Od 1 grudnia 2008 r. wszyscy podatnicy co do zasady mogą składać deklaracje VAT za okresy kwartalne (od 1 października 2013 r. wyjątek dotyczy niektórych podatników dokonujących dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT). W przypadku niektórych podatników składanie deklaracji kwartalnych wiąże się jednak z obowiązkiem wpłacania zaliczek na VAT. Obowiązek wpłacania zaliczek na VAT obciąża przede wszystkim składających deklaracje kwartalne podatników niebędących małymi podatnikami (zob. art. 103 ust. 2a ustawy o VAT). Pojęcie małego podatnika definiuje art. 2 pkt 25 ustawy o VAT >patrz tabela 1.

Ponadto obowiązek wpłacania zaliczek na podatek ciąży na trzech grupach podatników określonych w art. 103 ust. 2a ustawy o VAT >patrz tabela 2.

1/3 wcześniejszej kwoty

Podatnicy obowiązani do wpłacania zaliczek wpłacają, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, zaliczki na podatek za pierwszy oraz za drugi miesiąc kwartału w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego (poz. 48 deklaracji VAT-7D) wynikającej z deklaracji VAT-7D złożonej za poprzedni kwartał. Kwotę tę muszą wpłacić w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po poszczególnych miesiącach, za które jest wpłacana zaliczka (zob. art. 103 ust. 2a ustawy o VAT) >patrz tabela 3.

Przykład

Podatnik niebędący małym podatnikiem składa kwartalne deklaracje VAT-7D. W deklaracji za II kwartał 2014 r. podatnik wykazał należne zobowiązanie podatkowe (poz. 48 deklaracji VAT-7D) w wysokości ?27 623 zł. W tej sytuacji podatnik:

1) musiał zapłacić zaliczkę na podatek w wysokości 9208 zł (27 623 zł x 1/3 = 9207,67 zł, czyli po zaokrągleniu do pełnych złotych 9208 zł) do 25 sierpnia 2014 r., oraz

2) będzie musiał zapłacić zaliczkę na podatek w wysokości 9208 zł ?do 25 września 2014 r.

W przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu w ciągu roku wysokość pierwszych zaliczek na podatek ustala się często na podstawie zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji VAT-7D złożonej za niepełny kwartał. Nie powoduje to jednak zmiany zasad ustalania zaliczek na podatek.

Przykład

Podatnik rozpoczął działalność gospodarczą 17 lutego 2014 r. ?i zdecydował się na składanie deklaracji kwartalnych. Przewidywana przez niego wartość sprzedaży w 2014 r. (w proporcji do okresu prowadzonej w 2014 r. działalności gospodarczej) spowodowała, że ma on obowiązek wpłacania zaliczek na podatek. Za I kwartał 2014 r. podatnik złożył deklarację VAT-7D z kwotą należnego zobowiązania podatkowego (poz. 48 deklaracji VAT-7D) w wysokości 3321 zł (kwota ta jest niska, bo w tym okresie podatnik dokonywał wielu zakupów inwestycyjnych. W tej sytuacji podatnik był obowiązany do zapłaty:

1) zaliczki na podatek w wysokości 1107 zł (3321 zł x 1/3 = 1107 zł) do 26 maja 2014 r. (25 maja 2014 r. była niedziela, więc termin zapłaty zaliczki na VAT wydłużył się o jeden dzień), oraz

2) zaliczki na podatek w wysokości 1107 zł do 25 czerwca 2014 r .

Brak należnego zobowiązania

Nie zawsze w składanych przez podatników deklaracjach VAT-7D wykazywane jest należne zobowiązanie podatkowe. ?W takich przypadkach (a więc jeśli kwota podatku należnego będzie równa podatkowi naliczonemu lub podatek naliczony będzie wyższy niż należny) kwotę należnego zobowiązania podatkowego przyjmuje się za zerową (zob. art. 103 ust. 2b ustawy o VAT). Nie powstaje wtedy obowiązek wpłacania zaliczek na podatek. Podatnicy mogą jednak uiszczać dobrowolnie takie zaliczki w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który jest wpłacana zaliczka na podatek (zob. art. 103 ust. 2c ustawy o VAT).

Co po zmianie zasad

W szczególny sposób zaliczki ustalane są w przypadku podatników rozpoczynających składanie deklaracji kwartalnych VAT-7D, którzy w poprzednim kwartale rozliczali się za okresy miesięczne (składali deklaracje VAT-7). W myśl art. 103 ust. 2e ustawy o VAT podatnicy tacy wpłacają zaliczki w pierwszym kwartale, za który będą się rozliczać za okresy kwartalne, ?w wysokości:

1) ?za pierwszy miesiąc tego kwartału – w wysokości należnego zobowiązania podatkowego za pierwszy miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczali się za okresy miesięczne,

2) ?za drugi miesiąc tego kwartału – w wysokości należnego zobowiązania podatkowego za drugi miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczali się za okresy miesięczne.

Przykład

Podatnik niebędący małym podatnikiem składający dotychczas miesięczne deklaracje VAT-7 zdecydował się od III kwartału 2014 r. wybrać składanie kwartalnych deklaracji VAT-7D. W deklaracji VAT-7 za kwiecień 2014 r. podatnik ten wykazał kwotę podatku podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego (poz. 48 deklaracji VAT-7) w wysokości 3214 zł, natomiast w deklaracji VAT-7 za maj 2014 r. – kwotę podlegającą wpłacie w wysokości 2762 zł. W tej sytuacji podatnik:

1) miał obowiązek wpłacić zaliczkę na podatek w wysokości 3214 zł ?do 25 sierpnia 2014 r., oraz

2) zapłaci zaliczkę na podatek w wysokości 2762 zł do 25 września 2014 r.

Odpowiednie zastosowanie ma w takich przypadkach art. 103 ust. 2c ustawy o VAT. Jeśli zatem w deklaracji za pierwszy lub drugi miesiąc poprzedniego kwartału nie wystąpiła kwota do zapłaty (tj. jeśli w jednej z tych deklaracji kwota podatku należnego była równa podatkowi naliczonemu lub jeśli wynikała z niej kwota zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku naliczonego nad należnym), to nie powstaje obowiązek zapłaty pierwszej i/lub drugiej zaliczki na podatek. Podatnicy mogą jednak w takich przypadkach wpłacić zaliczkę w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który jest wpłacana zaliczka na podatek.

Przykład

Podatnik niebędący małym podatnikiem składający dotychczas deklaracje miesięczne VAT-7 zdecydował się od III kwartału 2014 r. wybrać składanie kwartalnych deklaracji VAT-7D. W deklaracji VAT-7 za kwiecień 2014 r. podatnik ten wykazał kwotę podatku podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego (poz. 48 deklaracji VAT-7) w wysokości 2213 zł, natomiast w deklaracji VAT-7 za maj 2014 r. podatnik wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym (którą wykazał do zwrotu na rachunek bankowy). W tej sytuacji podatnik:

1) musiał wpłacić zaliczkę na podatek w wysokości 2213 zł ?do 25 sierpnia 2014 r., oraz

2) nie jest obowiązany do zapłaty zaliczki na podatek do 25 września 2014 r. (może jednak wpłacić taką zaliczkę w wysokości faktycznego rozliczenia za sierpień 2014 r.).

Konieczne pisemne zawiadomienie

Podatnicy mogą wpłacać zaliczki na podatek w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który wpłacana jest zaliczka (zamiast zaliczek na omówionych powyżej zasadach). Zgodnie z art. 103 ust. 2f ustawy o VAT w takim przypadku muszą o tym pisemnie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla nich. Przepisy nie określają obowiązującego wzoru takiego zawiadomienia. Zawiadomienie takie musi zostać złożone najpóźniej z chwilą wpłaty zaliczki za pierwszy miesiąc pierwszego kwartału, od którego zaliczki będą ustalane w wysokości faktycznego rozliczenia za dany miesiąc, nie później jednak niż z upływem terminu do jej zapłaty.

Kiedy wolno zrezygnować

Z obliczania zaliczek w wysokości faktycznego rozliczenia podatnicy mogą zrezygnować nie wcześniej niż po upływie dwóch kwartałów. Jak wyjaśniła Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 27 sierpnia 2012 r. (ILPP1/443-500/12-2/NS), „dotyczy to dwóch »kolejnych« (następujących po sobie) kwartałów. Dopiero po upływie dwóch kwartałów, w których zaliczki były obliczane w sposób, o którym mowa, podatnik może zrezygnować z tej metody i obliczać zaliczki na zasadach ogólnych (jako 1/3 kwoty zobowiązania za kwartał poprzedni)".

W przypadku rezygnacji z omawianej metody obliczania zaliczek na VAT nie trzeba składać żadnego zawiadomienia. Za rezygnację z tej metody uznaje się wpłacenie zaliczki za pierwszy miesiąc kwartału w wysokości obliczonej zgodnie z art. 103 ust. 2a ustawy o VAT, a więc w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego wynikającej z deklaracji podatkowej złożonej za poprzedni kwartał (zob. art. 103 ust. 2g ustawy o VAT).

Przykład

Podatnik niebędący małym podatnikiem składa kwartalne deklaracje VAT-7D. Podatnik ten chciałby od IV kwartału 2014 r. obliczać zaliczki na podatek w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który wpłacana jest zaliczka. Musi o swoim wyborze zawiadomić organ podatkowy najpóźniej do 25 listopada 2014 r.

Jeśli zawiadomienie to zostanie złożone w terminie, to ewentualna rezygnacja z tej metody obliczania zaliczek będzie mogła nastąpić, począwszy od II kwartału 2015 r. W takim przypadku rezygnacja nastąpi poprzez wpłatę w terminie do 25 maja 2015 r. zaliczki ?w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego wynikającej z deklaracji VAT-7D za I kwartał 2015 r.

Gdy trzeba skorygować

Na wysokość zaliczek na podatek wpływają co do zasady korekty deklaracji VAT, na których podstawie obliczana jest ich wysokość. Korekty takie wpływają jednak na wysokość zaliczek tylko w zakresie, w jakim zostaną dokonane przed terminem płatności tych zaliczek.

Jak wyjaśniła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji ?z 12 grudnia 2012 r. (IPPP1/443-1064/12-2/MP), „korekta deklaracji, stanowiącej podstawę skalkulowania danej zaliczki na podatek, będzie mieć wpływ na wysokość zaliczki tylko ?w przypadku, w którym korekta ta zostanie dokonana przed terminem płatności danej zaliczki. W przypadku, w którym korekta zostanie dokonana po terminie płatności danej zaliczki – po stronie spółki nie powstanie obowiązek skorygowania jej wysokości".

Autor jest doradcą podatkowym oraz autorem komentarza do ustawy o VAT, prowadzi serwis www.podatkoweopinie.pl