Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi rozstrzygnął kwestię zaliczenia fikcyjnych faktur do kosztów uzyskania przychodów (sygnatura akt: I SA/Łd 686/12).

Sprawa dotyczyła podatniczki, której organy podatkowe nakazały dopłatę ponad 120 tys. zł podatku za 2004 r. Kobieta prowadziła wówczas działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych i handlu opałem. Fiskus zakwestionował dokonane przez nią odliczenie wydatków na zakup paliwa.

Chodziło o 23 faktury wystawione przez spółkę R., na łączną kwotę 225 tys. zł. Fiskus uznał, że nie dokumentują one rzeczywistych transakcji gospodarczych. Ustalenie to zostało oparte na dowodach zebranych w wielu postępowaniach podatkowych i karnych toczących się m.in. przeciwko prezesowi spółki R. Wynikało z nich, że spółka R. nie posiadała oleju napędowego.

Podatniczka wyjaśniła, że w chwili zakupu  była przekonana, że firma, od której nabywa paliwo, działa zgodnie z prawem. Fakt ten potwierdził urząd skarbowy, do którego dzwoniła, prosząc o informację w sprawie tej  spółki. Potwierdzały go także dokumenty KRS, REGON, NIP oraz VAT, które otrzymała od firmy R.

WSA w Łodzi uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie. Sąd podzielił ustalenia organów podatkowych w kwestii braku autentyczności zakwestionowanych faktur: skoro wadliwie wskazują osobę sprzedawcy, to nie dokumentują rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Samo ujawnienie wadliwości dokumentu księgowego nie daje jednak automatycznie podstaw, by wyeliminować określony wydatek jak koszt uzyskania przychodu. Zakwestionowanie takiego wydatku wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego co do wystąpienia zdarzenia gospodarczego oraz przyczyn wadliwości dokumentu księgowego.

W ocenie sądu organy podatkowe, mimo nierzetelności ksiąg rachunkowych (wynikającej z zapisów opartych na nierzetelnych fakturach), mają obowiązek uwzględnić taki koszt w decyzji podatkowej, ewentualnie oszacować podstawę opodatkowania.

Jak czytamy w uzasadnieniu wyroku, rozpoznając sprawę ponownie, organy powinny dokonać szczegółowej oceny materiału dowodowego dotyczącego nabycia paliwa przez skarżącą oraz wysokości kosztów. Muszą też rozważyć, czy podatniczka wiedziała lub mogła podejrzewać, że transakcje te wiązały się z przestępstwem popełnionym przez wystawcę faktury lub inny podmiot działający na wcześniejszym etapie obrotu.