Zleceniobiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Ponadto do ubezpieczenia zdrowotnego zleceniobiorców stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania do ubezpieczeń społecznych.

Zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego płatnik składek powinien dokonać w terminie siedmiu dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. W sytuacji gdy zleceniobiorca podlega obowiązkowo jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu, zgłoszenie do tego ubezpieczenia następuje na druku ZUS ZZA.

[srodtytul]Obowiązek zgłoszenia[/srodtytul]

Jeśli natomiast z tytułu umowy-zlecenia obowiązkowe są również ubezpieczenia społeczne, zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego dokonywane jest na druku ZUS ZUA. Za zleceniobiorców składkę na ubezpieczenie zdrowotne, jako płatnik, oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza zleceniodawca.

Płatnik składek jest zobowiązany, bez uprzedniego wezwania, opłacić i rozliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdy miesiąc kalendarzowy na zasadach, w trybie i terminie przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne.

Na przykład pracownik zawarł od 10 maja 2010 r. umowę-zlecenie z innym podmiotem niż pracodawca. Z umowy o pracę otrzymuje on wynagrodzenie w wysokości 1,5 tys. zł miesięcznie. Z tytułu wykonywania zlecenia podlega zatem obowiązkowo jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Zleceniodawca, jako płatnik składek, jest zobowiązany zgłosić zleceniobiorcę do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, na druku ZUS ZZA, w terminie siedmiu dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy na podstawie umowy-zlecenia.

W sytuacji gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika – zleceniodawcę – jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.

[srodtytul]Podatek dochodowy[/srodtytul]

W przypadku przychodów uzyskiwanych z tytułu umowy lub umów-zlecenia zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika, z których suma należności wynikająca z umowy lub z umów nie przekracza miesięcznie 200 zł, pobierany jest podatek zryczałtowany w wysokości 18 proc.

W takich przypadkach nie mają zastosowania przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=175065]ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych[/link], uprawniające do obniżenia naliczonej od tych przychodów składki zdrowotnej do wysokości 0 zł – jakkolwiek w tych przypadkach płatnik nie oblicza i nie odprowadza zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

[srodtytul]Kilka tytułów[/srodtytul]

W przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.

Jeżeli zatem pracownik dodatkowo wykonuje umowę-zlecenie, obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i z tytułu umowy-zlecenia.

Bez znaczenia dla ustalenia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego pozostaje fakt zawarcia umowy-zlecenia z własnym pracodawcą czy też z podmiotem innym niż własny pracodawca.

Jeśli w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego (m.in. z umowy-zlecenia) ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. Zatem osoba wykonująca pracę na podstawie kilku umów-zleceń obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdej z zawartych umów-zleceń.

Osoba uprawniona do renty lub emerytury, wykonująca jednocześnie pracę na podstawie umowy-zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu z obu tych tytułów. Tym samym składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być odprowadzona zarówno z emerytury lub renty, jak i z umowy-zlecenia.

Jeżeli osoba prowadząca pozarolniczą działalność wykonuje jednocześnie pracę na podstawie umowy-zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu z obu tych tytułów.

[srodtytul]Studenci i uczniowie[/srodtytul]

Uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studenci do ukończenia 26 lat, wykonujący pracę na podstawie umowy-zlecenia, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji ubezpieczeniu zdrowotnemu z tego tytułu.

Studenci podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członkowie rodziny pozostający na wyłącznym utrzymaniu osoby podlegającej ubezpieczeniu zdrowotnemu. Są wówczas zgłaszani do tego ubezpieczenia przez jedno z rodziców w jego zakładzie pracy. Jeżeli nie pozostają na wyłącznym utrzymaniu osoby ubezpieczonej, są zgłaszani do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię.

Uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członkowie rodziny osoby ubezpieczonej.

Osoby kończące szkołę są w zakresie ubezpieczeń społecznych traktowane do 31 sierpnia (do końca wakacji szkolnych) tak, jakby były ciągle uczniami danej szkoły. Jeżeli umowa-zlecenie miałaby wykraczać poza 31 sierpnia, a zleceniobiorca nie podejmie dalszej nauki, umowa-zlecenie stanie się podstawą do obowiązkowych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Dla celów ubezpieczeń społecznych uznaje się, że uczniem do 31 sierpnia każdego roku jest osoba, która:

- kontynuuje naukę w tej samej szkole,

- skończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września,

- ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki.

Ponadto za ucznia szkoły – do 30 września – uznaje się osobę, która przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe.

[ramka][b]Urlop wychowawczy[/b]

[b]Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym, która dodatkowo wykonuje pracę na podstawie umowy-zlecenia, obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu jedynie z tytułu zlecenia. [/b]

Z racji przebywania na urlopie wychowawczym składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana.[/ramka]