Chodzi o stosowanie art. 15 ust. 1 umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. Przepis ten przewiduje, że co do zasady wynagrodzenie za pracę jest opodatkowane tam, gdzie aktualnie mieszka pracownik. Chyba, że praca jest wykonywana na terytorium drugiego państwa - wtedy może być opodatkowane w tym drugim państwie. Dokument podpisany w Berlinie 14 maja 2003 r. ma odniesienie do opodatkowania dochodów pracowników transgranicznych.
Pandemia koronawirusa spowodowała, że wielu Polaków dojeżdżających do pracy w Niemczech, musiało zostać w domu i świadczyć pracę zdalnie. Zawarte właśnie porozumienie dotyczy właśnie ich. Wprowadza ono fikcję prawną na potrzebę stosowania art. 15 ust. 1 umowy.
Zgodnie z porozumieniem przyjmuje się, że ze względu na działania podjęte przez Polskę i Niemcy mające przeciwdziałać pandemii COVID-19, pracę wykonywaną w domu (tj. w państwie rezydencji) przez pracownika na rzecz pracodawcy z drugiego państwa, można uznać za pracę wykonywaną w państwie, w którym pracownik wykonywałby tę pracę gdyby nie podjęto działań antykryzysowych.
- Przyjęcie takiego rozwiązania to znaczące uproszczenie dla pracowników transgranicznych. Utrzymane są zasady opodatkowania obowiązujące przed wybuchem pandemii COVID-19, pomimo zmiany okoliczności faktycznych uzasadniających odmienne traktowanie - wskazuje Ministerstwo Finansów.
Porozumienie jest adresowane wyłącznie do tych pracowników transgranicznych, którzy w związku COVID–19 zostali skierowani przez pracodawcę do pracy zdalnej, wykonywanej z domu w kraju rezydencji podatkowej.
Nie ma natomiast zastosowania do pracowników, którzy i tak pracowaliby zdalnie, niezależnie od pandemii oraz tych pracowników, którzy z uwagi na zapisy umowy o pracę są zobowiązani do świadczenia pracy zdalnej z państwa rezydencji.
Pracownicy transgraniczni, którzy skorzystają z rozwiązania, muszą je konsekwentnie stosować w obu państwach, a także prowadzić odpowiednią dokumentację, aby na piśmie potwierdzić pracodawcy, która część dni pracy zdalnej była spowodowana wyłącznie przez wprowadzone środki podjęte w związku z pandemią COVID-19. Dlaczego? Ponieważ postanowienia porozumienia Polska-Niemcy mają zastosowanie tylko w takim zakresie, w jakim wynagrodzenie za dni spędzone podczas pracy zdalnej w domu byłoby faktycznie opodatkowane przez kraj, w którym pracownik transgraniczny wykonywałby pracę, gdyby nie było obostrzeń epidemicznych.
Przyjęta fikcja prawna ma zastosowanie również do uposażeń i innych dochodów z tytułu służby publicznej, zgodnie z art. 19 ust. 1 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Porozumienie ma charakter czasowy i dotyczy okresu między 11 marca 2020 r. a grudniem 2020. Będzie automatycznie przedłużane o kolejne miesiące, chyba że zostanie wypowiedziane przez którekolwiek z państw.
