Kasy fiskalne w roku 2011

Na pytania odpowiada Tomasz Siennicki doradca podatkowy w kancelarii Kolibski, Nikończyk, Dec i Partnerzy

Pożyczki z funduszu socjalnego

- W 2010 r. spółka udzieliła swoim pracownikom pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Ani ich kwota, ani odsetki nie były ewidencjonowane przy zastosowaniu kasy fiskalnej. Czy słusznie?

Czy pożyczki te wpływają na określoną w rozporządzeniu w sprawie kas fiskalnych proporcję czynności zwolnionych od obowiązku dokumentowania paragonem do całej sprzedaży na rzecz osób fizycznych?

Generalnie usługi finansowe są zwolnione z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych. Orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje jednak, że udzielanie pożyczek z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest czynnością w ogóle niepodlegającą podatkowi od towarów i usług. Nie stosuje się więc do niej ustawy o VAT.

Tak więc pożyczki takie, jako czynności nieobjęte VAT, nie wpłyną na wysokość proporcji, o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia ministra finansów z 26 lipca 2010 w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU nr 138, poz. 930; dalej rozporządzenie w sprawie kas).

Zgodnie z  tym pierwszym przepisem do końca 2012 r. zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług wymienionych w poz. 1 – 32 załącznika do rozporządzenia, jeżeli w poprzednim roku podatkowym udział obrotów z tytułu tej sprzedaży w obrotach detalicznych był wyższy niż 80 proc.

Pkt 3 przewiduje zwolnienie dla podatników rozpoczynających w 2011 r. lub 2012 r. sprzedaż detaliczną, o której mowa w poz. 1 – 32 załącznika do rozporządzenia.

Nie muszą oni instalować kasy, jeśli przewidywany przez nich udział obrotów z tytułu tej sprzedaży w obrotach detalicznych ogółem do zrealizowania do końca roku, w którym rozpoczęto wykonywanie sprzedaży, będzie wyższy niż 80 proc.

Oznacza to, że dla obliczania proporcji istotne są tylko wskazane w poz. 1 – 32 załącznika czynności zwolnione od opodatkowania. Nie uwzględnia się natomiast obrotów, które nie podlegają VAT.

Faktury korygujące

-  Czy w kasie fiskalnej należy rejestrować faktury korygujące podwyższające cenę i VAT należny?

Z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnicy sprzedający towary lub świadczący usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych powinni prowadzić ewidencję obrotu i VAT należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jednocześnie w rozporządzeniu nie ma żadnego przepisu, który zwalniałby z tego obowiązku również kwotę zwiększonego obrotu.

Inaczej będzie, gdy wynikiem korekty będzie obniżenie obrotu i podatku należnego. Oprogramowanie kasy nie pozwala bowiem na obniżenie raz ujętego w niej obrotu i podatku. Posiadając odpowiednie dowody, obrót i podatek można jednak skorygować w ewidencji sprzedaży.

Etui do telefonów

- Prowadzę działalność gospodarczą. Zajmuję się handlem sprzętem telekomunikacyjnym, m.in. telefonami komórkowymi. Zdecydowana większość transakcji zawierana jest z innymi przedsiębiorcami.

W 2010 r. sprzedałem również kilka etui do telefonów komórkowych klientom detalicznym. Podczas kontroli podatkowej powiedziano mi, że ta niewielka sprzedaż spowodowała konieczność zainstalowania kasy. Skoro tego nie zrobiłem, to stracę prawo do uwzględnienia 30 proc. całego podatku naliczonego. Czy to prawda?

Trudno zgodzić się interpretacją przepisów przyjętą przez przedstawicieli fiskusa. Wynika ona z błędnej wykładni § 4 ust. 1 pkt 5 lit. a rozporządzenia w sprawie kas fiskalnych obowiązującego w 2010 r.

Zgodnie z tym przepisem zwolnień z obowiązku ewidencjonowania nie stosowało się, bez względu na wysokość osiąganych obrotów, przy dostawie sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 32).

Nie można jednak zgodzić się z kontrolującymi, że etui do telefonu jest sprzętem telekomunikacyjnym. Przepis ten nie ma więc zastosowania przy ich sprzedaży. Podatnik korzysta zatem ze zwolnienia ze względu na niewielką wysokość obrotów detalicznych.

Limit ten wynosi 40 tys. zł. Jest on mniejszy dla firm, które w danym roku rozpoczęły sprzedaż. Wtedy wynosi 20 tys. zł.

Warto podkreślić, że przepis dotyczący 30 proc. sankcji również został źle zinterpretowany przez kontrolujących. Chodzi o art. 111 ust. 2 ustawy o VAT

Zgodnie z nim w razie stwierdzenia, że podatnik narusza obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy, to urząd skarbowy lub organ kontroli skarbowej ustala za okres do momentu rozpoczęcia dokumentowania sprzedaży paragonami dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Wynosi ono 30 proc. VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Ponadto, według tego przepisu, w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego się nie ustala.

Dodatkowe zobowiązanie powinno być naliczane, uwzględniając tylko zakupy towarów, których sprzedaż powinna być ujęta w kasie. Nie ma więc podstaw, aby brać pod uwagę całą wartość zakupów.