Zmiany w VAT, które weszły w życie z początkiem 2014 roku, nie pozostały bez wpływu na kwestie związane ze sprzedażą samochodu firmowego. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy sprzedając firmowy pojazd w 2014 roku, będą musieli doliczyć należny VAT.
Brak obowiązku prowadzenia kilometrówki i rozliczanie kosztu zakupu przez amortyzację – oto dwie najważniejsze zalety przemawiające za wprowadzeniem samochodu do firmy. A wady? Pierwsza z nich, nieco łatwiejsza do opisania, to konieczność rozliczania zysku ze sprzedaży samochodu w przychodach firmy. Natomiast druga wada to konieczność doliczania VAT w związku ze sprzedażą lub korygowania tego podatku, gdy przysługiwało zwolnienie z VAT przy sprzedaży.
Jak było do końca ubiegłego roku...
Przed 2014 r. zasady zwolnienia z VAT sprzedaży samochodu firmowego były następujące:
1. ?Jeżeli przedsiębiorcy nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT w związku z kupnem samochodu, to sprzedając ten samochód, nie trzeba było doliczać daniny. Auto musiało być jednak używane ?w firmie dłużej niż sześć miesięcy.
2. ?Jeżeli przedsiębiorca odliczył VAT częściowo ?(60 proc.), wprowadzając samochód do firmy, to:
? sprzedając go, mógł zastosować zwolnienie, jeśli samochód był w firmie dłużej niż sześć miesięcy,
? odliczony VAT należało ewentualnie skorygować.
Te zasady zmieniły się z początkiem 2014 r.
... a jak jest teraz
1 stycznia 2014 r. z ustawy o VAT zniknęło pojęcie „towary używane". To właśnie ten zapis pozwalał na zastosowanie opisanego powyżej zwolnienia. Do końca ubiegłego roku mianem towaru używanego określana była rzecz, która należała do firmy dłużej niż sześć miesięcy. Sprzedaż takiego „towaru" (w tym również wyposażenia czy samochodu) była zwolniona z VAT.
Z uwagi na usunięcie tego przepisu z ustawy o VAT zasady opodatkowania sprzedaży samochodów firmowych wyglądają obecnie następująco:
1. ?Jeżeli samochód służył wyłącznie w działalności zwolnionej z VAT, to jego sprzedaż nie wymaga opodatkowania VAT.
Chodzi o sytuację, w której przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia z VAT i samochód służy mu tylko w tej działalności. Zwolnienie z VAT może przysługiwać na podstawie limitu sprzedaży (mniej niż 150 tys. zł ?w ciągu roku) lub rodzaju działalności (zwolnieni ?z VAT są m.in. lekarze).
2. Jeżeli:
? samochód był wykorzystywany w działalności opodatkowanej,
? podczas wprowadzania go do firmy przedsiębiorca odliczył 50 lub 60 proc. VAT (nie więcej niż 5000 zł lub 6000 zł) na podstawie m.in. faktury, to można zastosować zwolnienie z VAT.
Nie ma wtedy znaczenia, jak długo samochód był wykorzystywany w firmie. Kluczowe są natomiast dwie kwestie: odliczenie VAT oraz konieczność posiadania faktury. Te warunki muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że jeśli przedsiębiorca dysponuje fakturą (np. wystawioną na siebie, jako osobę prywatną), z której nie mógł odliczyć podatku, to z opisanego zwolnienia skorzystać nie może.
Podstawą zastosowania zwolnienia z VAT jest w tym przypadku § 3 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia ministra finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (DzU z 2013 r. poz. 1722).
Kiedy trzeba opodatkować
Z powyższych dwóch przypadków zwolnień wyłania się też informacja o tym, kiedy przedsiębiorca musi opodatkować VAT sprzedaż firmowego auta. Można opisać dwie takie sytuacje:
1. ?Samochód wprowadzony do firmy z opcją odliczenia ?100 proc. VAT
Jeżeli przedsiębiorca odliczył cały podatek, wprowadzając samochód do firmy, to sprzedając go, na pewno musi zastosować 23-proc. stawkę VAT. Obecnie dotyczy to tylko samochodów ciężarowych, w tym z tzw. kratką. Wkrótce zaś będzie to dotyczyło także samochodów osobowych, ale tylko tych wykorzystywanych wyłącznie w działalności gospodarczej.
2. ?Samochód wprowadzony do firmy bez możliwości odliczenia VAT
Jeśli auto jest wykorzystywane w działalności opodatkowanej i zostało wprowadzone do firmy bez możliwości odliczenia VAT, np. na podstawie:
? faktury marża,
? faktury zw.,
? umowy sprzedaży,
? oświadczenia,
– to sprzedając go, trzeba doliczyć 23 proc. VAT. Tutaj także nie ma znaczenia, jak długo samochód należał do firmy.
Czy da się tego uniknąć
Druga z opisanych powyżej sytuacji jest bardzo niekorzystna dla wielu przedsiębiorców. Okazuje się bowiem, że wprowadzenie do firmy samochodu bez możliwości odliczenia VAT nakazuje doliczyć 23 proc. podatku od transakcji sprzedaży. Może to skutkować wysoką kwotą obciążenia. Czy można tego uniknąć?
Tak. Aby uniknąć konieczności odprowadzania VAT ,?w takiej sytuacji przedsiębiorca musi najpierw przenieść samochód do majątku prywatnego. Taka czynność nie wymaga rozliczania VAT, jeżeli przedsiębiorca wcześniej go nie odliczył. Następnie samochód można sprzedać jako osoba prywatna, bez konieczności ustalania VAT należnego z tego tytułu.
—Sebastian Bobrowski
Autor jest dyrektorem finansowym inFakt.pl
