Wszystko wskazuje na to, że od nowego roku wielu przedsiębiorców znów zacznie korzystać z pełnego odliczenia VAT od samochodów firmowych – zwykłych osobówek i paliwa do nich. Szanse na korzystne zmiany są duże, bo to pomysł samego Ministerstwa Finansów. Jednak ostatecznie wszystko jest w rękach Unii Europejskiej.

50 proc. bez kwoty

Zmiany wynikają z wniosku do Komisji Europejskiej, w którym Polska poprosiła o kolejną zgodę na przedłużenie ograniczeń w odliczaniu VAT. Nieoczekiwanie MF zaproponowało nowy zakres ograniczeń, zasadniczo korzystniejszy dla polskich firm wykorzystujących osobówki.

– W razie pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej przede wszystkim pojawi się możliwość odliczania VAT od paliwa do samochodów osobowych – wyjaśnia Dawid Milczarek, menedżer w kancelarii Martini i Wspólnicy. Niestety, jak podkreśla ekspert, ta korzystna zmiana będzie okupiona ograniczeniem prawa do odliczania VAT od innych wydatków eksploatacyjnych (serwis, części itd.). Przypomnijmy: dziś podatnik nie może w ogóle odliczać VAT od zakupu paliwa do osobówek, za to ma 100 proc. odliczenia od wydatków eksploatacyjnych.

Propozycja przewiduje likwidację limitu kwotowego. Limit procentowy ma wynosić 50 proc. Obecnie wynoszą one 60 proc., nie więcej niż 6 tys. zł. Nieoczekiwanie MF chce, żeby ograniczenie 50-proc. dotyczyło tylko aut wykorzystywanych do działalności i użytku prywatnego.

– Najkorzystniejszą zmianą wynikającą z wniosku jest niewątpliwie wprowadzenie kategorii samochodu osobowego wykorzystywanego wyłącznie w działalności gospodarczej, która będzie dawała pełne odliczenie VAT zarówno od pojazdu, jak i paliwa – uważa Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, partner w kancelarii KNDP Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy.

W ocenie eksperta pozwoli to pełniej zrealizować zasadę neutralności VAT i ograniczyć wpływ przepisów podatkowych na wybór kupowanego pojazdu. Przedsiębiorcy będą mogli się w końcu kierować własnymi potrzebami, a nie przepisami podatkowymi.

Podobnego zdania jest Dawid Milczarek. Zauważa, że podatnik będzie mógł wybrać, czy chce odliczać cały VAT od zakupu samochodu osobowego i wydatków na jego eksploatację, czy też tylko część.

Nieoczekiwany prezent

Zasadniczo pozytywnie najnowszą propozycję ministerstwa ocenia też Michał Roszkowski, radca prawny i doradca podatkowy, partner w Accreo. Ekspert nie ukrywa jednak zdziwienia, że rząd zdecydował się na taki krok w momencie, gdy raczej szuka się oszczędności i nowych źródeł finansowania budżetu. Ministerstwo Finansów ewidentnie odpuszcza rygoryzm w odliczaniu VAT od aut wykorzystywanych przez przedsiębiorców.

– To krok w dobrym kierunku, ale dopóki nie zobaczę takiego rozwiązania w ustawie, jestem sceptykiem – mówi Michał Roszkowski. Uważa, że to raczej obietnica, marchewka na przyszłość i dobrze by było, by ten trend utrzymał się w kolejnych latach. Zwłaszcza że nawet ta marchewka ma dwa końce.

– Nowe regulacje będą szczególnie korzystne dla tych, którzy nabywają droższe pojazdy, ze względu na brak ograniczenia kwotowego w odliczaniu VAT, oraz dla posiadaczy nowych, ze względu na limit na wydatki eksploatacyjne – bo ci często mają stosunkowo niższe wydatki eksploatacyjne – podkreśla Dawid Milczarek.

Niestety, posiadacze starszych pojazdów to, co zyskają na możliwości odliczania VAT od zakupu paliwa, prawdopodobnie stracą na ograniczonym prawie do odliczenia od zakupu np. usług serwisowych.

Ograniczenie dotyczące eksploatacji budzi też wątpliwości Andrzeja Nikończyka. – Przepisy podatkowe, w szczególności wprowadzające ograniczenia odliczania, powinny być precyzyjne – zwraca uwagę.

Etap legislacyjny: wniosek przyjęty przez rząd

Zasady rozliczenia do końca 2013 r.

Przepisy, które obowiązują do końca 2013 r., przewidują dwojakiego rodzaju ograniczenia w prawie do odliczenia VAT od samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony:

- Podatnicy mogą odliczyć tylko 60 proc. kwoty podatku naliczonego od zakupu samochodu, przy czym kwota odliczenia nie może przekroczyć 6000 zł. Podobne ograniczenie procentowe i kwotowe jest przewidziane dla podatników użytkujących samochody na podstawie umowy najmu, dzierżawy oraz leasingu.

- Podatnicy nie mogą w ogóle odliczać VAT od nabycia paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu takich samochodów.

W przypadku, gdyby prawodawca nie wprowadził nowych zasad w prawie do odliczenia, to od 1 stycznia 2014 r. podatnicy ponownie zyskaliby pełne prawo do odliczenia w odniesieniu do tzw. samochodów z kratką.