Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy VAT przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

a) ?dostawcę lub na jego rzecz, lub

b) ?nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

– jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych.

Obowiązek podatkowy w zakresie eksportu towarów powstaje na zasadach ogólnych, tj. z chwilą wydania towaru ?(art. 19a ust. 1 ustawy o VAT), względnie w dacie zakończenia okresu rozliczeniowego, jeżeli sprzedaż towarów następuje w systemie ciągłym (art. 19a ust. 4 ustawy). Tym samym, od ?1 stycznia 2014 r. data wystawienia faktury VAT nie determinuje momentu powstania obowiązku podatkowego również w zakresie eksportu towarów.

Ministerstwo Finansów wyjaśnia

Zgodnie z wyjaśnieniami wydanymi przez Ministerstwo Finansów (www.mf.gov.pl) dostawa towarów skutkująca powstaniem obowiązku podatkowego „następuje z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, przykładowo:

Wszystko, co jest zapłatą

Jak stanowi art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co jest zapłatą, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. Do podstawy opodatkowania wlicza się także otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania obejmuje również:

Preferencja po spełnieniu warunków

W odniesieniu do eksportu towarów ustawodawca przewiduje co do zasady stawkę zero proc. VAT. Przewiduje jednak kilka warunków, których spełnienie umożliwia zastosowanie tej preferencyjnej stawki. Jak przewiduje art. 41 ust. 6 ustawy o VAT, stawkę zero proc. stosuje się w eksporcie towarów, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. Dokumentem takim jest ?w szczególności:

1) ?dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez urząd celny wydruk tego dokumentu;

2) ?dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;

3) ?zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez urząd celny.

Jeżeli sprzedawca towaru na rzecz norweskiego kontrahenta nie posiada dokumentów potwierdzających wywóz towarów poza terytorium UE, nie wykazuje transakcji ?w ewidencji podatkowej dla celów VAT za dany okres rozliczeniowy. W przypadku otrzymania potwierdzenia wywozu w następnym okresie rozliczeniowym podatnik jest uprawniony do zastosowania stawki zero proc. VAT. Zgodnie ?z art. 41 ust. 7 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie będzie dysponował potwierdzeniem w tym drugim okresie, to ma obowiązek ujęcia sprzedaży ze stawką właściwą dla dostawy tego towaru na terenie Polski (co do zasady jest to 23 proc.). Przepis ten stosuje się w przypadku, gdy podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu (art. 41 ust. 8). W praktyce chodzi o sytuację, w której podatnik nie jest jeszcze w posiadaniu dokumentu wywozu towaru poza terytorium UE, przy czym procedura wywozu została już uruchomiona w organach celnych, a podatnik posiada dokumentację celną potwierdzającą fakt uruchomienia procedury. Jak stanowi art. 41 ust. 9 ustawy, otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej w terminie późniejszym (np. po kilku miesiącach) upoważnia podatnika do korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał ten dokument.

Przykład

W marcu 2014 r. spółka ABC wyeksportowała towar na rzecz kontrahenta z Norwegii. Spółka ABC rozlicza VAT w miesięcznych okresach rozliczeniowych. Jeżeli ABC otrzyma dokument potwierdzający wywóz towaru poza obszar UE do 25 kwietnia 2014 r., to będzie miała prawo do wykazania transakcji w deklaracji podatkowej za marzec 2014 r. ze stawką zero proc. VAT.

W razie opóźnienia w otrzymaniu tego potwierdzenia (tzn. jeśli spółka nie otrzyma potwierdzenia do 25 kwietnia 2014 r.), ABC nie ujmie eksportu w deklaracji VAT za marzec 2014 r. (posiadając jednak dokument celny potwierdzający rozpoczęcie procedury wywozu). Otrzymanie potwierdzenia wywozu poza UE w maju 2014 r. będzie go uprawniało do wykazania transakcji ze stawką zero proc. VAT w kwietniu 2014 r. (pod warunkiem że potwierdzenie wpłynie do ABC do 25 maja 2014 r.).

Autor jest doradcą podatkowym