Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT 8-proc. stawkę tego podatku stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Jednocześnie od 1 stycznia tego roku przy ustalaniu prawa do stosowania preferencyjnych stawek na wymienione usługi nie ma znaczenia ich symbol w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.
Zdaniem fiskusa oznacza to, że od 1 stycznia 2011 niektóre firmy straciły prawo do stosowania preferencyjnej stawki. Przykładem są przedsiębiorcy zajmujący się montażem rolet okiennych. Do końca ubiegłego roku nie było wątpliwości, że mogli oni wystawiać faktury z preferencyjną stawką.
Potwierdzają to np. interpretacje Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 grudnia 2010 (ITPP1/443-961/10/TS) i z 16 września 2010 (ITPP1/443-612/10/MS). Odpowiedzi te oparte były jednak na zaliczeniu świadczeń do grupowania PKWiU 45.
Montaż jak sprzedaż
Interpretacje wydawane w tym roku są już zupełnie inne. Świadczą o tym odpowiedzi Izby Skarbowej w Poznaniu z 6 maja 2011 (ILPP1/443-240/11-2/MP i ILPP1/443-240/11-3/MP). Z pytaniem zwrócił się producent rolet okiennych zewnętrznych aluminiowych i wewnętrznych materiałowych.
Wyjaśnił, że sprzedając je, stosuje 23-proc. stawkę VAT. Jeśli rolety montowane są przez pracowników firmy w budynkach mieszkalnych, to wystawiana jest faktura na usługę montażu rolet okiennych (cena usługi obejmuje koszt rolety i instalacji) z 8-proc. podatkiem.
Izba skarbowa uznała, że przedsiębiorca postępuje nieprawidłowo. Jej zdaniem montaż rolet również powinien być obciążony 23-proc. podatkiem. Zauważyła ona, że przepisy dotyczące podatku od towarów i usług nie definiują pojęć „budowa”, „remont”, „modernizacja” „przebudowa” „roboty budowlane”.
Należy więc dokonać ich wykładni, opierając się na przepisach z innych dziedzin oraz słownikowym ich rozumieniu. W myśl art. 3 ustawy z 7 lipca 1994 Prawo budowlane (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) ilekroć w ustawie jest mowa o:
- budowie
– należy przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego,
- robotach budowlanych
– należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego,
- przebudowie
– należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji,
- remoncie
– należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych, polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Izba dodała, że w znaczeniu słownikowym „remont” oznacza zespół czynności, w których wyniku przywraca się sprawność, wartość użytkową jakiegoś obiektu, urządzenia, natomiast „montaż” to składanie, łączenie, ustawianie z poszczególnych części maszyn, urządzeń, budowli, zakładanie instalacji. Z kolei „instalować” oznacza zakładać, montować jakieś urządzenia techniczne.
Modernizacja to unowocześnienie, uwspółcześnienie produktu, trwałe ulepszenie np. istniejącego obiektu budowlanego, prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej (tu organ podatkowy powołał się na Wikipedię).
Sama instalacja nie wystarczy
Dalej w interpretacjach czytamy, że sama usługa montażu czy też instalacja poszczególnych towarów nie może być traktowana jako remont, modernizacja czy też termomodernizacja.
Dopiero w połączeniu z zespołem innych czynności, w wyniku których podnosi się bądź też przywraca poprzedni stan techniczny czy wartość użytkową budynku lub lokalu, można traktować jako usługę remont, modernizację lub termomodernizację, o których mowa w ustawie.
W świetle obowiązujących przepisów i biorąc pod uwagę powyższe, zarówno do sprzedaży zewnętrznych aluminiowych rolet okiennych, jak i do usług polegających na montażu tych rolet w budynkach mieszkalnych zastosowanie ma stawka 23 proc., czynności te nie stanowią bowiem usług wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług. Podobnie brzmiała odpowiedź dotycząca rolet wewnętrznych.
Podobna zmiana wykładni przepisów dotyczy montażu szaf wnękowych (pisaliśmy o tym 30 maja w artykule „Czy zabudowa kuchni to modernizacja lokalu mieszkalnego”). Niekorzystne dla podatników rozumienie przepisów przez fiskusa potwierdza najnowsza interpretacja w tej sprawie wydana 10 maja 2011 przez Izbę Skarbową w Poznaniu (ILPP2/443-347/11-3/AD).
Alarm to ulepszenie
Wątpliwości mają także przedsiębiorcy, którzy wykonują inne usługi.
W odpowiedzi z 6 kwietnia 2011 (ILPP4/443-42/11-2/ISN) Izba Skarbowa w Poznaniu rozpatrywała problem przedsiębiorcy, który zajmuje się montażem i konserwacją systemów alarmowych zaliczonych w PKWiU 2008 pod 43.21.10.1 „Roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu” i 43.21.10.2 „Roboty związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych”.
Wnioskodawca wyjaśnił, że systemy alarmowe montowane są zarówno w budynkach mieszkalnych (PKOB 11), jak i niemieszkalnych (PKOB 12). Zamontowane systemy objęte są umową na okresową konserwację i bieżące naprawy.
Usługi świadczone są zarówno na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności, jak i firm. W ich skład wchodzi wiele czynności, np. prace instalacyjne, przygotowanie projektu technicznego, zapewnienie materiałów.
Przedsiębiorca zapytał, czy montaż i konserwacja systemów alarmowych w obiektach budownictwa społecznego oraz budownictwa mieszkaniowego są opodatkowane 8-proc. stawką? Izba skarbowa uznała, że tak. Tu także powołano się na definicje zawarte w prawie budowlanym i na słownikową wykładnię modernizacji.
Organ podatkowy uznał jednak, że montaż systemów alarmowych zaliczyć należy do usług modernizacyjnych. Ma on bowiem na celu unowocześnienie, trwałe ulepszenie istniejącego obiektu budowlanego prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej.
Do konserwacji systemów alarmowych można natomiast stosować niższy VAT na podstawie rozporządzenia w sprawie wykonania ustawy o VAT. Wtedy trzeba jednak pamiętać, że preferencyjna stawka nie obowiązuje, jeśli wartość towarów (bez VAT) wchodzących w podstawę opodatkowania świadczenia robót konserwacyjnych przekracza połowę tej podstawy.
Bramy garażowe z niższym VAT
Fakturę z 8-proc. stawką może również wystawić firma montująca bramę w garażu będącym integralną częścią budynku mieszkalnego jednorodzinnego, sklasyfikowanego pod symbolem PKOB 11 (spełniającego definicję obiektu budowlanego zaliczonego do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym).
Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 maja 2011 (ILPP2/443-232/11-4/AD). Izba podkreśliła jednak, że nie dotyczy to sytuacji, gdy garaż jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.
Dlaczego fiskus zgodził się na preferencyjny VAT od instalacji bramy, skoro uznał, że przy montażu rolet okiennych trzeba naliczać 23-proc. podatek?
Prawdopodobnie zdecydował większy stopień skomplikowania tych pierwszych prac. Wnioskodawca podkreślił bowiem, że wykorzystuje własny sprzęt montażowy (narzędzia, kołki, zaprawy, pianki itp.) oraz bramy garażowe, wjazdowe, drzwi, osprzęt, których nie jest producentem (współpracuje z kilkoma dostawcami).
Montowane produkty (osadzane w otworach poddawanych czasem obróbce) na ogół składają się z kilku elementów. Na miejscu montażu są one składane i instalowane.
W najbliższym czasie należy się więc spodziewać wielu sporów podatników z fiskusem, dotyczących rozumienia słowa „modernizacja”. Niższa stawka VAT będzie bowiem zależeć od tego, czy obejmuje ono usługi świadczone przez daną firmę.
Czytaj też:
Zobacz więcej:
» Podatki i księgi » Nieruchomości » VAT od usług budowlanych
Zobacz nasze poradniki:
»
»
