Oprócz formy opodatkowania mamy prawo wybrać częstotliwość rozliczania zaliczek na PIT (co miesiąc, kwartalnie). To także trzeba zrobić w wyznaczonym przez ustawodawcę terminie. Jeśli we wskazanym terminie nie złożymy w urzędzie skarbowym pisemnego oświadczenia o wyborze liniowego sposobu opodatkowania albo o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, to oznacza, że będziemy musieli płacić podatek według skali. Gdy nie zawiadomimy o wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek, będziemy rozliczać się z urzędem skarbowym co miesiąc.

Do kiedy zatem trzeba złożyć stosowne oświadczenia i zawiadomienia?

Do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Tak wynika z art. 9 a ust. 2 u pdof, art. 44 ust. 3 i u pdof i art. 9 ust. 1 ustawy o ryczałcie.

Logiczne jest, że co do zasady najpierw rozpoczyna się działalność, a później w konsekwencji uzyskuje pierwszy przychód. Pojawia się więc pytanie, co miał namyśli ustawodawca, określając w ten sposób termin złożenia zawiadomienia? Jest to istotne, bo przekroczenie terminu skutkuje niemożnością wyboru formy opodatkowania (automatycznie płacimy wówczas podatek według skali i zaliczkę co miesiąc) - terminu nie można bowiem przywrócić > patrz przykład.

Jedna z możliwych interpretacji jest taka, że w każdym przypadku zawiadomienie należy złożyć przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, gdyby jednak wcześniej pojawił się przychód, zawiadomienie - aby było ważne - powinno być złożone w dniu uzyskania tego przychodu. Ale tu pojawia się kolejna wątpliwość - co należy rozumieć przez dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej? Czy jest to dzień podany na zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, czy może na formularzu NIP-1 albo na VAT-R? Podane tam daty często nie pokrywają się ze sobą i z dniem faktycznego rozpoczęcia działalności, a i ten dzień nieraz trudno ustalić, bo zanim dojdzie do sprzedaży towaru czy usługi, przedsiębiorca musi podjąć wiele czynności "przygotowawczych". Ustawodawca wyjaśnił to jedynie w ustawie o ryczałcie i tylko w stosunku do spółek. Z jej art. 7 wynika, że w przypadku nowo utworzonej spółki za rozpoczęcie działalności uważa się datę uzyskania pierwszego przychodu przez spółkę.

W praktyce urzędy skarbowe interpretują przepisy w ten sposób, że zawiadomienie należy złożyć najpóźniej w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Potwierdzają to np. pisma Urzędu Skarbowego Łódź-Polesie z 6 sierpnia 2004 r. (IA-415/35/2004), Urzędu Skarbowego Warszawa-Wola z 4 października 2004 r. (US40/DF1/ 415-35/III/ 2004).

W tej ostatniej interpretacji czytamy: "data rozpoczęcia działalności podana we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej nie pozbawia możliwości złożenia pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Z tym że złożenie oświadczenia, o którym mowa wyżej, musi nastąpić nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu".

Także Leszek Porowski, doradca podatkowy, współwłaściciel Biura Rachunkowego Porowski Consulting, potwierdza, że choć zapis w ustawie jest niefortunny, praktyka urzędów skarbowych jest dla podatników korzystna. Jeśli przedsiębiorca złoży zawiadomienie np. o wyborze podatku liniowego po dniu rozpoczęcia działalności, określonym w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, organ podatkowy wzywa go, by okazał dokumenty potwierdzające datę uzyskania przychodu -ewidencję sprzedaży, faktury. Odbywa się to w ramach czynności sprawdzających. Gdy podatnik jest wstanie wykazać, że zawiadomienie o wyborze formy opodatkowania złożył najpóźniej w dniu uzyskania pierwszego przychodu, nie ma problemu.

Oczywiście zawsze lepiej dmuchać na zimne i, aby uniknąć zbędnych wyjaśnień i ewentualnych sporów, złożyć oświadczenie o wyborze formy opodatkowania możliwie jak najwcześniej.

Pamiętajmy też, że data powstania przychodu nie zawsze jest równoznaczna z datą otrzymania od kontrahenta zapłaty. Ustawa podatkowa określa w sposób specyficzny datę powstania przychodu należnego z działalności gospodarczej. Zgodnie z art.14 ust. 1c,1e i1i u pdof jest to:

- dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi lub częściowego jej wykonania, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności;

- ostatni dzień okresu rozliczeniowego wynikającego z umowy lub faktury (nie rzadziej niż raz w roku) - gdy strony umówią się, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych;

- dzień otrzymania zapłaty -w pozostałych przypadkach.

Wracając do naszego przykładu, u Pana Kowalskiego przychód pojawił się już 1 sierpnia -w dacie wydania towaru, zatem najpóźniej tego dnia powinien on złożyć oświadczenie o wyborze liniowej formy opodatkowania.

Jeśli osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą chce płacić podatek w formie karty podatkowej, musi się na to zdecydować wcześniej. Z ustawy o ryczałcie wynika, że wniosek o opodatkowanie kartą należy złożyć w urzędzie skarbowym na urzędowym druku PIT-16 przed rozpoczęciem działalności. Kierujemy go do naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca położenia zakładu wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej albo według miejsca zamieszkania bądź siedziby spółki (jeżeli działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu). Gdy firma jest prowadzona w kilku zorganizowanych zakładach położonych na terenie działania kilku różnych urzędów, wniosek powinien być kierowany do urzędu właściwego według miejsca wskazanego jako siedziba działalności. Gdy działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej, wystarczy, że wniosek złoży jeden ze wspólników.

Oświadczenie o wyborze sposobu opodatkowania podatkiem liniowym lub ryczałtem ewidencjonowanym składamy na piśmie. Kierujemy je do naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania. W tym samym urzędzie składamy też pisemne zawiadomienie o wyborze kwartalnych zaliczek.

Jan Kowalski w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej jako datę rozpoczęcia tej działalności podał 1 lipca 2007 r. Pierwszą dostawę towarów dla kontrahenta wykonał 1 sierpnia, tego też dnia wystawił fakturę, a zapłatę otrzymał 10 sierpnia. Do kiedy powinien złożyć oświadczenie o wyborze podatku liniowego?