Stosownie do dyrektywy VAT państwa członkowskie mogą stosować do publikacji drukowanych takich jak książki, gazety i czasopisma obniżoną stawkę VAT. Publikacje elektroniczne muszą natomiast podlegać stawce podstawowej, z wyjątkiem książek cyfrowych, o ile dostarczane są na nośniku fizycznym takim jak na przykład CD-ROM.
Polski Trybunał Konstytucyjny, do którego zwrócił się Rzecznik Praw Obywatelskich, ma wątpliwości w przedmiocie ważności tej regulacji. Z jednej strony dotyczą one tego, czy zróżnicowane opodatkowanie jest zgodne z zasadą równego traktowania, z drugiej strony, czy Parlament Europejski w wystarczającym zakresie brał udział w procesie ustawodawczym.
W wydanej dzisiaj opinii rzecznik generalna Juliane Kokott doszła do wniosku, że dyrektywa VAT jest ważna w zakresie, w jakim zastrzega obniżoną stawkę podatku do książek, gazet i czasopism drukowanych oraz książek cyfrowych, o ile dostarczane są na nośniku fizycznym.
W opinii Juliane Kokott zwróciła m.in. uwagę, że między publikacjami cyfrowymi a publikacjami drukowanymi istnieje znaczna różnica pod względem potrzeby ich wspierania, która wynika z bardzo różnych kosztów dystrybucji, a tym samym ze względu na cel obniżonej stawki podatku dla publikacji, a mianowicie wspieranie kształcenia obywateli Unii poprzez czytanie książek, gazet i czasopism. W każdym razie to zróżnicowane traktowanie jest obecnie uzasadnione. Wynika to w szczególności ze zgodnego z prawem celu prawodawcy, jakim jest ustanowienie specjalnego systemu opodatkowania usług elektronicznych. - Zasada równego traktowania nie jest tym samym naruszona – stwierdził Kokott.
Rzecznik generalna nie dostrzegła również naruszenia zasady równego traktowania w stosowaniu obniżonej stawki podatku do książek cyfrowych dostarczanych na nośniku fizycznym, a nie do książek cyfrowych dostarczanych elektronicznie. Wprawdzie książki te są porównywalne pod względem celu dyrektywy VAT, jakim jest zapobieganie zakłóceniom konkurencji, gdyż konkurują ze sobą. Dla konsumenta stanowią bowiem ten sam produkt, a mianowicie plik książki cyfrowej, z którego nie da się skorzystać bez dodatkowego urządzenia odczytującego.
Nierówne traktowanie jest jednak uzasadnione, przede wszystkim w świetle szczególnych wymagań opodatkowania usług elektronicznych, które na podstawie dyrektywy VAT w całości są wyłączone z zastosowania stawki obniżonej. Za proporcjonalnością zróżnicowanego opodatkowania, zdaniem Kokott, przemawia między innymi to, że książki cyfrowe dostarczane elektronicznie z reguły mogą być oferowane po niższej cenie niż takie książki na nośniku fizycznym nawet wtedy, gdy podlegają wyższej stawce VAT.
Również wyłączenie cyfrowych gazet i czasopism dostarczanych na nośniku fizycznym z obniżonej stawki VAT nie narusza zasady równego traktowania. - Nie są one bowiem porównywalne ani z gazetami i czasopismami drukowanymi, ani z książkami cyfrowymi na nośniku fizycznym – stwierdziła rzecznik generalna.
Opinia rzecznika generalnego w sprawie C-390/15 Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO)
