Chodzi o podatek od nieruchomości. Przedmiotem opodatkowania są grunty; budynki lub ich części; budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Mówi o tym art. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=990A1FD27B6F05E98B5D612044BB55ED?id=182297]ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.).[/link]

Natomiast zobowiązanymi do zapłaty podatku od nieruchomości są właściciel, użytkownik wieczysty, samoistny posiadacz, a w niektórych przypadkach – posiadacz zależny nieruchomości lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

[srodtytul]Kiedy trzeba iść do urzędu[/srodtytul]

Obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po tym, w którym nastąpiło nabycie tytułu prawnego do przedmiotu opodatkowania lub wejście w jego posiadanie. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z 1 stycznia roku następującego po tym, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Oznacza to, że jeżeli kupujący nabędzie nieruchomość 17 kwietnia 2009 r., obowiązek zapłaty podatku powstanie od 1 maja 2009 r. Jeżeli zaś w dniu tym, tj. 17 kwietnia 2008 r., zakończy budowę, to obowiązek podatkowy powstanie dopiero z 1 stycznia 2010 r.

Uwaga! Od tej zasady nie ma wyjątków, czyli nie istnieją okoliczności, które uzasadniałyby „przesunięcie” powstania obowiązku podatkowego na 1 stycznia roku następnego, jeśli nabyty został tytuł prawny do nieruchomości już użytkowanej.

Gdy strony zawierają umowę sprzedaży lokalu niewyodrębnionego prawnie wraz z ustanowieniem odrębnej własności lokalu, to nie powoduje to jeszcze powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości. Jak czytamy w [b]interpretacji ministra finansów wyrażonej w piśmie z 8 września 2005 r. (LK-833/IP/05/499)[/b]: „w momencie zawierania takiej umowy lokal jest bowiem częścią składową nieruchomości (obowiązek zapłaty podatku ciąży na właścicielu nieruchomości – tj. spółdzielni mieszkaniowej). W przypadku dokonania wpisu w księdze wieczystej następuje prawne wyodrębnienie nieruchomości lokalowej z dniem złożenia wniosku o dokonanie wpisu. Z tym dniem nabywca staje się właścicielem nieruchomości i zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych ciąży na nim obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości”.

[ramka][b]Przykład[/b]

Firma Lotus nabyła w styczniu 2009 r. wydzieloną część budynku na potrzeby prowadzonej działalności. Zbywca w akcie notarialnym ustanowił dla tej części odrębną własność lokalu. Obowiązek podatkowy w związku z nabyciem lokalu powstanie jednak dopiero od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym, w którym spółka skutecznie złoży wniosek o wpis odrębnej własności w księdze wieczystej. [/ramka]

[srodtytul]W ciągu roku [/srodtytul]

W przypadku gdy obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku podatkowego, podatek za ten rok należy ustalić proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek podatkowy, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

Natomiast obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

[ramka][b]Przykład[/b]

15 kwietnia 2009 r. podatnik kupił niezabudowaną działkę gruntu o powierzchni 100 mkw. Podatek od nieruchomości za 2009 r. liczony będzie za osiem miesięcy, tj. od maja do grudnia wg wzoru: podstawa opodatkowania (w mkw., w przypadku powierzchni budynków i gruntów, w zł w przypadku wartości budowli) razy stawka podatku razy liczba miesięcy, w których istniał obowiązek podatkowy, dzielona przez 12 miesięcy.

W omawianym przypadku podatek za 2009 r. należy wyliczyć w następujący sposób:

100 mkw. x stawka podatku x 8/12 = kwota podatku do zapłaty.[/ramka]

[srodtytul]Jakie dokumenty [/srodtytul]

Podatnicy podatku od nieruchomości są obowiązani składać organowi podatkowemu, właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, sporządzone na formularzach według ustalonego wzoru:

- informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych (osoby fizyczne) w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania,

- deklaracje na podatek od nieruchomości (osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej) w terminie do 15 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania.

Obowiązek składania informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych oraz deklaracji na podatek od nieruchomości dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień na mocy przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (zarówno ustawowych, jak i wprowadzonych uchwałą rady gminy).

W gminach, w których rady gmin w drodze uchwały określiły warunki i tryb składania informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych oraz deklaracji na podatek od nieruchomości za pomocą środków komunikacji elektronicznej, możliwe jest składanie powyższych dokumentów przez Internet.

[srodtytul]Zgłoszenie identyfikacyjne[/srodtytul]

Podatnicy obowiązani są do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego w organie podatkowym gminy (miasta) właściwym dla podatku od nieruchomości. Obowiązek ten nie dotyczy podatników, którym urząd skarbowy nadał numer identyfikacji podatkowej (NIP), oraz podatników, którzy dokonali w urzędzie skarbowym zgłoszenia identyfikacyjnego w związku z wykonywaniem obowiązków podatnika podatku dochodowego od towarów i usług lub akcyzowego, płatnika podatków, płatnika składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. Szczegółowe zasady składania zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych w podatku rolnym określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=ACDA41638FC19396D7A097328940FF7A?id=80079]rozporządzenie ministra finansów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie trybu składania zgłoszeń identyfikacyjnych oraz aktualizacyjnych przez podatników podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości (DzU nr 111, poz.1291).[/link]

[srodtytul]Dla niektórych zwolnienia [/srodtytul]

Zwolnienia od podatku od nieruchomości określa art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Dotyczy to m.in.:

- budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym oraz zajęte pod nie grunty, jeżeli:

– zarządca infrastruktury jest obowiązany do jej udostępniania licencjonowanym przewoźnikom kolejowym lub

– są przeznaczone wyłącznie do przewozu osób wykonywanego przez przewoźnika kolejowego, który równocześnie zarządza tą infrastrukturą bez udostępniania jej innym przewoźnikom lub

– tworzą linie kolejowe o szerokości torów większej niż 1,435 mm;

- budowli infrastruktury portowej, budowli infrastruktury zapewniającej dostęp do portów i przystani morskich oraz zajęte pod nie grunty;

- budynków, budowli i zajętych pod nie gruntów na obszarze części lotniczych lotnisk użytku publicznego;

- będących własnością Skarbu Państwa: gruntów pokrytych wodami jezior o ciągłym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych oraz gruntów zajętych pod sztuczne zbiorniki wodne;

- uczelni, zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą;

- szkół, placówek, zakładów kształcenia i placówek doskonalenia nauczycieli – publiczne i niepubliczne – oraz organów prowadzących te szkoły, placówki i zakładów, z tytułu zarządu, użytkowania lub użytkowania wieczystego nieruchomości szkolnych; zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą inną niż działalność oświatowa;

- placówek naukowych Polskiej Akademii Nauk; zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą;

- prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej – w zakresie przedmiotów opodatkowania zgłoszonych wojewodzie, jeżeli zgłoszenie zostało potwierdzone decyzją w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej albo zaświadczeniem – zajętych na prowadzenie tego zakładu, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania znajdujących się w posiadaniu zależnym podmiotów niebędących prowadzącymi zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność (lub znajduje się w posiadaniu) jednocześnie osoby fizycznej oraz osoby prawnej bądź jednostki organizacyjnej (w tym spółki) nieposiadającej osobowości prawnej, osoba fizyczna składa deklarację na podatek od nieruchomości oraz opłaca podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne. W tym przypadku nie jest jej doręczana decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego.[/ramka]