Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku ?z 19 marca 2014 r. (I SA/Op 74/14).

Spółka amortyzowała środki trwałe nabyte na raty w roku 2012 i w latach poprzednich. Zaliczała te raty do kosztów uzyskania przychodów w ramach odpisów amortyzacyjnych. Terminowo regulowała płatności poszczególnych rat, ?a cała kwota sprzedaży będąca sumą poszczególnych rat nie była jeszcze wymagalna. Organ podatkowy wydający interpretację dla spółki uznał, że zgodnie z art. 15b ustawy o CIT podatnik musi wyłączać odpisy amortyzacyjne w części, która odpowiada nieuregulowanym płatnościom składającym się na wartość początkową środka trwałego.

Zdaniem spółki nie można zastosować do niej tych zasad, bo we wspomnianym przepisie chodzi ?o płatności wyłącznie wymagalne. Do ustawy o CIT wprowadzono regulacje zmierzające do likwidacji tzw. zatorów płatniczych, które miały zwalczać nieterminowe regulowanie płatności.

Sąd przychylił się do stanowiska spółki, wskazując, że stosowanie ?w jej przypadku tego przepisu mogłoby doprowadzić do naruszenia naczelnych zasad pewności ?i trwałości prawa. Podatnicy, którzy kupili środki trwałe na raty w 2012 roku lub wcześniej, podejmowali decyzje w czasie, kiedy nie obowiązywały jeszcze wspomniane regulacje ustawy o CIT. W wydanym wyroku sąd, kierując się zasadą zaufania obywateli do państwa ?i stanowionego przezeń prawa, stanął na stanowisku, że art. 15b ustawy o CIT nie ma zastosowania do stanów prawnych zaistniałych przed jego wejściem w życie, a więc przed 2013 rokiem.

—Tomasz Kucharczyk, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta:

Jakub ?Podleśny, menedżer ?w rzeszowskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe ?sp. z o.o.

Komentowany wyrok dotyczy interpretacji, która wpisuje się w linię powszechnie prezentowaną przez organy podatkowe w zakresie płatności ratalnych na gruncie art. 15b ustawy o CIT. Organy podatkowe stoją w takich przypadkach na stanowisku, że podatnicy kupujący na raty, mimo specyficznego charakteru umów ratalnych, także podlegają ograniczeniom wynikającym z tego przepisu.

W przypadku zaskarżonej interpretacji przyjęcie takiego podejścia budzi jednak kontrowersje. Zasadniczo interpretacje tworzące wspomnianą linię dotyczą zakupów na raty z 2013 r. lub późniejszych. Natomiast ?w analizowanym przypadku podatnik nabył środki trwałe i rozpoczął ich amortyzację we wcześniejszych okresach (2012 rok i wcześniej), a obecnie jedynie kontynuuje ich rozliczanie.

Pomimo tak istotniej różnicy ?w okolicznościach faktycznych organ podatkowy uznał za właściwe przyjęcie tego samego podejścia ?co w przypadku zdarzeń zaistniałych ?po wejściu w życie nowelizacji wprowadzającej do ustawy o CIT ?art. 15b. Stwierdził bowiem ?w interpretacji, że termin płatności każdej raty należy liczyć od tego samego dnia, czyli zasadniczo od daty wystawienia faktury. Oznacza to, że rozłożenie płatności na kilka kolejno ?po sobie następujących rat prędzej czy później doprowadzi do przekroczenia terminów określonych w tym przepisie. To skutkuje niemożnością zaliczenia kolejnych odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów w całości, ?z racji niespłacenia całej kwoty należności. Przy tym dla organu ?nie ma znaczenia to, że całość owej kwoty nie jest wymagalna, a podatnik terminowo spłaca kolejne raty.

Pomijając ocenę zasadności takiego sposobu interpretowania samego ?art. 15b w kontekście zakupów ratalnych, wyrok WSA w Opolu zasługuje na pełną aprobatę. Sąd słusznie zauważył, że stosowanie ?art. 15b ustawy o CIT jest krzywdzące dla tych podatników, którzy zrealizowali zakup ratalny przed 1 stycznia 2013 r. Podatnicy, którzy decydują się na takie rozwiązanie obecnie, muszą się liczyć ?z konsekwencjami swojej decyzji ?w świetle obecnej linii interpretacyjnej wspomnianej regulacji. Ci, którzy uczynili to przed tą datą, nie mieli możliwości przeanalizowania swojej decyzji pod tym kątem i wyboru innego rozwiązania. Byli bowiem często nieświadomi nadchodzących zmian ?w przepisach, chociażby z powodu podjęcia decyzji o zakupie ratalnym jeszcze przed planem wprowadzenia do ustawy o CIT art. 15b. W ich przypadku aprobata interpretacji wydanej podatnikowi w przedmiotowej sprawie powodowałaby naruszenie jednej z podstawowych zasad porządku prawnego – lex retro non agit. Ma ona gwarantować obywatelom, ?że w związku ze zmianami przepisów ich przeszłe decyzje nie wywołają ?w teraźniejszości negatywnych ?skutków. To daje obywatelom ?poczucie pewności prawa. Komentowany wyrok naprawia błąd organu podatkowego i wskazuje, że ?nie powinien on o tej zasadzie zapominać.