Resort przedstawił stanowisko w sprawie opodatkowania wyrobów tytoniowych w odpowiedzi na interpelacje poselskie nr 9112 i 8861.

Według MF początkiem negatywnych zmian była nowelizacja ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw z 2010 r., która zderegulowała rynek tytoniu. Skutkiem tego był wzrost nielegalnej produkcji.

Resort tłumaczy, że straty z tego tytułu można jedynie oszacować, np. na podstawie danych o ilości tytoniu poza legalną produkcją i sprzedażą. W 2010 r. Służba Celna i policja zapobiegły wprowadzeniu do obrotu 134,7 tony nielegalnego tytoniu. W 2011 r. było to 237,7 tony, a w I połowie 2012 r. – ok. 181 ton. Jeśli tendencja się utrzyma, to w całym 2012 r. organy ścigania ujawnią co najmniej 362 tony (2 × 181) nielegalnego tytoniu. Wiceminister Jacek Kapica napisał w odpowiedzi na interpelację, że problem  staje się coraz poważniejszy, należy go więc jak najszybciej rozwiązać.

Z drugiej strony okazuje się, że spada legalna sprzedaż tytoniu. W 2011 r. wyniosła 3300 ton i w stosunku do 2010 r. była niższa o 500 ton (ponad 13 proc.).

Ministerstwo Finansów zwraca jednak uwagę, że ujawnienia organów ścigania dotyczą jedynie części tytoniu przeznaczonego przez grupy przestępcze do wprowadzenia do obrotu poza ewidencją. Według szacunków koncernów tytoniowych w 2011 r. ok. jednej trzeciej tytoniu do palenia znajdującego się w obrocie stanowił surowiec, od którego nie zapłacono akcyzy.

„Można szacować, że w 2011 r. nieodprowadzony od 1650 ton tytoniu podatek akcyzowy wyniósł ok. 380 mln zł" – czytamy w odpowiedzi na interpelację.

Dlatego MF przygotowało zmiany w ustawie akcyzowej zamieszczone w projekcie ustawy okołobudżetowej. Zmiany te polegają na ujęciu suszu tytoniowego (wysuszonych liści tytoniu niebędących jeszcze wyrobem tytoniowym) w katalogu wyrobów akcyzowych. Opodatkowany będzie susz sprzedawany innym podmiotom niż „pośredniczące podmioty tytoniowe" lub prowadzące składy podatkowe.

Taki susz ma być oznaczany znakami akcyzy i sprzedawany w opakowaniu, a nie luzem. Ma to zagwarantować kontrolę nad jego obrotem. Poza tym Służba Celna zyska możliwość kontrolowania podmiotów, które obracają  tytoniem kolekcjonerskim (nieprzetworzone liście).

Niezależnie od tego Ministerstwo Finansów analizuje możliwość wprowadzenia systemu monitorowania upraw oraz skupu surowca tytoniowego.