- Firma (spółka jawna) prowadząca hotel kupiła nowy samochód osobowy. Samochód ten będzie środkiem trwałym wykorzystywanym głównie do przewożenia gości hotelowych. Będzie im także wynajmowany. Czy możliwe jest amortyzowanie tego pojazdu w oparciu o współczynnik 1,4?

– pyta czytelnik.

Liniowa stawka amortyzacyjna wynikająca z wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi dla samochodu osobowego 20 proc. Przedsiębiorca zalicza więc wartość samochodu do kosztów uzyskania przychodów w ciągu pięciu lat.

Zgodnie z art. 22i ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT podatnicy mogą jednak podane w tym wykazie stawki podwyższać – dla środków transportu używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej – przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4.

Aby zatem dla amortyzacji samochodu osobowego móc zastosować współczynnik 1,4, czyli przyspieszyć amortyzację, pojazd ten musi:

- być używany bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo

- wymagać szczególnej sprawności technicznej.

Wyjaśnienia dotyczące warunków używania m.in. środków transportu zawarte są w objaśnieniach do wykazu stawek amortyzacyjnych. Zgodnie z nimi przez środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej rozumie się te, które są używane w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, są używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie.

Ustawodawca nie wyjaśnił jednak bliżej, co należy rozumieć przez pojęcie środka trwałego (w tym przypadku środka transportu) używanego bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych. Trudno też w niektórych przypadkach określić, jakie są przeciętne warunki używania danego środka transportu. Pomocne są więc w tym przypadku wyjaśnienia organów podatkowych.

Organy podatkowe wyjaśniają wątpliwości

I tak, w interpretacji z 5 grudnia 2007 r. (IPPB1/415-208/07-4/AŻ) Izba Skarbowa w Warszawie stwierdziła, że codzienny dojazd do biur w celu rozliczenia i zabezpieczenia przyjętej gotówki oraz przewozu pracowników z biura do biura nie wydaje się właściwym uzasadnieniem dla przyjęcia, że samochód jest używany bardziej intensywnie niż przeciętnie. Izba wskazała przy tym, że to podatnik musi ocenić warunki, w jakich używa środki transportu, uznając je za bardziej intensywne w stosunku do warunków przeciętnych.

W interpretacji z 5 grudnia 2008 r. (ITPB1/415-548/08/PSZ) Izba Skarbowa w Bydgoszczy odniosła się z kolei do kwestii wykorzystywania samochodu w prowadzonej przez podatnika działalności geodezyjnej. Samochód ten miał się poruszać po polach, drogach polnych, leśnych i miały nim być przewożone kamienie betonowe wykorzystywane przy pracach geodezyjnych.

W związku z tym samochód był narażony na szybsze zużycie. Izba uznała, że podatnik może od wartości tak używanego samochodu osobowego dokonywać odpisów amortyzacyjnych przy zastosowaniu współczynnika podwyższającego, o którym mowa w art. 22i ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT, i w związku z tym pojazd ten może być amortyzowany przy zastosowaniu stawki amortyzacyjnej w wysokości 28 proc., tj. 20 proc. x 1,4.

Liczą się przejechane kilometry

Wydaje się jednak, że w przypadku samochodów najbardziej obiektywnym kryterium uznania ich za używane bardziej intensywnie od przeciętnych warunków będzie przebieg kilometrów w określonym okresie. W interpretacji z 30 marca 2009 r. (ILPB1/415-52/09-2/AA) Izba Skarbowa w Poznaniu odniosła się do pytania podatnika, który wynajmował samochody osobowe dla szkoły nauki jazdy.

Przewidywany przebieg aut miał wynosić rocznie 60 – 70 tys. km. Samochody te miały być eksploatowane głównie w mieście i na placach manewrowych, a przez to, że miały być używane przez osoby, które dopiero szkoliły się na kierowców, narażone były na częste usterki. Izba uznała za prawidłowe stanowisko podatnika i uznała, że może on zastosować podwyższoną stawkę amortyzacji, tj. 20 proc. x 1,4 = 28 proc.

Wskazała jednak, że z prowadzonej przez niego dokumentacji podatkowej powinno wynikać, że samochody są bardziej intensywnie używane w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagają szczególnej sprawności technicznej.

Natomiast w interpretacji z 17 stycznia 2012 r. (IPPB3/423-992/11-2/JD) Izba Skarbowa w Warszawie potwierdziła stanowisko podatnika co do możliwości zastosowania przez niego współczynnika amortyzacji nie wyższego niż 1,4 w sytuacji, gdy roczne przebiegi pojazdu przekraczają 50 tys. km, a producent pojazdu udziela gwarancji na trzy lata, jeśli przebieg samochodu w tym okresie jest nie większy niż 100 tys. km.

Podatnik musi sam ocenić

Samochód osobowy używany w hotelu do przewozu gości hotelowych bądź do wynajmowania go im, prawdopodobnie będzie intensywniej wykorzystywany, niż gdyby miał być używany tylko dla potrzeb firmy związanych z jej działalnością administracyjno-biurową. Będzie on bowiem służyć wielu osobom. Może być również wykorzystywany poza zwykłymi godzinami pracy w ciągu doby (zakładając, że hotel przyjmie taki sposób jego wykorzystywania).

Trzeba jednak mieć również na uwadze faktyczny przebieg kilometrów wykonany przez ten samochód oraz próbować ustalić, jaki jest przewidziany dla niego przeciętny przebieg, a następnie na tej podstawie ocenić, czy samochód ten jest używany bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych.

W przypadku podwyższenia przy zastosowaniu tego współczynnika stawek amortyzacyjnych podanych w wykazie, należy dla poszczególnych środków trwałych stosować jeden wybrany współczynnik. Przez ten współczynnik mnoży się stawkę amortyzacyjną właściwą dla danego środka trwałego, przyjętą z wykazu stawek amortyzacyjnych (art. 22i ust. 6 ustawy o PIT).

Od kiedy zmiana

Zgodnie z art. 22i ust. 3 tej ustawy w razie wystąpienia bądź ustania warunków uzasadniających podwyższenie stawek amortyzacyjnych o określony współczynnik stawki te ulegają podwyższeniu lub obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany.

W przypadku samochodu przeznaczonego do przewozu gości hotelowych za okoliczność zobowiązującą do rezygnacji ze stosowania współczynnika należałoby uznać stosowne zmniejszenie intensywności wykorzystania go w tej działalności, co znalazłoby odzwierciedlenie w przebiegu tego pojazdu. Taką okolicznością byłoby również wycofanie samochodu z tej działalności i wykorzystywanie go np. na cele ogólne firmy.