Kluczowe uprawnienie podatnika VAT to prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawartego w cenie towarów i usług nabywanych przez przedsiębiorcę – podatnika VAT dla celów prowadzonej działalności. Realizacja tego uprawnienia obwarowana jest jednak wieloma warunkami wynikającymi z ustawy o VAT. Jednym z nich  jest kwestia terminu, w którym podatnik może odliczyć podatek naliczony. Prawo to powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem szczególnych momentów ustalonych w przepisach ustawy o VAT. Co zrobić, gdy podatnik nie  odliczył  podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym, w którym powstało uprawnienie? Obecne regulacje ustawy o VAT są w tym zakresie dość elastyczne. W art. 86 ust. 11 przewidziana została możliwość obniżenia kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Zatem jeżeli podatnik nie dokona odliczenia podatku naliczonego w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym uprawnienie powstało, to może zrealizować odliczenie w deklaracji podatkowej składanej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Sytuacja się jednak komplikuje, gdy  podatnik nie odliczył podatku również w jednym z tych dwóch okresów. W takim wypadku pozostaje już wyłącznie sporządzenie korekty złożonej deklaracji. Wynika to z art. 86 ust. 13 ustawy o VAT. Zgodnie z nim jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w art. 86 ust. 10,11,12, 16 i 18 ustawy o VAT, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego. Może to zrobić nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Trzeba pamiętać o ograniczeniu czasowym prawa do dokonania korekty. Szczególnie istotne jest to, że 5-letni okres liczy się od początku roku, w którym omawiane uprawnienie powstało. Tym samym, w roku 2013 można skorygować rozliczenia najdalej w stosunku do uprawnienia powstałego w roku 2009 r. Co więcej, złożenie korygującej deklaracji podatkowej powinno spełniać warunki ustalone w art. 81 § 2 ordynacji podatkowej. Zgodnie z nim skorygowanie deklaracji następuje poprzez złożenie deklaracji korygującej wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Należy także pamiętać, że zgodnie z art. 82 § 2 o.p., prawo do złożenia korekty deklaracji podatkowej ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej -  w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą. Korekta złożona w tym czasie nie wywołuje skutków prawnych. Podatnik może jednak złożyć korektę deklaracji po zakończeniu:

- kontroli podatkowej,

- postępowania podatkowego – w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.

Od 1 stycznia 2014 r. istotnej zmianie ulegną zasady ustalania terminu powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego. Niemniej, również przepisy obowiązujące od przyszłego roku przewidują możliwość realizacji uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji podatkowej składanej za jeden z dwóch okresów rozliczeniowych następujących po okresie powstania uprawnienia (jeżeli podatnik nie dokonał odliczenia w tym okresie). Podobnie jak teraz,  jeżeli prawo to nie zostało zrealizowane w tych okresach, to podatnik będzie miał prawo sporządzenia korekty.

Autor jest doradcą podatkowym