VAT od motocykla można odliczyć. VAT od paliwa nie

Firma kupuje motocykl, który będzie wykorzystywała do prowadzenia działalności związanej ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Czy ma prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT wynikającej z faktury zakupu motocykla oraz z faktur zakupu paliwa do jego napędu? – pyta czytelnik.

Zgodnie z podstawową zasadą określoną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Z prawa do  odliczenia podatku naliczonego może więc skorzystać tylko podatnik VAT i to pod warunkiem, że towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Wobec tego możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o naliczony jest wykluczona w przypadku zakupu usług i towarów, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych z VAT lub do czynności, które w ogóle nie podlegają temu podatkowi.

Podatnik powinien jednak pamiętać, że ustawa o VAT zawiera wiele ograniczeń prawa do odliczenia podatku naliczonego. Dotyczą one m.in. nabycia samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych oraz zakupu paliwa do ich napędu.

Ustawowe ograniczenia

Od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. odliczenia podatku związanego z nabyciem samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej  3,5 tony oraz paliw do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych regulują art. 3 oraz art. 4 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (DzU nr 247, poz. 1652 ze zm.; dalej ustawa nowelizująca). W art. 3 ust. 1 ustawy nowelizującej postanowiono, że w okresie od dnia wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2011 roku) do dnia 31 grudnia 2012 roku w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwota podatku naliczonego to 60 proc. podatku określonego w fakturze lub podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca. Nie może to być jednak więcej niż 6000,00 zł. Jednocześnie w art. art. 3 ust. 2 ww. ustawy nowelizującej wskazano samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe, których to ograniczenie nie dotyczy (czyli występuje pełne prawo do odliczenia). Chodzi o:

1) pojazdy samochodowe mające jeden rząd siedzeń, który jest oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;

2) pojazdy samochodowe mające więcej niż jeden rząd siedzeń, które są oddzielone od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu; aby obliczyć tę proporcję, przyjmuje się, że długość pojazdu to odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;

3) pojazdy samochodowe, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;

4) pojazdy samochodowe, które mają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;

5) pojazdy samochodowe będące pojazdami specjalnymi w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku do ustawy nowelizującej;

6) pojazdy samochodowe konstrukcyjnie przeznaczone do  przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą – jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;

7) samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe, gdy są przedmiotem działalności podatnika poprzez:

a) odprzedaż tych samochodów (pojazdów) lub

b) oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do  wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

Co jest pojazdem samochodowym

Ustawodawca w żadnym z przepisów nie mówi wprost o motocyklu. Jednak w ustawie nowelizującej, wskazując, jakiego rodzaju pojazdów (i przypadków) nie dotyczy ograniczenie prawa do odliczenia, odsyła do przepisów prawa o ruchu drogowym. A zatem mówiąc w ustawie nowelizującej o samochodach osobowych i innych pojazdach samochodowych, ustawodawca ma na myśli samochody osobowe oraz pojazdy samochodowe w rozumieniu ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm.).

Przepisy prawa o ruchu drogowym (art. 2) zawierają m.in. definicje samochodu osobowego, pojazdu samochodowego i motocykla. Zgodnie z art. 2 pkt 44 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, samochód osobowy to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż dziewięć osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu. Pojazd samochodowy natomiast to pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego (art. 2 pkt 33). Z kolei w myśl art. 2 pkt 45 prawa o ruchu drogowym motocykl to pojazd samochodowy jednośladowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy. Z ww. przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym wynika więc, że motocykl nie jest samochodem osobowym, jednak jest pojazdem samochodowym.

Oznacza to, że od 1 stycznia 2011 r. ograniczenia wynikające z art. 3 ustawy nowelizującej mają również zastosowanie do motocykli, czyli firma, która kupuje motor, będzie mogła odliczyć VAT w ograniczonym zakresie, tj. 60 proc. kwoty określonej w fakturze, nie więcej jednak niż 6000 zł (tak również Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 18 kwietnia 2012 r. (I SA/ Wr 108/12).

Do baku bez ulgi

Zgodnie z art. 4 ustawy nowelizującej, w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy nowelizującej.

Jeżeli zatem podatnik kupił samochód osobowy lub inny pojazd samochodowy, w stosunku do którego przysługuje mu ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego, to wówczas nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu kupna paliwa do jego napędu.

Skoro motocykl jest pojazdem samochodowym, w przypadku którego podatnikowi nie przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu jego nabycia, to tym samym nie będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku od nabywanego paliwa wykorzystywanego do jego napędu. Potwierdziła to również Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 6 października 2011 r. (ILPP2/ /443-1078/11-4/SJ).