Wszyscy przedsiębiorcy, którzy są VAT-owcami, co miesiąc wysyłają skarbówce elektroniczne Jednolite Pliki Kontrolne. Są w nich informacje z ewidencji VAT. Na ich podstawie nie da się jednak wypełnić zeznania PIT.
Czytaj także: Firmy obawiają się sankcji w VAT za błędy w JPK
– Rozliczenia VAT i podatku dochodowego w zasadzie się nie pokrywają – mówi Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA. – Zeznanie roczne wypełnione tylko na podstawie informacji z Jednolitego Pliku Kontrolnego będzie z reguły niepełne. Potrzebne są jeszcze dane z podatkowej księgi przychodów i rozchodów (prowadzonej przez najmniejszych przedsiębiorców, zwłaszcza jednoosobowych) lub ksiąg rachunkowych (które mają większe firmy).
Składki na ubezpieczenia
Jakie są różnice w rozliczeniu? Przede wszystkim w działalności gospodarczej ponosimy wiele wydatków, od których nie odlicza się VAT. Nie wykazujemy więc ich w VAT-owskiej ewidencji. Nie są też wpisywane do Jednolitego Pliku Kontrolnego.
Nie znaczy to jednak, że nie mogą być kosztem uzyskania przychodów przy liczeniu PIT. Wystarczy, że są związane z działalnością i nie figurują w tzw. negatywnym katalogu kosztów.
Jakie to wydatki? Chociażby składki na ubezpieczenia społeczne.
? Przykład:
Pan Kowalski prowadzi własną firmę. Co miesiąc płaci składki ZUS. Nie mają one żadnego znaczenia dla VAT, ale wpływają na PIT. Składki na ubezpieczenia społeczne pan Kowalski może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów albo odliczyć od dochodu. Część składki zdrowotnej pomniejsza natomiast podatek.
Amortyzacja majątku
W ewidencji VAT nie wpisuje się również odpisów amortyzacyjnych od firmowego sprzętu, które są kosztem uzyskania przychodów w PIT.
? Przykład:
Pan Kowalski kupił dwa lata temu samochód osobowy. Wykorzystuje go w działalności gospodarczej. Od razu po zakupie odliczył 50 proc. VAT z faktury. W ewidencji VAT nabycie samochodu wykazał więc w 2017 r. W PIT musi zakup rozliczać pięć lat poprzez amortyzację. Odpisy amortyzacyjne są kosztem uzyskania przychodów, także w 2018 r.
Na wysokość firmowego dochodu wpływają też inne wydatki, które nie są wykazywane w ewidencji VAT, np. wynagrodzenia pracowników, prowizje za operacje na firmowym rachunku bankowym czy opłaty za mieszkanie, w którym prowadzimy działalność.
? Przykład:
Pan Kowalski prowadzi firmę w mieszkaniu. Na potrzeby działalności wykorzystuje 20 proc. lokalu. Do kosztów uzyskania przychodów zalicza 20 proc. opłat za mieszkanie na podstawie przygotowanego przez wspólnotę zestawienia. Wydatki te nie są ujmowane w ewidencji VAT, ale wpływają na wysokość dochodu wykazywanego w zeznaniu rocznym PIT.
Różne terminy
Rozbieżności mogą się też pojawić w przychodach. Powodem są różne terminy wykazywania VAT należnego i przychodu w PIT.
? Przykład:
Pan Kowalski w grudniu 2018 r. wystawił fakturę za wykonaną w tym miesiącu usługę. Zapłatę od kontrahenta dostał dopiero w styczniu 2019 r. Kwota netto z faktury jest przychodem z działalności gospodarczej w 2018 r. i musi być wykazana w zeznaniu rocznym. Inaczej będzie w VAT. Ponieważ pan Kowalski jest małym podatnikiem rozliczającym się metodą kasową, VAT należny wykazuje dopiero po zapłacie, czyli w styczniu 2019 r.
– Wątpię, czy znajdzie się chociaż jeden przedsiębiorca, u którego informacje z VAT-owskiego Jednolitego Pliku Kontrolnego wystarczą do wyliczenia dochodu w zeznaniu rocznym, choć oczywiście teoretycznie jest to możliwe – podsumowuje Grzegorz Gębka.
Prowadzisz firmę, fiskus nie pomoże
W przygotowanych przez urzędników zeznaniach e-PIT nie znajdziemy dochodów z własnego biznesu.
Na prowadzonym przez Ministerstwo Finansów Portalu Podatkowym (www.podatki.gov.pl) są tylko deklaracje PIT-37 (głównie dla pracowników, ale także zleceniobiorców, wykonujących umowy o dzieło, członków zarządu i rad nadzorczych) albo PIT-38 (np. dla tych, którzy zarabiają na giełdzie).
Przedsiębiorcy jeszcze w tym roku rozliczają się samodzielnie. Przykładowo osoba, która prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według skali, nie dostanie od fiskusa PIT-37 z pokazanymi dochodami z etatu bądź zlecenia, bo i tak musi wykazać je wszystkie w PIT-36.
Sami muszą się też rozliczyć zarabiający na wynajmie. Dochody opodatkowane według skali wykazują w PIT-36.
Ministerstwo Finansów zapowiada, że w przyszłym roku akcja e-PIT obejmie także przedsiębiorców i wynajmujących.