VAT: bezpłatne koncerty mają związek z działalnością gospodarczą orkiestry

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 30 sierpnia 2017 r. (III SA/Wa 2574/16).

Orkiestra wystąpiła o wydanie interpretacji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług. Spytała o wpływ otrzymywanych dotacji na odliczenia VAT i konieczność stosowania pre-współczynnika VAT. Uważała, że zakupione przez nią towary i usługi są wykorzystywane wyłącznie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Organ podatkowy nie zgodził się z jej stanowiskiem i na podstawie statutu orkiestry stwierdził, że prowadzona przez nią działalność nieodpłatna jest działalnością inną niż gospodarcza, przez co orkiestra powinna stosować pre-współczynnik.

Podatnik wniósł skargę na tę interpretację do WSA w Warszawie, który nie zgodził się ze stanowiskiem organu i uchylił interpretację. Zdaniem sądu, w związku z tak nakreślonym stanem faktycznym trudno uznać działalność statutową strony skarżącej za inną niż gospodarcza. Dotacje otrzymywane przez orkiestrę, jak ona sama wskazała, są dotacjami podmiotowymi i ściśle służą prowadzonej przez nią działalności głównej, między innymi w celach promocyjnych. Sąd zwrócił uwagę na to, że wiele podmiotów, niewątpliwie prowadzących działalność gospodarczą, organizuje liczne akcje marketingowe promujące swoją firmę, które trudno uznać za działalność jakkolwiek odrębną. W kwestii działalności nieodpłatnej sąd podzielił twierdzenie orkiestry, że sam fakt nieprzynoszenia przez daną działalność zysków nie świadczy o tym, że nie jest to działalność gospodarcza.

Ponadto WSA uznał za błędne stanowisko oddzielające działalność statutową, taką jak promowanie kultury czy też miasta, od działalności gospodarczej. Są to elementy służące realizacji celów statutowych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

— Paulina Rosłon, współpracowniczka zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Leszek Ciesielski, konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT wprowadził generalną zasadę ustalania poziomu odliczenia VAT w sytuacji, gdy podatnik wykorzystuje nabyte dobra zarówno do działalności gospodarczej, jak i niepodlegającej ustawie o VAT (tzw. pre-współczynnik). Zakres zastosowania tego artykułu oraz sposób określania pre-współczynnika stał się przedmiotem licznych sporów sądowych, w szczególności w przypadku podmiotów wykonujących choćby częściowo działalność publiczną, przykładowo nadawców mediów publicznych, instytutów naukowych, czy instytucji kultury.

Aby uniknąć konieczności zastosowania pre-współczynnika przy odliczeniach VAT, niektóre podmioty próbują wykazać, że wykonywane przez nie czynności nieodpłatne są dokonywane w związku z działalnością gospodarczą. W przypadku nadawców mediów publicznych pogląd taki jest podważany w wydawanych interpretacjach indywidualnych oraz w orzeczeniach sądów administracyjnych ze względu na prawny obowiązek realizacji misji publicznej oraz finansowanie z abonamentu (wyrok WSA w Poznaniu z 19 października 2016 r., I SA/Po 242/16; wyrok WSA w Warszawie z 31 stycznia 2017 r., III SA/Wa 3474/15).

W przypadku instytucji kultury najwięcej kontrowersji, tak jak w omawianej sprawie, budzi kwestia czy czynności wykonywane nieodpłatnie należy klasyfikować jako niezwiązane z działalnością gospodarczą. Do tych wątpliwości odniósł się minister finansów w wyjaśnieniach z 22 marca 2016 r. na zapytanie ministra kultury i dziedzictwa narodowego (PT3.8101.5.2016.LBE.88). Minister finansów odmówił potwierdzenia, że działalność nieodpłatna prowadzona przez instytucje kultury, co do zasady, jest działalnością towarzyszącą działalności gospodarczej. Minister słusznie wskazał, że „zważywszy na szeroki zakres form w jakich może być prowadzona działalność kulturalna, ocena ta musi zostać dokonana w oparciu o specyfikę działalności każdej z instytucji".

Przywołany pogląd MF znajduje odzwierciedlenie w wydawanych interpretacjach. Niektórym instytucjom kultury udało się uzyskać potwierdzenie, że wykonywane przez nie nieodpłatnie czynności służą w istocie promocji działalności gospodarczej i nie stanowią odrębnego przedmiotu działalności. W konsekwencji, instytucje te nie muszą stosować pre-współczynnika.

W komentowanej sprawie orkiestra wskazała, że daje nieodpłatnie koncerty mające promować jej działalność gospodarczą. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przed wydaniem interpretacji wezwał skarżącą do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie przedmiotu jej działalności. W odpowiedzi na wezwanie orkiestra przywołała odpowiednie postanowienia swojego statutu. Wątpliwości organu dotyczyły tego, czy należy jednak przyjąć, że orkiestra, dając nieodpłatny koncert, realizuje zadania statutowe, które nie są związane z działalnością opodatkowaną. Należy jednak uznać, że organ nie powinien podważać przedstawionego stanu faktycznego, jeśli wnioskodawca wskazał wprost, że bezpłatne koncerty mają charakter promujący działalność gospodarczą orkiestry.

Wobec niejednolitego podejścia Dyrektora KIS w podobnych sprawach, trudno wskazać jednoznaczne przesłanki, które przesądzałyby o uznaniu działań promocyjnych jako towarzyszących działalności gospodarczej instytucji kultury, a przez to uzasadniających brak stosowania pre-proporcji. Z pewnością każdorazowo przypadki takie wymagają wnikliwej analizy stanu faktycznego, również pod względem możliwości dowodowych oraz potwierdzenia w drodze indywidualnej interpretacji.