Pomiędzy wydatkami na aplikację radcowską a prowadzoną działalnością gospodarczą radcy prawnego nie występuje związek przyczynowo-skutkowy. Dlatego wydatków poniesionych w związku z odbywaniem aplikacji nie może on uznać za koszty uzyskania przychodów.

Takie stanowisko zostało wyrażone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi ?w wyroku z 16 grudnia 2013 r. ?(I SA/Łd 1149/13).

Czego dotyczyły wątpliwości

Wskazane orzeczenie dotyczyło podatnika, który po zakończeniu aplikacji radcowskiej, uzyskaniu pozytywnego wyniku z egzaminu radcowskiego ?i otrzymaniu tytułu radcy prawnego rozpoczął wykonywanie zawodu w ramach działalności gospodarczej. Podatnik zwrócił się do organu podatkowego ?o wydanie interpretacji dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów opłaty za udział w egzaminie konkursowym na aplikację radcowską, opłaty za wpis na listę aplikantów radcowskich, opłat rocznych za poszczególne lata aplikacji, składek członkowskich z tytułu uczestnictwa w samorządzie radcowskim, opłaty za egzamin radcowski oraz opłaty za wpis na listę radców prawnych wraz z opłatą manipulacyjną za postępowanie dotyczące wpisu.

Podwyższenie ogólnych kwalifikacji...

Organ podatkowy wskazał, że koszty aplikacji radcowskiej związane są z podnoszeniem ogólnego poziomu wiedzy prawniczej (działalność gospodarczą w zakresie usług prawniczych można również prowadzić nie posiadając tytułu radcy prawnego). W konsekwencji należy je uznać za wydatki o charakterze osobistym, niestanowiące kosztów uzyskania przychodu z tytułu działalności gospodarczej. Stanowisko to zostało przez sąd uznane za prawidłowe. Dodatkowo skład orzekający wskazał ?w ustnym uzasadnieniu, że wydatki na aplikację służą podwyższaniu kwalifikacji zawodowych oraz poziomu wiedzy fachowej, a nie osiąganiu konkretnego przychodu.

... czy specjalistyczne szkolenie

Komentowany wyrok nie jest korzystny dla podatników, przy czym wyrażony w nim pogląd nie jest w orzecznictwie dominujący. Stanowisko wyrażone ?w wyroku WSA w Łodzi zupełnie pomija to, że poniesione wydatki zmierzały bezpośrednio do uzyskania tytułu zawodowego radcy prawnego. Tym samym, ich celem było umożliwienie wykonywania zawodu radcy prawnego w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Trudno zatem uznać argumentację sądu za słuszną. Warto przy tym zwrócić uwagę, że jeden z sędziów składu orzekającego nie zgodził się z interpretacją przepisów dokonaną przez organ podatkowy i zgłosił zdanie odrębne do wyroku wskazując, że w jego ocenie przedmiotowe wydatki mają charakter kosztowy.

Istotne jest, że sądy administracyjne często przyznają rację podatnikom, którzy chcieliby zaliczyć do kosztów działalności gospodarczej wydatki związane z odbyciem aplikacji radcowskiej czy adwokackiej, poniesione przed rozpoczęciem tej działalności. Sądy wskazują, że wydatki na aplikację mają charakter kosztów specjalistycznego szkolenia zawodowego, niezbędnego do uzyskania tytułu radcy prawnego czy adwokata ?i świadczenia usług prawniczych w ramach indywidualnej kancelarii. Podkreślają przy tym, że skoro celem jest uzyskanie konkretnych uprawnień zawodowych, to nie można uznać, że takie szkolenie ma na celu podniesienie ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia.

Takie stanowisko wyraziły ostatnio WSA w Kielcach (wyrok z 19 września 2013 r., I SA/Ke 468/13) oraz WSA w Gdańsku (wyrok z 10 lipca 2013 r., I SA/Gd 626/13), a także WSA w Łodzi (wyrok z 4 kwietnia 2013 r., I SA/Łd 122/13).

— Aleksandra Kasińska, doradca podatkowy ?i aplikant radcowski ?w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy