Wynika to z art. 86 ust. 10e ustawy o VAT. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług ?w okresie stosowania przez niego metody kasowej powstaje nie wcześniej niż ?w rozliczeniu za okres, ?w którym podatnik zapłacił za te towary i usługi (art. 86 ust. 10e ustawy o VAT). Przyjrzyjmy się bliżej temu problemowi na przykładzie podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur potwierdzających nabycie towarów i usług.

Ustalenie terminu skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego ?w przypadku podatku naliczonego wynikającego ?z otrzymanych faktur potwierdzających nabycie towarów ?i usług dokonuje się na podstawie następujących przepisów:

- ?art. 86 ust. 10 ustawy o VAT, zgodnie z którym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje ?w rozliczeniu za okres, ?w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy,

- ? art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, który stanowi, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, ?w którym podatnik otrzymał fakturę.

Dodatkowa przesłanka

Jeśli zatem mały podatnik, który stosuje metodę kasową, chce odliczyć podatek naliczony, muszą być spełnione trzy, a dwa warunki odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur potwierdzających nabycie towarów lub usług.

1.

U dostawcy towarów lub usług musi powstać obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanego towaru lub usługi – wymóg ten dotyczy również podatników niestosujących metody kasowej.

2.

Podatnik musi otrzymać fakturę – warunek ten dotyczy również podatników niestosujących metody kasowej.

3.

Podatnik musi zapłacić za nabyte towary i usług – warunek ten nie dotyczy podatników niestosujących metody kasowej. W niektórych przypadkach (zob. ?art. 19a ust. 5 pkt 1 i ust. 8 oraz art. 21 ust. 1 ustawy ?o VAT) powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy uzależnione jest od otrzymania zapłaty, ale w tym przypadku brak zapłaty oznacza, że nie został spełniony pierwszy warunek. Trzeci warunek dotyczy sytuacji, ?w których obowiązek podatkowy nie jest powiązany ?z faktem otrzymania zapłaty, co stanowi regułę.

Przykład nr 5

Załóżmy, że usługę marketingową wykonaną ?dla firmy A, o której była ?mowa w przykładach nr 1 i 2, pan Jan wykonał nie samodzielnie, lecz z pomocą podwykonawcy. Podwykonawca wykonał usługę 24 lipca ?2014 r., a fakturę potwierdzającą tę usługę pan Jan otrzymał jeszcze w lipcu. Tylko jeśli ?pan Jan zapłaci podwykonawcy do końca września 2014 r., będzie mógł odliczyć podatek naliczony w deklaracji VAT-7K za III kwartał 2014 r., tj. ?w rozliczeniu za okres, ?w którym mógłby odliczyć VAT, nie korzystając z metody kasowej, lecz jedynie składając deklarację VAT-7. Jeżeli ?pan Jan zapłaci podwykonawcy w późniejszym okresie, ?to z prawa do odliczenia ?będzie mógł skorzystać ?dopiero w rozliczeniu kwartału, w którym nastąpiła zapłata ?(np. jeżeli zapłata miałaby miejsce 10 października ?2014 r., to podatek naliczony ?z faktury od podwykonawcy nasz czytelnik odlicza ?w deklaracji za IV kwartał ?2014 r.). Termin odliczenia podatku naliczonego ?będzie więc w tym przypadku niekorzystny dla pana Jana.

Dla podatników, którzy przy zakupie towarów i usług mają przyznane długie terminy płatności i korzystają ?z nich albo płacą z przekroczeniem terminów zapłaty wynikających z umów (np. ?z uwagi na trudności finansowe), okoliczność ta istotnie zmniejsza atrakcyjność wyboru metody kasowej.

W trzech okresach

Wybór metody kasowej nie wpływa na możliwość rozliczenia podatku naliczonego na przestrzeni trzech okresów rozliczeniowych. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego ?w terminach określonych ?w art. 86 ust. 10, 10d i 10e ustawy o VAT, to może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).

Autor ?jest doradcą podatkowym