Tak wynika z interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 stycznia 2014 r. (ILPP1/443-910/13-2/AWa).
Z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji wystąpił podatnik, który planuje nabyć poprzez serwis internetowy elektroniczne znaki legitymacyjne – tzw. bitcoiny. Pod nazwą tą kryje się zarówno cały system dokonywania wirtualnych płatności, jak i sama jednostka środka płatniczego. Bitcoin funkcjonuje jako alternatywny środek płatniczy w stosunku do oficjalnych walut, takich jak euro czy dolar. Wnioskodawca zamierza zawrzeć ze swoimi kontrahentami umowy, w których strony wyrażą zgodę na rozliczenie wzajemnych transakcji za pomocą tego środka płatniczego. Celem zawarcia tych umów jest umarzanie za pomocą waluty bitcoin zobowiązań kontrahentów w stosunku do wnioskodawcy, jak również umarzanie długów wnioskodawcy wobec swoich wierzycieli. W praktyce oznacza to płacenie bitcoinami za dostarczane usługi lub towary.
W ocenie wnioskodawcy, regulowanie powyższych zobowiązań za pomocą bitcoinów w sytuacji, gdy umawiające się strony wyrażą na to zgodę, nie powinno powodować dla niego konsekwencji podatkowych na gruncie VAT. W związku z tym, podatnik zawnioskował o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska.
W odpowiedzi, organ przyznał rację wnioskodawcy, uznając, że czynności polegające na umarzaniu zobowiązań za pomocą waluty bitcoin nie są ani świadczeniem usług, ani dostawą towarów ?w rozumieniu przepisów o VAT.
Komentarz eksperta:
Łukasz ?Auzbiter, konsultant ?w Dziale Prawnopodatkowym ?PwC
Komentowana interpretacja dotyczy popularnego w ostatnim czasie tematu, jakim jest podatkowe traktowanie kryptowaluty bitcoin. Wskutek pojawienia się nowego obszaru prawnopodatkowego, za jaki należy niewątpliwie uznać obecność na dzisiejszym rynku wirtualnej waluty, następuje powolny proces regularyzacji i określenia statusu podatkowego tego nowego środka płatniczego. Ten wirtualny środek płatności, pomimo skomplikowanej technicznie struktury jego „wytwarzania", odgrywa coraz większą rolę w handlu pomiędzy przedsiębiorcami, również w Polsce.
Do tej pory interpretacje polskich organów podatkowych w kwestii opodatkowania transakcji przy wykorzystaniu jednostek bitcoin były bardzo nieliczne. Wydawane dotychczas rozstrzygnięcia ?w zakresie opodatkowania VAT dotyczyły ?w większości wyłącznie kwestii podatkowego traktowania czynności polegających na pośrednictwie w obrocie tą walutą. Komentowana interpretacja jest zaś pierwszą, która traktuje wprost o skutkach regulowania zobowiązań za pomocą bitcoinów na gruncie przepisów o VAT.
Analizując argumentację organu podatkowego, należy zauważyć na wstępie, że organ uznał, iż w świetle obowiązujących przepisów prawa bitcoin nie jest walutą ?uznawaną w Polsce za ważny środek płatniczy. Nie funkcjonuje bowiem jako instrument rynku pieniężnego. Organ, dokonując wykładni przepisów prawa cywilnego, stwierdził natomiast, że czynność będąca przedmiotem zapytania wnioskodawcy jest w istocie odzwierciedleniem instytucji umorzenia długu opisanej w art. 508 kodeksu cywilnego. Przy czym w omawianym przypadku uregulowanie danego zobowiązania – wymagalnego długu – odbywa się za pomocą przekazania uprawnionemu określonej wartości wirtualnej waluty, jaką jest bitcoin.
Jakkolwiek organ zastrzegł, że usługa lub towar, w zamian za które podatnik otrzymuje walutę bitcoin, powinny być wcześniej opodatkowane VAT, to kwestią sporną, którą organ musiał rozstrzygnąć, było w istocie to, czy opodatkowana VAT powinna być sama czynność polegająca na umorzeniu długu za pomocą waluty bitcoin – dokonywana zarówno przez wierzyciela, jak i dłużnika. Organ stanął na stanowisku, że taka czynność nie może być uznana ani za świadczenie usługi, ani za dostawę towaru ?w rozumieniu przepisów o VAT, ?a w konsekwencji nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT.
Omawiane rozstrzygnięcie niewątpliwie zasługuje na aprobatę. Teza organu wydaje się wpisywać w rozwiązanie, które przyjęło niemieckie Ministerstwo Finansów: ?w oficjalnej odpowiedzi udzielonej na pytanie członka tamtejszego parlamentu, uznano, że zapłata bitcoinami za dostarczony towar lub wyświadczoną usługę nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT. Z kolei ?w Szwecji oraz Norwegii trwają obecnie postępowania przed sądami administracyjnymi, gdzie dopiero zostanie rozstrzygnięta kwestia opodatkowania VAT zapłaty bitcoinami. Władze tych krajów rozważają bowiem, czy uznać czynność przekazywania bitcoinów za usługę elektroniczną, podlegającą VAT. Warto zwrócić uwagę, że do niedawna brytyjskie organy podatkowe uznawały bitcoin za swego rodzaju voucher. Dopiero w ostatnim czasie podejście to, przynajmniej tymczasowo, uległo zmianie.
Niezależnie od ostatecznych rozstrzygnięć ?w tej kwestii, należy uznać przedstawione przez organ podatkowy tezy za korzystne dla podatników. Zalety płynące z analizowanego rozstrzygnięcia wydają się mieć szczególne znaczenie w sytuacji, gdy ustawodawstwa podatkowe innych krajów określą zapłatę bitcoinami za świadczenie usługi lub dostawę towaru. Równocześnie należy jednak zauważyć, że harmonizacja przepisów o VAT w Europie wymusza na państwach członkowskich, co do zasady, przyjęcie jednolitych regulacji w odniesieniu do danych typów transakcji.
Ze względu na dynamiczny rozwój transakcji z użyciem bitcoinów jako wirtualnego środka płatności, należy więc uważnie śledzić rozwój ustawodawstwa oraz orzecznictwa unijnego w tym zakresie. Na dziś trudno zaś wyciągać jednoznaczne i wiążące wnioski co do podatkowego traktowania bitcoinów. Komentowana interpretacja może być jednak pierwszym sygnałem co do kierunku, w jakim zmierza polski ustawodawca w zakresie opodatkowania takich transakcji podatkiem od towarów i usług.
