Kara nałożona przez prezesa UOKiK nie jest kosztem podatkowym - wyrok NSA

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną spółki, która chciała wrzucić w koszty podatkowe karę wymierzoną w postępowaniu antymonopolowym.

Z wniosku o interpretację wynikało, że spółka została ukarana przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Kara była słona, bo spółka miała zapłacić ponad 850 tys. zł.

Odwołanie do sądu również okazało się nieskuteczne. W tej sytuacji spółka wystąpiła do fiskusa z pytaniem, czy karę i koszty procesu może zaliczyć do kosztów. W jej ocenie tak. Podkreśliła, że karę zapłaciła dobrowolnie, co uchroniło firmę przed kosztowną egzekucją. Ponadto nie ma do niej zastosowania wyłączenie z kosztów z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. W tym przepisie wyłączono bowiem z kosztów grzywny i kary pieniężne orzeczone w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetki od nich. Tymczasem postępowanie antymonopolowe charakteryzuje się przenikaniem się elementów postępowania administracyjnego oraz cywilnego. Nie jest to więc kara, o której mowa w wyłączeniu.

Co do wydatków związanych z postępowaniem przed UOKiK i procesem, fiskus przyznał firmie prawo do kosztów. Co do samej kary kategorycznie odmówił tego przywileju.

Spółka zaskarżyła interpretację w tej części, ale przegrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie nie miał wątpliwości, że poniesienie kary nie jest działaniem ukierunkowanym na osiągnięcie przychodu. Kara ma stanowić uciążliwość, nie zaś możliwość osiągnięcia przychodu. W ocenie WSA nie ma znaczenia terminowość i rzetelność jej wykonania.

Tego samego zdania był NSA. Jak tłumaczył sędzia sprawozdawca Bogusław Woźniak, kara to efekt dopuszczenia się deliktu, czyli naruszenia prawa przez skarżącą. W takiej sytuacji uznanie jej za koszt podatkowym byłoby przerzuceniem jej częściowego ciężaru na państwo. To przekreślałoby jej sens.

Jak podkreślił NSA, samo to, że kara nie została wymieniona w art. 16 ust. 1 pkt 18 ustawy o CIT, nie przesądza automatycznie o możliwości zaliczenia jej do kosztów. Tak jak każdy inny wydatek, w pierwszej kolejności musi bowiem przejść test z ogólnej definicji kosztu. A sporna kara przejść go nie mogła. Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: II FSK 2766/15