Dla kogo przyśpieszony zwrot VAT

Ponieważ wcześniejszy zwrot różnicy podatku oznacza dla podatnika możliwość wcześniejszego dysponowania pieniędzmi, jest więc swego rodzaju sposobem optymalizacji podatkowej.

Na rachunek bankowy

Gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do:

Zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 6 ustawy o VAT, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Zwrot jest dokonywany na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach (...) (art. 87 ust. 2 in principio ustawy o VAT).

Przykład

Firma ABC złożyła 25 lipca 2013 r. w urzędzie skarbowym deklarację VAT-7 za czerwiec 2013 r. z zadeklarowaną kwotą różnicy podatku do zwrotu na rachunek bankowy. Urząd skarbowy miał 60 dni na dokonanie zwrotu różnicy podatku, tj. miał czas do 23 września 2013 r.

Można się starać o 25 dni

Pod pewnymi warunkami podatnik może ubiegać się o przyspieszony zwrot różnicy podatku na rachunek bankowy.

Zgodnie z art. 87 ust. 6 in principio ustawy o VAT, na wniosek podatnika, złożony wraz z deklaracją podatkową, urząd skarbowy jest obowiązany zwrócić różnicę podatku, o której mowa w art. 87 ust. 2 ustawy o VAT, w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia. Jest tak, gdy kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej, wynikają z:

1) faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone, z uwzględnieniem art. 22 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,

2) dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 ustawy o VAT, i zostały przez podatnika zapłacone,

3) importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji.

Przykład

Jeżeli znana nam z poprzedniego przykładu firma ABC złożyła wniosek o przyspieszony zwrot i spełniała pozostałe warunki konieczne do ubiegania się o przyspieszony zwrot, to urząd skarbowy powinien był tego zwrotu dokonać w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia, tj. do 19 sierpnia 2013 r.

Konieczny jest wniosek

Ubieganie się o przyspieszony 25-dniowy zwrot różnicy podatku pozostawione jest woli podatnika. Podatnik, który chce z prawa tego skorzystać, musi łącznie z deklaracją VAT-7 (VAT-7K lub VAT-7D) złożyć wniosek o przyspieszony zwrot (wyrok NSA z 11 marca 2013 r., I FPS 5/12).

Podatnik, który składa wniosek o przyśpieszony zwrot podatku, w części G deklaracji VAT-7, VAT-7K lub VAT-7D zaznacza w poz. 62 (deklaracji VAT-7 lub VAT-7K), bądź w poz. 68 (deklaracji VAT-7D), że składa wniosek o przyspieszenie terminu zwrotu podatku.

Płatności muszą być zrealizowane

Urząd skarbowy jest obowiązany zwrócić różnicę podatku na wniosek podatnika złożony wraz z deklaracją VAT-7 (VAT-7K lub VAT-7D) w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia, jeżeli kwoty podatku naliczonego wykazane w tych deklaracjach wynikają z faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone, z uwzględnieniem art. 22 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej >patrz ramka.

W przypadku transakcji, których wartość nie przekracza 15 000 euro, prawo do zwrotu w terminie skróconym przysługiwałoby podatnikom, którzy spełnią swoje świadczenie obojętnie w jaki sposób (wyrok WSA w Lublinie z 15 maja 2009 r., I SA/Lu 74/09). Natomiast zapłata za towar czy usługę, których wartość przekracza 15 000 euro, dokonana gotówką, bez pośrednictwa rachunku bankowego, nie spełnia wymogu z art. 87 ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT (wyrok NSA z 2 czerwca 2011 r., I FSK 1075/ 10).

Przykład

Firma A nabyła w czerwcu 2013 r. towary i usługi wyłącznie na terytorium kraju. Ich zakup został udokumentowany fakturami. Zgodnie z wewnętrznymi regulacjami obowiązującymi w firmie A wszystkie faktury zostały uregulowane przelewami bankowymi, z wyjątkiem kilku faktur dokumentujących nabycie towarów i usług do wartości nieprzekraczającej 500 zł. Firma A może ubiegać o przyspieszony 25-dniowy termin zwrotu VAT, gdyż dokonany sposób zapłaty nie naruszył art. 22 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Kompensata nie pozbawia prawa

Zapłata może polegać również na kompensacie wierzytelności – niezależnie od wartości transakcji (wyrok NSA z 2 czerwca 2011 r., I FSK 1075/ 10; wyrok NSA z 2 czerwca 2011 r., I FSK 1075/10; wyrok NSA z 5 kwietnia 2012 r., I FSK 1731/ 11). Podatnik regulujący swe należności w drodze kompensaty nie traci prawa do ubiegania się o wcześniejszy zwrot.

Zatrzymanie części zapłaty tytułem kaucji

Podatnik nie dokona całości zapłaty należności wynikających z faktur, jeżeli na podstawie porozumienia nie dokonuje zapłaty całości należności, lecz zatrzymuje jej część (np. 5 proc.) jako tzw. kaucję (praktyka taka jest częsta w przypadku umów budowlanych). Przy czym zatrzymanie kaucji nie może być uznane za potrącenie umowne. Podatnik, który dokonuje płatności, zatrzymując część wynagrodzenia tytułem kaucji, nie może zatem skorzystać z przyspieszonego zwrotu podatku (tak wyrok NSA z 11 czerwca 2010 r., I FSK 1050/09 oraz wyrok NSA z 11 czerwca 2010 r., I FSK 928/09). Jeżeli podatnik chciałby ubiegać się o przyspieszony zwrot, to powinien uregulować całą fakturę, natomiast jego kontrahent powinien przekazać mu kwotę kaucji.

Z danego okresu rozliczeniowego...

W orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd, że przedmiotem oceny urzędu skarbowego, co do zasadności zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w ciągu 25 dni od dnia złożenia przez podatnika rozliczenia jest zbiorcza kwota wykazana w deklaracji VAT-7, a nie kwoty wynikające z poszczególnych faktur. Wszystkie faktury objęte daną deklaracją powinny bowiem spełniać warunek zapłaty należności. Taki pogląd odnajdziemy w wyroku NSA z 10 listopada 2011 r. (I FSK 188/11), gdzie NSA stwierdził, że nie jest możliwe „rozbijanie" jednej kwoty do zwrotu na rachunek bankowy w dwóch różnych terminach zależnie od tytułu, z którego wynika prawo do odliczenia podatku naliczonego. Taki pogląd został także wyrażony w wyroku WSA w Gliwicach z 12 października 2010 r. (III SA/Gl 1313/10) oraz w orzecznictwie dotyczącym analogicznego przepisu art. 21 ust. 6a pkt 1 ustawy o VAT z 1993 r.: wyrok NSA z 30 czerwca 2004 r. (FSK 260/04), wyrok NSA 7 grudnia 2005 r. (I FSK 235/05).

Odmiennie wypowiedział się WSA w Gliwicach w wyroku z 11 lutego 2004 r. (I SA/Ka 15/03), który stwierdził, że brak jest podstaw prawnych do odmowy zwrotu różnicy podatku w trybie art. 21 ust. 6a ustawy o VAT z 1993 r. – w brzmieniu obowiązującym od 26 marca 2002 r. – w odniesieniu do części podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu i dokumentów celnych zapłaconych do dnia złożenia rozliczenia, a pozostałej części dotyczącej należności niezapłaconych – w ciągu 60 dni.

...a czasem nawet z poprzednich

Warunkiem zwrotu różnicy podatku w terminie 25 dni jest zapłata należności zarówno za faktury dotyczące danego okresu rozliczeniowego, jak też za faktury z poprzednich okresów rozliczeniowych, jeżeli mają wpływ na rozliczenie wykazane w deklaracji podatkowej (wyrok NSA z 11 marca 2013 r., I FPS 5/12).

Jeżeli kwoty podatku naliczonego wykazanego w deklaracji wynikają z trzech przypadków opisanych w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT, tj. z:

1) faktur,

2) dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 ustawy o VAT,

3) importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca,

– to zwrot w terminie 25 dni jest możliwy jedynie przy spełnieniu wszystkich opisanych w tym przepisie warunków (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 11 marca 2010 r., IBPP2/443-850/09/ICz).

Zatem kwoty podatku naliczonego wykazane w deklaracji VAT-7 (VAT-7K lub VAT-7D), które wynikają z dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 ustawy o VAT, muszą być przez podatnika zapłacone. W przypadku importu towarów rozliczanego w deklaracji VAT-7 (VAT-7K lub VAT-7D), wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, w deklaracji VAT-7 (VAT-7K lub VAT-7D) musi być wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji.

Firmy muszą korzystać z konta

Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy: 1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz 2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji (art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może realizować ten obowiązek za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (zob. art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).