-Jak władze skarbowe zapatrują się na przypadki, w których firma – często jednoosobowa – otrzymuje różne rzeczy albo świadczenia za darmo? Zdarza się przecież, że używa bezpłatnych programów komputerowych albo – co się zdarza w przypadku firm rodzinnych – różnych rzeczy podarowanych przez krewnych.
Odpowiada Joanna Narkiewicz-Tarłowska doradca podatkowy w firmie PwC:
Zasadniczo takie przypadki są według przepisów podatkowych nieodpłatnym świadczeniem, które zostało uzyskane kosztem innego podmiotu. Jest to przysporzenie o określonej wartości, będące przychodem do opodatkowania, który należy wykazać w zeznaniu podatkowym. W przypadku prowadzenia biznesu – jest to przychód z działalności gospodarczej.
Trzeba jednak pamiętać, że ustawy o PIT nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od darowizn. Innymi słowy, jeśli dana transakcja jest darowizną i został od niej zapłacony podatek od tej darowizny, nie płacimy od takiego przychodu PIT.
Jak zatem traktować ściągnięcie z ogólnie dostępnej strony internetowej darmowego programu komputerowego do użycia go w firmie?
W takim przypadku oczywiście władze skarbowe też mogą się dopatrzyć nieodpłatnego świadczenia. Jednak czasami ukazywały się interpretacje przepisów podatkowych mówiące, że jeśli dane świadczenie jest dostępne nieodpłatnie dla wszystkich, wówczas przychód nie powstaje. Inaczej jest w przypadkach, gdy podatnik dostaje jakąś rzecz lub świadczenie, np. czyjąś pracę tylko dla siebie. Wówczas powstaje przychód do opodatkowania.
A jeśli teść za darmo pracuje dla jednoosobowej firmy zięcia z czystej chęci rodzinnej pomocy?
Taka sytuacja jest zwolniona z podatku. Artykuł 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT zwalnia z podatku świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Innymi słowy – od rodziny. Można nawet pokusić się o interpretację, że temu zwolnieniu podlega także darmowe przekazanie rzeczy w ramach rodziny.
Definicja świadczeń w naturze, zawarta w art. 11 ust. 2 ustawy o PIT odnosi się bowiem także do wartości rzeczy. Jednak w przypadku wątpliwości wokół tej kwestii warto się zwrócić do władz skarbowych o interpretację prawa podatkowego.
Jak traktować do celów ewidencyjnych wartość nieodpłatnie nabytych rzeczy będących środkami trwałymi, świadczeń w naturze albo praw?
Przepisy podatkowe (art. 22g ustawy o PIT) odsyłają tu do wartości rynkowej rzeczy i praw z dnia nabycia. Jeśli mamy do czynienia z nabyciem w drodze darowizny, to wartością tą jest również wartość rynkowa, chyba że umowa darowizny określa ją w niższej wysokości.
Może też dojść do nabycia częściowo odpłatnego, np. za symboliczną złotówkę lub ze znacznym rabatem. Wtedy wartością jest cena nabycia powiększona o kwotę przychodu z „darmowej" części świadczenia.
—Rozmawiał Paweł Rochowicz
