Zgodnie z ustawą z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2009 r. nr 3, poz. 11 ze zm.) samochody osobowe niezarejestrowane na terytorium kraju podlegają, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Jednocześnie ustawodawca w art. 107 ustawy przewidział katalog czynności, których realizacja skutkuje zwrotem już zapłaconego podatku akcyzowego. Takimi czynnościami są:

Osobą uprawnioną do otrzymania zwrotu jest podmiot, który nabył prawo rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel ?i który dokonał dostawy wewnątrzwspólnotowej bądź eksportu, lub jeżeli w jego imieniu te czynności były realizowane. Ważne jest, aby wnioskowana kwota zwrotu akcyzy nie była niższa niż równowartość 10 euro ustalona według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia złożenia wniosku o zwrot akcyzy.

Warunki formalne

W procedurze ubiegania się o zwrot akcyzy niezbędne jest złożenie wniosku. Wniosek składa się na ustalonym wzorze określonym w załączniku do rozporządzenia ministra finansów z 24 lutego 2009 r.?w sprawie zwrotu akcyzy od samochodu osobowego (DzU nr 32, poz. 246) w terminie roku od dnia dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego. Do wniosku o zwrot należy dołączyć:

Gdy wywóz pojazdu nastąpił przy użyciu własnego środka transportu, bez udziału przewoźnika lub spedytora, to do wniosku należy ponadto załączyć pisemne oświadczenie ?o terminie i sposobie wywozu oraz o miejscu dostarczenia samochodu osobowego poza terytorium kraju. Jeśli wymienione wyżej dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie wykonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu samochodu osobowego, to do wniosku należy załączyć również inne dokumenty wskazujące na ich wykonanie (korespondencję handlową, dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub frachtu, dokumenty potwierdzające zapłatę za wykonaną dostawę wewnątrzwspólnotową albo eksport).

Jak przebiega proces

Wniosek należy złożyć do naczelnika urzędu celnego, ?u którego rozliczono i zapłacono akcyzę z tytułu ostatniej czynności podlegającej opodatkowaniu, której przedmiotem był ten samochód osobowy. Naczelnik wydaje decyzję ?o wysokości uznanej kwoty zwrotu akcyzy i w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o zwrot akcyzy zwraca akcyzę w kasie właściwego organu podatkowego lub przelewem na rachunek bankowy wnioskującego wskazany we wniosku o zwrot akcyzy.

Uwaga! Gdy akcyza zwracana jest na rachunek podatnika mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, koszty związane ze zwrotem ponosi podatnik. ?Jeżeli ustalenie zasadności zwrotu będzie wymagało przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego, organ podatkowy może przedłużyć termin zwrotu do 90 dni od dnia złożenia wniosku o zwrot akcyzy. Załączniki do wniosku – ostemplowane i przedziurkowane – są zwracane wnioskodawcy.

Przeszkody wynikają ?z definicji

W kwestii zwrotu akcyzy ?z tytułu dostawy wewnątrz-?wspólnotowej lub eksportu pojawiają się przeszkody ?w łącznym spełnieniu warunków nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel i dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu. Należy podkreślić, że pojęcie „nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel" nie jest tożsame pojęciu „nabycie prawa własności samochodu osobowego". Zakres podmiotowy pierwszego terminu jest zdecydowanie szerszy. Obejmuje również sytuację, gdy podmiot, niebędący prawnym właścicielem samochodu osobowego jest jego posiadaczem, który na podstawie konkretnej czynności uzyskał możliwość faktycznego dysponowania pojazdem w sposób i w zakresie przysługującym właścicielowi. Nawet jeżeli równocześnie skutkiem tej czynności nie jest przeniesienie prawa własności.

Drugim koniecznym warunkiem zwrotu akcyzy z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy samochodu osobowego jest rzeczywiste zrealizowanie transakcji, tj. faktyczne przemieszczenie we własnym imieniu (lub na zlecenie) przez podmiot, który nabył prawo rozporządzania samochodem jak właściciel. Istotne jest przy tym legitymowanie się dowodami z dokumentów potwierdzających fakt realizacji, we wskazany powyżej sposób, dostawy wewnątrzwspólnotowej. Gdy sprzedający wydaje na terytorium kraju samochód osobowy (niezarejestrowany w kraju, z opłaconą akcyzą) jego nabywcy lub jeżeli wydaje pojazd przewoźnikowi działającemu na zlecenie nabywcy, to tym samym przestaje rozporządzać tym samochodem osobowym ?jak właściciel w rozumieniu art. 107 ustawy o podatku akcyzowym.

Uwaga! Z chwilą odebrania towaru od sprzedawcy na terenie kraju, osobiście bądź przez przewoźnika, to nabywca samochodu osobowego dokonuje przemieszczenia auta na terytorium państwa członkowskiego. W konsekwencji sprzedawca nie może skutecznie ubiegać się o zwrot uiszczonego podatku akcyzowego (por. wyroki NSA z 13 czerwca 2013 r., ?I GSK 720/12, i z 23 maja 2013 r., I GSK 283/12).

Przykład

Sprzedawca sprzedał pojazd na terytorium kraju, nabywca wywozi ten pojazd poza granice kraju (dokonuje dostawy wewnątrzwspólnotowej ?lub eksportu tego pojazdu). ?W takiej sytuacji uprawniony do zwrotu jest kupujący ?(nabył prawo rozporządzania ?jak właściciel i dostawa/eksport została zrealizowana przez ?niego samego lub na jego zlecenie).

Przykład

Sprzedawca sprzedał pojazd?na terytorium kraju, następnie ?w ramach własnej działalności wywozi ten pojazd poza granice kraju (dokonuje dostawy wewnątrzwspólnotowej ?lub eksportu tego pojazdu) ?i wydaje go nabywcy. Uprawnionym do zwrotu ?akcyzy jest sprzedawca ?(nabył na wcześniejszym ?etapie prawo rozporządzania ?jak właściciel ?i dostawa/eksport została zrealizowana przez niego samego lub na jego ?zlecenie).

Przykład

Sprzedawca wywiózł pojazd poza granice kraju (dokonuje dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu tego pojazdu), ?a następnie dochodzi ?do sprzedaży pojazdu nabywcy. Uprawniony do zwrotu akcyzy jest sprzedawca (nabył prawo rozporządzania jak właściciel ?i dostawa/eksport została zrealizowana przez niego samego lub na jego ?zlecenie).

We wszystkich podanych przykładach do uzyskania zwrotu akcyzy niezbędne są następujące dokumenty:

– dokumenty potwierdzające dokonanie dostawy wewnątrzwspólnotowej/eksportu, np. dokumenty przewozowe, celne, faktura, specyfikacja dostawy,

– dowód zapłaty akcyzy na terytorium kraju lub faktura z wykazaną kwotą akcyzy;

– dokumenty potwierdzające dokonanie dostawy wewnątrzwspólnotowej/eksportu, np. dokumenty przewozowe, celne, faktura, specyfikacja dostawy,

– pisemne oświadczenie ?o terminie i sposobie wywozu oraz o miejscu dostarczenia samochodu osobowego poza terytorium kraju;

– dowód zapłaty akcyzy na terytorium kraju lub faktura z wykazaną kwotą akcyzy.

Autor jest ekspertem ?Służby Celnej