Faktury uproszczone tylko dla firm

- Proszę o informację o zasadach wystawiania faktur uproszczonych. Prowadzę działalność handlową niewielkich rozmiarów, należności od poszczególnych osób nie przekraczają zwykle kwoty 450 zł. Czy w każdym takim przypadku mogę wystawić fakturę uproszczoną? Jakie dane muszą być na takiej fakturze? Czy dla określenia nabywcy wystarczy podanie tylko jego numeru identyfikacji podatkowej? – pyta czytelnik.

1 stycznia 2013 r. wprowadzono możliwość wystawiania tzw. faktur uproszczonych. Zgodnie z nowymi przepisami, jeżeli kwota należności ogółem nie przekracza 450 zł albo 100 euro (gdy kwota ta jest wyrażona w euro), to na fakturze można pominąć następujące dane:

- imię i nazwisko lub nazwę nabywcy towarów i usług oraz jego adres,

- miarę i ilość dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,

- cenę jednostkową netto towaru lub usług bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto);

- wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto),

- stawkę podatku,

- sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną,

- kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Faktura taka musi jednak zawierać dane pozwalające określić kwotę podatku dla poszczególnych stawek.

Konieczne oraz fakultatywne

W zakresie faktur uproszczonych należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:

a) Faktura uproszczona może nie zawierać danych nabywcy, takich jak jego imię i nazwisko lub nazwa oraz adres. Na fakturze musi być jednak podany NIP nabywcy.

b) Faktura uproszczona nie zawiera żadnych specjalnych oznaczeń. Powinna być ona oznaczona tak samo jak każda inna faktura. Podanie jednak przez podatnika np. w nagłówku określenia „faktura uproszczona" nie jest żadnym błędem.

c) W przypadku transakcji do 450 zł lub 100 euro sprzedawca może wystawić fakturę zwykłą (a więc zawierającą pełne dane) lub może wystawić tzw. fakturę uproszczoną (a więc niezawierającą wymienionych wyżej danych). Sprzedawca może również pominąć w omawianym przypadku jedynie niektóre elementy. Może np. pominąć dane dotyczące ceny jednostkowej netto, stawki VAT, itp., ale podać na fakturze pełne dane nabywcy. W przypadku omawianych faktur to od decyzji sprzedawcy zależy, jakie dane na fakturze zostaną pominięte. Nabywca, który otrzyma od sprzedawcy tzw. fakturę uproszczoną, nie może się domagać wystawienia zwykłej faktury zawierającej pełne dane.

d) Faktura uproszczona może nie zawierać danych takich jak np. stawka podatku, cena jednostkowa netto itp., jeżeli zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek kwotę podatku. Moim zdaniem najprostszym sposobem będzie podanie na fakturze informacji o kwocie należności brutto w rozbiciu na poszczególne stawki VAT (np. kwota należności ogółem – 250 zł, w tym 80 zł według stawki 8 proc. i 170 zł według stawki 23 proc.).

e) Podatnicy dostarczający media, jeżeli chcą wystawiać faktury uproszczone, muszą umieścić na nich NIP nabywcy (w przypadku „normalnych" faktur takiego obowiązku nie mają). Ewentualnie mogą, wystawiając fakturę uproszczoną, podać nazwę i adres nabywcy i wówczas mogą pominąć NIP nabywcy.

Istnieją wyłączenia

Faktur uproszczonych nie można wystawić w następujących przypadkach:

- sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (art. 106 ust. 4 ustawy VAT),

- sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i na terytorium kraju,

- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

- faktur, o których mowa w § 26a pkt 2 lit. a rozporządzenia (a więc upraszczając, w przypadku faktur wystawianych przez polskie podmioty, jeżeli miejscem opodatkowania czynności jest terytorium innego kraju UE, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku jest nabywca towaru lub usługobiorca).

Praktyczne problemy

Pomimo że samą ideę wprowadzenia uproszczeń w wystawianiu faktur należy ocenić bardzo pozytywnie, to nie należy zapominać o praktycznych wątpliwościach i problemach, które pojawiły się w związku z ich wprowadzeniem. Najważniejsze z nich dotyczą:

a) skutków błędnie podanego NIP nabywcy,

b) prawa do odliczenia VAT naliczonego z tzw. faktur uproszczonych.

Przykład

Po weryfikacji dokonanej w dziale księgowości spółki A okazało się, że na tzw. fakturze uproszczonej otrzymanej przez tę spółkę został popełniony błąd w NIP nabywcy (czyli spółki A). Należy pamiętać, że w przypadku faktur uproszczonych na fakturze nie podaje się danych nabywcy, tj. jego imienia i nazwiska lub nazwy oraz adresu. W efekcie pomyłka w NIP oznacza, że organ podatkowy może potraktować taką fakturę jako wystawioną dla innego podmiotu niż spółka A, a to może wywołać negatywne konsekwencje na gruncie VAT i podatku dochodowego. Podatnicy otrzymujący faktury uproszczone powinni zwracać szczególną uwagę na prawidłowość ich NIP na tym dokumencie.

Duże wątpliwości wywołuje również prawo do odliczenia VAT naliczonego z tzw. faktur uproszczonych.

Przykład

Podatnik otrzymał fakturę uproszczoną taką jak we wzorze >patrz wzór. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika. Z literalnego brzmienia tego przepisu można by więc wnioskować, że jeżeli podatnik na tzw. fakturze uproszczonej poda łączną kwotę VAT, to taka faktura będzie podstawą do odliczenia VAT naliczonego.

Jeżeli natomiast taka informacja nie zostanie umieszczona, to w świetle obecnych przepisów, może się pojawić interpretacja, że takie prawo nie będzie podatnikowi przysługiwało. Brzmienie art. 86 ustawy o VAT jest bowiem niedostosowane do nowych zasad wystawiania faktur i pojawienia się faktur uproszczonych.

Moim zdaniem podatnik ma prawo do dokonania odliczenia. Wynika to m.in. z podstawowej zasady konstrukcji VAT, a mianowicie z zasady neutralności. Możliwość odliczania VAT naliczonego z faktur uproszczonych potwierdził również minister finansów, który w komunikacie z 27 grudnia 2012 r. „Zmiany w zakresie fakturowania" (opubl. www.mf.gov.pl ) stwierdził, że faktura uproszczona daje nabywcy towarów i usług prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu transakcji, które są dokumentowane tą fakturą.

- Autorka jest doradcą podatkowym w DK Doradztwo sp. z o. o. w Białymstoku