Wprowadzona na początku 2022 r. ulga na zabytki (tzw. pałacyk plus) daje podatnikom duże korzyści. Skarbówka zwykle pozytywnie odpowiada na pytania w tej sprawie.
– Pierwsze interpretacje pokazują, że organy podatkowe korzystnie interpretują nowe przepisy. Wydaje się więc, że ulga na zabytki może się stać jedną z bardziej pożądanych preferencji. Warto więc, by podatnicy przeprowadzili analizy, czy ich inwestycje spełniają warunki do jej zastosowania – mówi Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym KPMG w Polsce.
Podwójna korzyść
Potwierdzeniem może być interpretacja nr 0115-KDIT3.4011. 368.2022.1.AW, w której dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się, że przedsiębiorca może skorzystać z ulgi niezależnie od tego, czy zalicza wydatki na zabytkową nieruchomość do kosztów podatkowych.
Taką odpowiedź uzyskała wspólniczka spółki jawnej działającej w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami, która dodatkowo prowadzi własną jednoosobową działalność. Jest właścicielką zabytku nieruchomego, wpisanego do rejestru zabytków decyzją z 1984 r. Posiada ważne pozwolenie na prowadzenie prac konserwatorskich. W 2022 r. poniosła szereg wydatków, które stanowią również jej koszty uzyskania przychodów. Wnioskodawczyni planuje w 2022 r. wnieść aportem nieruchomość do majątku spółki jawnej, która będzie kontynuować prace na terenie zabytku. Planowany jest m.in. remont elewacji i wnętrza. Wydatki te będą stanowić dla spółki jawnej jej koszty uzyskania przychodu, niebędące odpisem amortyzacyjnym. Koszt ten zostanie rozliczony przez wnioskodawczynię proporcjonalnie do jej udziału w zysku.
Fiskus zgodził się, że ma prawo do ulgi na zabytki. „Podmiot, który poniesie wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym, może odliczyć 50 proc. tych wydatków od podstawy opodatkowania, z tytułu ulgi na zabytki, niezależnie od tego czy i w jaki sposób rozliczył te wydatki w kosztach uzyskania przychodów” – stwierdził dyrektor KIS.
Wnioskodawczyni zastosuje ulgę proporcjonalnie do jej udziału w zyskach tej spółki.
Dyrektor KIS zgodził się też, że mimo iż przepisy nie stanowią o tym wprost, to wydatki na zakup materiałów budowlanych powinny zostać uznane za podlegające uldze. Materiały budowlane są niezbędne do przeprowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych w zabytku. Ich koszt niejednokrotnie przewyższa zaś koszt wykonanej usługi.
Zmiana od 2023 r.
– Ze stanowiska organu podatkowego wynika, że podatnik stosujący ulgę na zabytki może uzyskać podwójną korzyść. Po pierwsze, odliczy wydatki w ramach ulgi. Po drugie, jeśli prowadzi działalność gospodarczą, odliczy wydatki na zabytek jako koszt uzyskania przychodu. Zainteresowani nie powinni jednak zwlekać z decyzją o zastosowaniu ulgi, gdyż od 2023 r. ma ona zostać ograniczona – mówi Grzegorz Grochowina.
Wyjaśnia, że tylko do końca 2022 r. ulga przysługuje na odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku. Odliczenie nie może wynieść więcej niż kwota odpowiadająca iloczynowi 500 zł i mkw. powierzchni użytkowej zabytku. Ponadto, limit na wszystkie inwestycje podatnika z tego tytułu nie może przekroczyć 500 000 zł.
To odliczenie jest wciąż dostępne dla zainteresowanych. Dyrektor KIS potwierdził w innej interpretacji (nr 112-KDIL2-1.4011.350.2022.3.JK) możliwość odliczenia wydatków poniesionych w 2022 r., przy zachowaniu limitu 500 000 zł.
Od 2023 r. zniknie jednak ulga przy nabyciu samej zabytkowej nieruchomości. Natomiast ci, który dokonają zakupu do końca 2022 r., będą mogli rozliczać wydatki z tym związane także w rozliczeniach za kolejnych sześć lat podatkowych, jeśli będzie to kwota nieznajdująca pokrycia w ich rocznym dochodzie.
W 2023 r. nadal będzie można odliczać wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane, ale jedynie przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków. Nie mogą znajdować się zaś w ewidencji zabytków.
Warunki zastosowania preferencji
Ulga jest skierowana do podatników PIT, którzy płacą podatek według skali podatkowej (12 i 32 proc.), podatek liniowy 19 proc. lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
By z niej skorzystać, trzeba być właścicielem lub współwłaścicielem zabytków nieruchomych. Ulga polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania 50 proc. kwoty wydatków poniesionych na:
- wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej utworzony dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków,
- prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków.
Podatnik nie skorzysta z ulgi m.in. w sytuacji, gdy:
- poniesione wydatki wykraczają poza zakres prac i robót określonych w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków,
- zostały mu w jakikolwiek sposób zwrócone.
By udokumentować wydatki, trzeba posiadać fakturę wystawioną przez podatnika VAT niekorzystającego ze zwolnienia od podatku.
Małgorzata Gach,
radca prawny i doradca podatkowy
Korzystając z ulgi na zabytki należy przede wszystkim zadbać o właściwe udokumentowanie wydatków. W przypadku wpłat na fundusz remontowy zabytkowej nieruchomości podatnik powinien posiadać dowody wpłat (np. wyciągi bankowe). Ustawa podatkowa wskazuje że podatnik może również wystąpić do wspólnoty lub spółdzielni o wydanie stosownego zaświadczenia. W przypadku prac budowlanych, konserwatorskich czy restauratorskich muszą to być faktury VAT wystawione przez podatników VAT nie korzystających ze zwolnienia z VAT. Rachunek czy faktura wystawiona przez np. podatnika VAT zwolnionego podmiotowo nie będą wystarczające. W przypadku wydatków na prace konserwatorskie czy prace budowlane, podatnik musi posiadać pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie określonych prac, w zakresie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków, zaś w przypadku zabytków nieruchomych wpisanych do wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków wymagane jest posiadania zaleceń konserwatora. Oczywiście zlecone prace, udokumentowane fakturami VAT nie mogą przekraczać zakresu prac wynikających ze wskazań konserwatora. Wartość innych „ponadmiarowych” prac nie może zostać uwzględniona przy obliczaniu ulgi. Pamiętać też trzeba, że odliczeniu nie podlegają wydatki które zostały dofinansowane, sfinansowane lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek postaci. Jeśli zostały najpierw odliczone a później podatnik odzyskał tę środki wówczas jest zobowiązany do ich wykazania – w roku otrzymania jako przychód podatkowy.
Czytaj więcej
Podatnicy, którzy inwestują w zabytkowe nieruchomości, nie stracą odliczenia. Ale od nowego roku ulgą nie będą już premiowane wydatki na ich nabycie.