- W czerwcu ub.r. pracownik otrzymał w nagrodę od firmy wycieczkę. Jej wartość nie została opodatkowana ani uwzględniona w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Podczas przeprowadzanej kontroli inspektor ZUS zarzucił nam, że składki powinny być od takiego przychodu opłacone.

Chcemy naprawić ten błąd przy okazji korygowania dokumentów rozliczeniowych. Ponieważ ten pracownik z końcem roku odszedł z naszej firmy, zamierzamy pokryć z własnych środków składki na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków ubezpieczonego, składkę zdrowotną i podatek. Czy te wydatki będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne?

– pyta czytelnik.

Tak, wydatki poniesione przez firmę na składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz podatek, które powinien sfinansować były pracownik, trzeba oskładkować.

W różnych częściach

Pracownik finansuje z własnych środków połowę składki na ubezpieczenie emerytalne (9,76  proc.), część składek rentowych (1,5 proc.), całą składkę chorobową (2,45 proc.), czyli łącznie 13,71 proc.  Ta zasada wynika z art. 16 ustawy z 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm., dalej ustawa systemowa).

Kolejną wprowadza natomiast art. 79 ustawy z 27 sierpnia 2004 o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 nr 164, poz. 1027 ze zm.). Chodzi o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, którą w wysokości 9 proc. podstawy również pokrywa pracownik. Z tym jednak, że 7,75  proc. odlicza od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Składki na ubezpieczenia społeczne za każdy miesiąc rozlicza i przekazuje w całości do ZUS płatnik składek (tu pracodawca). Dla każdego ubezpieczonego, którego podstawę wymiaru należności na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinien uwzględnić w raporcie rozliczeniowym składanym za dany miesiąc przychód stanowiący podstawę wymiaru składek, który został wypłacony lub postawiony do dyspozycji ubezpieczonego od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego. Tak wynika z § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 kwietnia 2008 w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany ZUS (DzU nr 78, poz. 465 ze zm.).

Pracodawca w raporcie rozliczeniowym ZUS RCA wykazuje składki na ubezpieczenia społeczne od przychodu (który stanowi podstawę wymiaru składek), jaki w danym miesiącu otrzymał pracownik, w rozbiciu na finansowane przez płatnika i przez ubezpieczonego.

W zgodzie z definicją

Stosownie do art. 18 ust. 1 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 nr 51, poz. 307 ze zm., dalej ustawa o PIT), jaki pracownik otrzymuje w związku ze świadczeniem pracy.

Nie obejmuje on wynagrodzenia za czas choroby, zasiłków oraz przychodów wymienionych w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106  ze zm.).

Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego  czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika oraz wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Tak wynika z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.

Oznacza to, że przychodem jest także wycieczka, sfinansowana przez pracodawcę. W efekcie jej wartość powinna być uwzględniona w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Skoro tak, to płatnik musi złożyć korektę dokumentów rozliczeniowych za czerwiec ub.r., a więc za miesiąc, w którym pracownik był na wycieczce, i w podstawie wymiaru składek uwzględnić jej wartość. Ma też obowiązek wykazać ją w formularzu PIT-11.

Nie ma wyłączenia

Ani przepisy ubezpieczeniowe, ani podatkowe nie wyłączają z podstawy wymiaru składek należności sfinansowanych za pracownika. Zatem od takiego przychodu składki powinny być naliczane. Stanowisko, że jest to przychód ze stosunku pracy, wynika m.in. z interpretacji indywidualnej Izby Skarbowej w Katowicach z 14 stycznia 2010 (IBPBII/ 1/415-814/09/HK), dotyczącej zapłacenia przez spółkę z własnych środków składki zdrowotnej za pracownika, a także z interpretacji indywidualnej z 29 października 2010  (IBPBII/1/415-867/10/MK) dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

Wobec tego gdy pracodawca sfinansuje składki i podatek za pracownika, to tym samym pracownik uzyskuje z tego tytułu przychód, od którego powinny być naliczane składki na ubezpieczenia społeczne.

Przykładowo gdy wartość wycieczki wynosiła 2000 zł, to za zatrudnionego zostały sfinansowane:

- składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości 274,20 zł (2000 zł x 13,71  proc.),

- składka zdrowotna 155,32 zł (1725,80 zł x 9  proc.) oraz

- zaliczka na podatek (1725,80 zł x 18  proc.) – 133,75 zł = 176,89 zł, po zaokrągleniu 177 zł.

Sfinansowanie składek za podwładnego powoduje także, że płatnik powinien je rozliczyć w raporcie ZUS RCA z kodem 30 00 xx.

Czytaj więcej w serwisie o:

Kadry i płace » ZUS » Składki ZUS » Jakie składki trzeba płacić