorem komentarza ?do ustawy o VAT

Pojazdy, których dotyczą przepisy określające konsekwencje wprowadzania w nich zmian:

1) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van,

2) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków,

3) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.