Tak orzekł WSA w Poznaniu 11 kwietnia 2012 r. (I SA/Po 102/12).
Osoba fizyczna złożyła wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej VAT. Chodziło o uznanie udziałów w nieruchomości za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Wnioskodawca zbył udziały w nieruchomościach, które służyły do prowadzenia działalności gospodarczej (budowa i następnie dzierżawa hal). Po sześciu dniach wspólnie z kupcami tych udziałów założył spółkę z o.o. i wniósł aportem do spółki pozostałe udziały w owych nieruchomościach.
Spółka stała się właścicielem nieruchomości w całości. Wnioskodawca stwierdził, że udziały w nieruchomościach są pod względem organizacyjnym i finansowym wyodrębnionymi składnikami przedsiębiorstwa, a więc zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa.
Pytał, czy obie transakcje zbycia udziałów są wyłączone z opodatkowania VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 w związku z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. Organ podatkowy stwierdził, że same udziały w nieruchomości nie są zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT. Wskazał, że w przypadku opisanych nieruchomości brak jest wyraźnego wyodrębnienia organizacyjnego i funkcjonalnego. Podatnik zaskarżył interpretację. Sąd oddalił jego skargę.
Zauważył, że z treści wniosku wynika, iż przedmiotem obu transakcji było zbycie udziałów w nieruchomościach. Skarżący nie wykazał w żaden sposób, że jest to zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako zespół składników służących do prowadzenia działalności gospodarczej, wyodrębniony pod względem funkcjonalnym i organizacyjnym. Nie można więc wyłączyć tych transakcji spod opodatkowania VAT.
Jakub Pawlak, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Małgorzata Duda konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Komentuje Małgorzata Duda, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Rozstrzygnięcie, czy zbywane składniki majątku są przedsiębiorstwem bądź jego zorganizowaną częścią (zcp) warunkuje możliwość wyłączenia danej transakcji spod reżimu ustawy o VAT.Sąd wskazał, że ocena spełnienia przesłanek dla zaistnienia zcp nie może być dowolna.
Takie podejście jest konsekwentnie prezentowane zarówno przez organy podatkowe, jak i sądy administracyjne. Sąd podkreślił, że podatnik powinien wykazać zaistnienie warunków przewidzianych w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, tj. wskazać zespół składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, wyodrębnionych organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie, zdolnych do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.
Oznacza to, że pomiędzy poszczególnymi składnikami majątku muszą być zachowane funkcjonalne związki tak, aby przekazana masa majątkowa mogła posłużyć samodzielnemu kontynuowaniu przez nabywcę określonej działalności gospodarczej w takim zakresie, w jakim w oparciu o tę część przedsiębiorstwa działalność ta była prowadzona przez zbywcę.
Wydzielenie składników majątkowych powinno nastąpić w ramach istniejącego przedsiębiorstwa zbywcy, a więc jeszcze przed transakcją zbycia.W analizowanej sytuacji nieruchomość była wykorzystywana do prowadzenia działalności w zakresie najmu. Następnie, na skutek dwóch odrębnych transakcji, udziały w niej zostały nabyte przez dwa podmioty: osobę fizyczną oraz spółkę.
Dopiero w efekcie kolejnej czynności, jaką było wniesienie przez osobę fizyczną aportu do spółki, spółka ta stała się właścicielem całej nieruchomości.Nie można uznać, że w tym przypadku którykolwiek z nabywców (współwłaścicieli) mógł samodzielnie realizować zadania w takim zakresie, w jakim były one wykonywane uprzednio przez podatnika.
Działalność w takim samym zakresie wymagałaby zaangażowania składników majątku obydwu nabywców. Nie jest również zasadny argument podatnika, który wskazuje spółkę jako ostatecznego kontynuatora jego dotychczasowej działalności. Z punktu widzenia opodatkowania transakcji zbycia udziału w nieruchomości na rzecz osoby fizycznej bez znaczenia pozostaje fakt późniejszego wniesienia tego udziału aportem do spółki.
Ocena zaistnienia przesłanek zcp nie może być dokonywana z perspektywy ostatecznego nabywcy całej nieruchomości (spółki).Dodatkowo sąd zwrócił uwagę, że skarżący nie wskazał, jakie inne elementy poza samym udziałem w nieruchomości miałyby wchodzić w skład zcp.
Takimi elementami, niezbędnymi do kontynuowania prowadzonej działalności polegającej na najmie powierzchni, mogłyby być przykładowo umowy umożliwiające zarządzanie, zapewniające zaopatrzenie w media czy obsługę administracyjną.Słuszna wydaje się konkluzja sądu, że sporna transakcja ma za przedmiot wyłącznie poszczególne składniki przedsiębiorstwa zbywcy, nie zaś jego zorganizowaną część.
