Importer towarów zaliczy cło do kosztów i odliczy VAT

W „PiP” z 6 marca br. w tekście Hanny Kozłowskiej „Import maszyny: czy można zaliczyć cło do kosztów i odliczyć VAT” omawiany był przypadek wynajmu maszyny polskiej spółce córce przez spółkę matkę z Francji. Maszyna miała być importowana z Kanady prosto do polskiej spółki córki.

Poza miesięcznym czynszem za wynajem tej maszyny spółka córka miała zapłacić także VAT i cło związane z jej importem. Pytanie dotyczyło tego, czy polska spółka ma prawo zaliczyć cło do kosztów uzyskania przychodu i odliczyć VAT, a także tego, jak pod względem podatkowym najlepiej ukształtować taką transakcję.

Moim zdaniem odpowiedź na te wątpliwości powinna być inna niż udzielona przez autorkę.

Własność bez znaczenia

Z opisu sytuacji wynika, że maszyna ma być importowana bezpośrednio z Kanady do Polski, natomiast faktura zostanie wystawiona przez kanadyjskiego dostawcę na spółkę francuską. Z tego opisu płynie również wniosek, że towar zostanie zgłoszony do procedury dopuszczenia do obrotu przez polską spółkę na swoją rzecz.

W takim przypadku zgodnie z art. 4 pkt 18 wspólnotowego kodeksu celnego (dalej: WKC), polska spółka będzie uznana za zgłaszającego. Nie ma przy tym znaczenia, że nie jest ona właścicielem towaru. W konsekwencji na mocy art. 201 ust. 4 WKC polska spółka zostanie uznana za dłużnika długu celnego. Oznacza to, że będzie zobowiązana do zapłaty należności celnych.

Ponadto na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT polska spółka w takim wypadku będzie uznana za podatnika VAT z tytułu importu towarów. Warto tu wskazać, że import towarów podlega VAT niezależnie od tego, czy jest dokonywany przez właściciela towaru, czy nie. Opodatkowaniu, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT podlega bowiem sama czynność faktyczna, jaką jest import towarów.

Rozliczenie dla celów CIT

Wątpliwości polskiej spółki sprowadzają się do tego, czy będzie ona mogła zaliczyć do kosztów uzyskana przychodu cło zapłacone z tytułu importu towaru niebędącego jej własnością oraz czy będzie uprawniona do odliczenia importowego VAT.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są (z pewnymi wyjątkami wymienionymi w art. 16 ust. 1 tej ustawy) koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W konsekwencji, jeżeli polska spółka importuje maszynę w celu osiągnięcia przychodu, będzie mogła zaliczyć zapłacone z tego tytułu cło do kosztów podatkowych. Nie ma przy tym znaczenia, że nie jest jej właścicielem.

Prawo do odliczenia

Natomiast kwestię prawa podatników do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług reguluje art. 86 ustawy o VAT. I tak, art. 86 ust. 1 mówi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, co do zasady, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 2 – w przypadku importu towarów – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego i deklaracji importowej. A zatem, jeżeli importowana maszyna będzie wykorzystywana przez polską spółkę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, spółka ta będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z dokumentu celnego.

Z literalnego brzmienia powołanych przepisów wynika, że w przypadku importu towarów prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest uzależnione od nabycia tych towarów. Prawo to potwierdzają również interpretacje organów podatkowych (m.in. Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 maja 2009 r., ITPP2/443-147/09/AF oraz Izby Skarbowej w Katowicach z 13 maja 2011 r., IBPP2/443-287/11/PK).

Inne warianty zgłoszenia celnego

W  opisanej sytuacji zgłoszenie celne importowanej maszyny może być również dokonane przez:

- spółkę francuską lub też

- spółkę francuska za pośrednictwem tzw. przedstawiciela bezpośredniego, tj. przedstawiciela działającego we własnym imieniu, lecz na jej rzecz (może to być np. spółka polska).

Każdy z tych wariantów będzie jednak pociągał za sobą inne konsekwencje celno-podatkowe.

W mojej ocenie optymalnym podatkowo byłoby rozwiązanie omówione na wstępie, tj. zgłoszenie towaru do procedury dopuszczenia do obrotu przez polską spółkę na swoją rzecz.

Wariant I

do zapłaty cła oraz importowego VAT zobowiązana jest spółka francuska

Powstaje tu wątpliwość, czy w takim przypadku spółka francuska byłaby zobowiązana do rejestracji na potrzeby VAT w Polsce. W mojej ocenie dokonanie importu w Polsce, mimo niefortunnego sformułowania art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, samo w sobie nie skutkuje obowiązkiem rejestracji na VAT. Stanowisko to jest aprobowane przez organy podatkowe (zob. m.in. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 18 lutego 2010 r. IPPP1-443-1240/09-3/PR).

W konsekwencji VAT zapłacony przez tę spółkę z tytułu importu mógłby być przez nią odzyskany na warunkach określonych w rozporządzeniu ministra finansów z 29 czerwca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom (DzU nr 136, poz. 797).

Wariant II

do zapłaty cła oraz VAT są zobowiązani solidarnie spółka francuska oraz jej przedstawiciel pośredni (np. polska spółka)

Podmioty te mogą uzgodnić pomiędzy sobą, który z nich zapłaci określone należności. Zgodnie z zasadami odpowiedzialności solidarnej zapłata danej należności przez jeden podmiot uwalnia drugi od tego obowiązku.

Gdyby cło lub VAT zapłaciła polska spółka, mogłaby zaliczyć zapłacone cło do kosztów uzyskania przychodów oraz będzie miała prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z dokumentu celnego, na warunkach opisanych powyżej. Gdyby jednak VAT został zapłacony przez spółkę francuską, mogłaby ona go odzyskać, tak jak w wariancie pierwszym.

Autor jest menedżerem w Departamencie Doradztwa Podatkowego firmy doradczej Accace