Tak stwierdził Urząd Celny w Krakowie w postanowieniu z 7 września br. (351000-REK-INT-3/06). Co to oznacza dla importerów tańszych towarów, np. z Chin?

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej przedsiębiorcy, importując towary z innych krajów Wspólnoty, nie płacą ceł. Jednocześnie sprowadzanie towarów spoza UE podlega bardziej restrykcyjnym regulacjom.

Jeżeli Komisja Europejska uzna, że dany kraj niebędący członkiem UE stosuje szkodliwą politykę cenową, może wszcząć tzw. postępowanie antydumpingowe. Dodatkowo, jeszcze w trakcie trwania tego postępowania, Komisja może nałożyć tymczasowe cła antydumpingowe. W takim wypadku dopuszczenie "podejrzanego" towaru importowego do sprzedaży na rynku UE jest uzależnione od złożenia przez importera zabezpieczenia finansowego w banku.

Jeżeli Komisja stwierdzi ostatecznie, że dumping wystąpił -cło jest pobierane, czyli staje się cłem ostatecznym. Jeżeli natomiast nieuczciwa konkurencja cenowa nie zostanie udowodniona -wówczas cło tymczasowe podlega zwrotowi.

Trzeba zaznaczyć, że cło tymczasowe może być ostatecznie pobrane w całości lub części, nigdy natomiast importer nie zostanie wezwany do zapłaty wyższego cła, niż wynosi wartość zdeponowanego cła tymczasowego.

Jeśli ostateczne cło antydumpingowe jest wyższe od cła tymczasowego, kwoty różnicy się nie pobiera. Natomiast jeżeli praktyki dumpingowe nie zostaną potwierdzone - zabezpieczenie (cło tymczasowe) podlega zwrotowi w pełnej wysokości.

Postępowanie antydumpingowe może trwać kilka lub nawet kilkanaście miesięcy. Pojawia się więc pytanie, czy kwota tymczasowego cła antydumpingowego wchodzi do podstawy wyliczenia VAT z tytułu importu?

Zasady obliczania podstawy opodatkowania w imporcie określa art. 29 ust. 13 ustawy o VAT. Zgodnie z nim podstawą naliczania VAT w imporcie jest wartość celna powiększona o należne cło. Powstaje pytanie, czy cło tymczasowe można traktować jako cło należne?

Podatnik, który wystąpił do urzędu celnego z wnioskiem o pisemną interpretację prawa podatkowego, uważał, że tak. Na poparcie swojej tezy przytoczył pkt 2.3 instrukcji wypełnienia i stosowania SAD, zatytułowany "Podstawa naliczenia podatku od towarów i usług (VAT)". Czytamy tam, że "do podstawy opodatkowania dolicza się określone w odrębnych przepisach opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu towarów; w tym także cło antydumpingowe".

Urząd Celny w Krakowie uznał jednak, że pod pojęciem cła należnego należy rozumieć cło faktycznie do zapłaty przez importera. Oraz że "tymczasowe cło antydumpingowe nie jest cłem należnym, lecz może ono stać się cłem należnym po zakończeniu postępowania antydumpingowego". Pozostaje jednak wątpliwość - jak ujmować "tymczasową" kwotę cła antydumpingowego w kalkulacji podstawy opodatkowania VAT. Zdaniem krakowskiego urzędu celnego należy dokonywać podwójnych obliczeń - z cłem i bez cła.

Urząd powołał się na art. 33 ust. 7 ustawy o VAT, który mówi, że organ celny zabezpiecza kwotę podatku, jeżeli podatek ten nie został uiszczony. Dlatego "istnieje obowiązek zabezpieczenia kwoty VAT stanowiącej różnicę między kwotą tego podatku wyliczoną z uwzględnieniem w podstawie opodatkowania tymczasowego cła antydumpingowego a kwotą tego podatku do zapłaty wyliczoną bez ujmowania tymczasowego cła antydumpingowego w podstawie opodatkowania".

Podsumowując, składając zgłoszenie celne dotyczące towarów, na które zostało nałożone cło tymczasowe, w celu określenia prawidłowej kwoty VAT należy dokonać dwóch kalkulacji. Pierwszej - w celu określenia kwoty VAT do zapłaty, bez ujmowania w podstawie opodatkowania tymczasowego cła antydumpingowego, ponieważ jest ono jeszcze nienależne, a jedynie zabezpieczone.

Drugiej kalkulacji należy dokonać z uwzględnieniem w podstawie opodatkowania tymczasowego cła antydumpingowego w celu określenia kwoty VAT podlegającej zabezpieczeniu.

Różnica między kwotą podatku obliczoną zgodnie z drugą kalkulacją a kwotą do zapłaty obliczoną zgodnie z kalkulacją pierwszą jest kwotą VAT podlegającą zabezpieczeniu (patrz ramka). Oznacza to, że do momentu zakończenia postępowania antydumpingowego podatnik ma obowiązek nie tylko zdeponować tzw. tymczasowe cło, ale również musi zabezpieczyć kwotę ewentualnego podatku VAT należnego na wypadek, gdyby cło tymczasowe stało się cłem ostatecznym.

"Zabezpieczony" VAT należny oczywiście nie może być odliczony do momentu ostatecznego ustalenia wysokości cła antydumpingowego. Środki przekazane przez importera zarówno z tytułu cła tymczasowego, jak i z tytułu "potencjalnego" VAT są zamrożone do momentu zakończenia postępowania antydumpingowego przez Komisję Europejską. Biorąc pod uwagę to, że cła antydumpingowe sięgają kilkudziesięciu procent wartości towaru - deponowanie takich sum na nieoprocentowanej lokacie niewiadomej długości może być dla importerów dużym obciążeniem.

KALKULACJA I - obliczenie wysokości VAT do zapłaty (VAT odliczalny) A = wartość celna bez cła tymczasowego x stawka VAT

KALKULACJA II - obliczenie potencjalnej, najwyższej wartości VAT do zapłaty B = (wartość celna + cło tymczasowe) x stawka VAT

KALKULACJA III - obliczenie wartości VAT podlegającej zabezpieczeniu C = (B - A) x stawka VAT