Rolnik może być jednocześnie ryczałtowcem i czynnym podatnikiem

Rolnik ryczałtowy sprzedający produkty rolne pochodzące z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze jest zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Zwolnienie to, w niezmienionym kształcie, będzie obowiązywało także po 1 stycznia 2014 r.

Omawiane zwolnienie ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Oznacza to, że zwolniony z VAT jest tylko rolnik posiadający status rolnika ryczałtowego (o którym mowa w art. 2 pkt 19 ustawy o VAT) i tylko w zakresie dostaw produktów rolnych i świadczenia usług rolniczych (wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o VAT). Świadczenie usług rolniczych oraz dostawa produktów rolnych przez podmioty inne niż rolnicy ryczałtowi podlega opodatkowaniu. Innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nieuprawniająca go do zwolnienia przedmiotowego (np. działalność handlowa, dostawa produktów rolnych innych niż własnej produkcji, świadczenie usług innych niż rolnicze) także będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Sam może zrezygnować

W praktyce dość często występuje sytuacja, w której rolnik ryczałtowy, poza dostawą produktów rolnych z własnego gospodarstwa lub poza świadczeniem usług rolniczych, wykonuje także inne czynności opodatkowane VAT. Wykonywanie czynności innych, niż wynikające z działalności rolniczej, nie powoduje utraty statusu rolnika ryczałtowego. Co najwyżej może się zdarzyć, że rolnik ryczałtowy sam zrezygnuje z tego przywileju, ponieważ zasady ogólne będą dla niego korzystniejsze. Może to mieć miejsce np. wtedy, gdy rolnik ten planuje znaczne nakłady inwestycyjne w swoim gospodarstwie.

Przykład

Tomasz Kwiatkowski prowadzi gospodarstwo rolne, korzystając ze zwolnienia w VAT jako rolnik ryczałtowy. Z początkiem grudnia 2013 r. pan Tomasz rozpoczął świadczenie usług budowlanych. Mimo że do momentu przekroczenia limitu obrotu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o VAT (150 000 zł) może korzystać ze zwolnienia w VAT, od momentu rozpoczęcia działalności w zakresie świadczenia usług budowlanych pan Tomasz zarejestrował się jako czynny podatnik VAT.

Fiskus potwierdza

Organy podatkowe także podzielają stanowisko dopuszczające możliwość łączenia dwóch statusów podatkowych. Przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 17 czerwca 2010 r. (ITPP2/443-294/10/MD) dotycząca sytuacji, w której osoba fizyczna zarejestrowana jako podatnik VAT czynny dla działalności opodatkowanej na zasadach ogólnych (hurtownia ryb) rozszerzyła działalność o chów i hodowlę ryb. Organ podatkowy wyjaśnił, że to, iż przedsiębiorca w momencie rozszerzenia działalności o sprzedaż świeżych ryb z własnego chowu był już podatnikiem VAT czynnym dla innego rodzaju działalności, nie pozbawia go prawa do uzyskania statusu rolnika ryczałtowego w zakresie sprzedaży produktów rolnych wytworzonych we własnym zakresie, tj. świeżych ryb z własnego chowu.

Wyjątkowość i prawidłowość sytuacji, w której podatnik z tytułu wykonywania działalności rolniczej i pozarolniczej działalności gospodarczej jest jednocześnie podatnikiem zwolnionym z VAT (jako rolnik ryczałtowy) oraz podatnikiem VAT czynnym (dla pozostałej działalności gospodarczej) potwierdziła również Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 2 sierpnia 2013 r. (ILPP2/443-429/13-2/EN). Organ podatkowy, odnosząc się do sytuacji, w której rolnik ryczałtowy zamierzał dodatkowo rozpocząć wykonywanie czynności opodatkowanych VAT na zasadach ogólnych (dzierżawa gruntu na cele nierolnicze), stwierdził, że: „(...) wnioskodawca może łączyć dwa statusy – podatnika zwolnionego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy jako rolnik ryczałtowy (niemającego obowiązku składania deklaracji, prowadzenia ewidencji, wystawiania faktur) i jednocześnie podatnika VAT czynnego w zakresie dzierżawy gruntów na cele nierolnicze."

Rolnik może zatem łączyć dwa statusy, tj.:

- podatnika VAT zwolnionego – w zakresie dostaw produktów rolnych oraz świadczenia usług rolniczych (niemającego obowiązku składania deklaracji, prowadzenia ewidencji, wystawiania faktur) i

- podatnika VAT czynnego – w zakresie dokonywania innego rodzaju czynności opodatkowanych niż te, które wykonuje rolnik ryczałtowy.

Nie każda działalność

Przywilej łączenia dwóch statusów, tj. podatnika VAT zwolnionego i podatnika VAT czynnego nie dotyczy jednak czynności wykonywanych w ramach działalności rolniczej (wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o VAT). Jeśli rolnik dokonuje dostaw produktów rolnych z własnego gospodarstwa oraz świadczy usługi rolnicze, to nie może przyjąć takiego rozwiązania, które powodowałoby, że dostawy produktów rolnych będą zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, zaś świadczenie usług rolniczych zostanie opodatkowane na zasadach ogólnych.

Jeżeli podatnik, w związku ze świadczonymi usługami rolniczymi zarejestruje się jako podatnik VAT czynny, to tym samym utraci status rolnika ryczałtowego dla dostaw produktów rolnych. Tak samo uznała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 10 kwietnia 2013 r. (IPTPP4/443-49/13-2/BM). Wyjaśniła w niej, że: „(...) w przypadku zarejestrowania się jako czynny podatnik podatku od towarów i usług z tytułu świadczonych usług rolniczych, wnioskodawca traci status rolnika ryczałtowego z tytułu pozostałej działalność rolniczej. W związku z powyższym wnioskodawca sprzedając płody rolne z własnej produkcji nie może nadal korzystać ze zwolnienia z podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy".