Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku, o czym stanowi art. 888 kodeksu cywilnego  (k.c.). Istotą darowizny jest zatem jej bezpłatność. Zgodnie z art. 890 § 1 k.c. świadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednak umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Jedynie w przypadku darowizny nieruchomości konieczne jest zachowanie formy aktu notarialnego.

Umowa sponsoringu jest natomiast umową nienazwaną. Wydatki z tego tytułu mogą być zaliczone bezpośrednio w koszty i nie obowiązują tu żadne limity (tak jak ?w przypadku odliczeń od dochodu kwot darowizn). ?W tym przypadku wydatki są poniesione w celu uzyskania przychodu poprzez reklamę, jaka się wiąże ze sponsoringiem. Ze strony podmiotów wydatkujących określone kwoty większa może być ich skłonność do wspierania takich przedsięwzięć, które mają związek z ich reklamą jako sponsora, niż do wydatkowania środków na nieodpłatne świadczenia.

Przepisy ustawy o CIT nie przewidują możliwości rozliczania darowizn przekazywanych bezpośrednio na rzecz osób fizycznych. Natomiast ?w przypadku sponsoringu wydatki z tego tytułu mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT odliczone od dochodu spółki mogą być darowizny na cele określone w art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. ?o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, realizowane przez organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10 proc. jej dochodu.

Działalność pożytku publicznego

Odliczenie to dotyczy też darowizn dla równoważnych organizacji, określonych ?w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych i realizującym te cele. Są to m.in. cele ?w zakresie: pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom ?i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób; wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej; działalności charytatywnej; działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego; ochrony i promocji zdrowia; działalności na rzecz osób niepełnosprawnych; działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych; nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania; wypoczynku dzieci i młodzieży;  kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego; turystyki i krajoznawstwa.

Ustawodawca przewidział zatem wielość celów, na które mogą być przeznaczone darowizny podlegające odliczeniu. Warunkiem odliczenia darowizny jest jednak przekazanie jej organizacji, o której mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Komu można dać

Działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ww. ustawy organizacjami pozarządowymi są niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 tej ustawy działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez:

1. ?osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku państwa do innych Kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego;

2. ?stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego;

3. ?spółdzielnie socjalne;

4. ?spółki akcyjne i spółki ?z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 715), które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników.

Uwaga! Przepisy nie wymagają, aby organizacja czy instytucja, dla której przekazywana jest darowizna, posiadała status organizacji pożytku publicznego. Odliczeniu podlegają bowiem darowizny na rzecz organizacji pozarządowych prowadzących działalność w sferze pożytku publicznego, a nie tylko na rzecz organizacji o statusie pożytku publicznego.

Zgodnie ze statutem

Przed przekazaniem darowizny należy sprawdzić, czy obdarowany realizuje cele pozwalające na odliczenie. Powinny być one określone ?w statucie danej organizacji. Należy mieć również na uwadze, że odliczeniu od dochodu nie podlegają darowizny na rzecz jednostek sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych. Na przykład darowizna na rzecz samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie podlega odliczeniu.

Nie dla zysku

Wątpliwości może budzić wymóg niedziałania przez obdarowanego w celu osiągnięcia zysku. Część fundacji czy stowarzyszeń prowadzi bowiem oprócz statutowej również działalność gospodarczą.  Należy tu jednak zauważyć, że ?w świetle art. 18 ust. 1a pkt 2 ustawy o CIT nie podlegają odliczeniu darowizny na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc., oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub handlu tymi wyrobami. A zatem odliczeniu od dochodu mogą podlegać darowizny na rzecz organizacji prowadzących również działalność gospodarczą. Nie może być to jednak działalność w ww. zakresie.

Partia polityczna ?nie skorzysta

Poza tym nie mogą być odliczone darowizny na rzecz:

1. ?partii politycznych;

2. ?związków zawodowych ?i organizacji pracodawców;

3. ?samorządów zawodowych;

4. ?fundacji utworzonych przez partie polityczne.

Artykuły spożywcze ?w kosztach

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o CIT nie stanowią kosztów uzyskania przychodu darowizny i ofiary wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem dokonywanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, ?a także wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej. Kosztem uzyskania przychodów są jednak koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa ?w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy ?o VAT, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje.

Kosztem uzyskania przychodów są zatem koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy ?o VAT, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, ?z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje >patrz ramka.

Zgodnie zaś z art. 18 ust. 1k ustawy o CIT odliczenia darowizn nie stosuje się w przypadku, gdy podatnik zaliczył wartość przekazanej darowizny do kosztów uzyskania przychodów na podstawie ?art. 16 ust. 1 pkt 14 tej ustawy.

Przekazanie należy ująć w zeznaniu rocznym

Podatnicy korzystający z odliczenia darowizn, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1 i 7 ustawy o CIT, oraz wynikającego z odrębnych ustaw, są obowiązani wykazać w zeznaniu rocznym kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę, adres i numer identyfikacji podatkowej lub numer uzyskany w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w którym obdarowany ma siedzibę, służący dla celów podatkowych identyfikacji (art. 18 ust. 1g ustawy o CIT)

Kiedy darowizna produktów spożywczych jest zwolniona z VAT

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT zwolniona od podatku jest nieodpłatna dostawa (darowizna) towarów, której przedmiotem są produkty spożywcze, z wyjątkiem:

- ?napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz

- ?napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza ?0,5 proc.,

- ?jeżeli są one przekazywane na rzecz organizacji pożytku publicznego, z przeznaczeniem na cele działalności ?charytatywnej prowadzonej przez tę organizację.

Pieniądze można przekazać za granicę

Prawo do odliczenia darowizny na rzecz organizacji określonej ?w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącej działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, przysługuje podatnikowi pod warunkiem:

1) udokumentowania oświadczeniem tej organizacji, że na dzień przekazania darowizny była ona równoważną organizacją do organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, realizującą cele określone w art. 4 tej ustawy i prowadzącą działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, oraz

2) istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub z innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium organizacja posiada siedzibę (art. 18 ust. 1j ustawy o CIT).