Nabywcą usługi będzie klient, a płatnikiem strona, od której kancelaria pobierze lub wyegzekwuje należność.

[b]Tak uznał dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 17 lutego 2009 r. (nr IPPP1-443-2221/08-2/PR). [/b]

Z wnioskiem o interpretację przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wystąpił podatnik, wobec którego (jako pozwanego) sąd rejonowy zasądził w kwietniu 2008 r. 711 zł tytułem części kosztów zastępstwa procesowego na rzecz ustanowionego z urzędu pełnomocnika powódki. Pozostałą część kosztów zastępstwa – tj. 189 zł – sąd z urzędu zasądził na rzecz pełnomocnika powódki od Skarbu Państwa. Zarówno wnioskodawca, jak i pełnomocnik powódki, będący adwokatem prowadzącym kancelarię podatkową, są podatnikami VAT.

Po zażaleniu pełnomocnika powódki sąd zmienił poprzednie rozstrzygnięcie i zasądził na rzecz tego pełnomocnika kwotę 867,42 zł, która obejmowała sumę zasądzonych od wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego powiększoną o VAT. W postanowieniu tym sąd przyznał równocześnie pełnomocnikowi powódki od Skarbu Państwa 230,58 zł tytułem zwrotu pozostałej części kosztów zastępstwa procesowego z urzędu, również powiększoną o VAT.

Podatnik chciał wiedzieć, czy ma rację, twierdząc, że adwokat będący pełnomocnikiem powódki musi wystawić mu fakturę VAT, skoro taki obowiązek istnieje w stosunku do sądu. Wnioskodawca zwrócił też uwagę na fakt, iż podatek ten jest dla niego podatkiem naliczonym, który ma on rozliczyć na podstawie faktury VAT. Nie ma też żadnego uzasadnienia, aby – jak podkreślał we wniosku – część kosztów zastępstwa była objęta obowiązkiem wystawienia faktury VAT (dla sądu), a część – i to znacznie większa – nie. Zwłaszcza że VAT podlega całość czynności adwokata wynikających z zastępstwa procesowego świadczonego z urzędu i całość też wynagrodzenia została podwyższona o kwotę tego podatku.

Stanowisko podatnika podzielił dyrektor warszawskiej Izby Skarbowej. W uzasadnieniu do interpretacji przypomniał, że [b]pomoc prawna w postaci zastępstwa procesowego jest usługą prawniczą sklasyfikowaną według PKWiU pod symbolem 74.11.12 – „usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji w postępowaniu sądowym w pozostałych dziedzinach prawa”. Strona zaś, wobec której zasądzono zwrot kosztów procesowych, ma obowiązek wpłacić je na podstawie posiadanego prawomocnego wyroku sądu.[/b]

Należność ta stanowi wynagrodzenie adwokata za nakład wniesionej pracy. Jest więc wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

[b]Dlatego kwota wypłaconego wynagrodzenia powinna być traktowana jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług[/b] w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

W efekcie adwokat ma obowiązek udokumentować wykonanie usługi fakturą VAT, zgodnie z art. 106 ust 1 ustawy.