Przekonała się o tym podatniczka, która wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji. Pytała, czy może zaliczyć do kosztów dopiero rozpoczynanej działalności wydatki poniesione przed jej założeniem. Chodziło o opłaty na zdobycie uprawnień do szacowania nieruchomości oraz opłacenie kursu wyceny dla banków.

Chciała bezzwłocznie po otrzymaniu uprawnień móc świadczyć usługi wyceny nieruchomości. Aby jednak w ogóle móc rozpocząć działalność w tym zakresie, konieczne było spełnienie warunków określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami (odbycie studiów podyplomowych, praktyk i zdanie egzaminu).

Sądziła, że skoro spełniła te warunki, aby móc wykonywać określony rodzaj działalności i w związku z tym poniosła określone wydatki, to po uruchomieniu firmy będzie miała prawo zaliczyć je do kosztów podatkowych. W jej ocenie również wydatki na kurs wyceny dla banków, mimo że poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, będą mogły zwiększyć koszty podatkowe.

To dlatego że ukończenie kursu umożliwi wpis na listę rzeczoznawców bankowych (a to pozwala zająć się wyceną nieruchomości na rzecz sektora bankowego i tym samym uzyskać większą liczbę zleceń).

Izba najpierw mówi nie...

Izba Skarbowa w Katowicach nie zgodziła się z nią jednak. W interpretacji z 24 sierpnia 2011 r. (IBPBI/1/415-594/11/ZK)

stwierdziła, że poniesionych wydatków nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów ponieważ nie spełniają one przesłanek określonych w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej

ustawa o PIT

).

Podatniczka nie poddała się jednak i wniosła skargę do sądu administracyjnego (za pośrednictwem izby, która wydała interpretację). Zanim jednak skarga trafiła do sądu, izba uznała za słuszne zawarte w niej zarzuty i skargę podatniczki uwzględniła (z art. 54 § 3 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wynika, że organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy).

...ale potem zmienia zdanie

Podkreśliła, że sporne wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych nie są ujęte w katalogu zawartym w art. 23 ustawy o PIT (wymienia on wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów). Nie jest to jednak wystarczająca przesłanka do zaliczenia ich do kosztów podatkowych.

Poniesione wydatki muszą mieć ścisły związek z prowadzoną działalnością gospodarczą

Aby uzyskały taki statusu, konieczne jest „zaistnienie związku przyczynowego między poniesionym wydatkiem, a celem jakim jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza” – czytamy w interpretacji z 28 listopada 2011 r. r. (IBPBI/1/4160-76/11/ZK).

Zdaniem izby skarbowej, jako uzasadnione racjonalnie i gospodarczo, których poniesienie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza, uznać 0należy takie wydatki na kształcenie, które pozwolą podatnikowi nabyć umiejętności i wiedzę niezbędną w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Ponieważ podatniczka zamierzała rozpocząć działalność w zakresie wyceny nieruchomości (a do tego konieczne było ukończenie studiów podyplomowych oraz uzyskanie innych uprawnień), poniesione wydatki „choć trudno je przypisać konkretnym przychodom jako niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wyceny nieruchomości (i warunkujące możliwość jej prowadzenia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa), mogą stanowić koszty uzyskania przychodów” – podsumowała izba.

Na zakończenie jednak, w uzasadnieniu swojego stanowiska – niejako ku przestrodze podatniczki – zaznaczyła, że jeśli nie przedstawi ona rzeczowych argumentów wskazujących na celowość poniesionych wydatków, to nie będą one mogły zwiększyć kosztów podatkowych. A zasadność zaliczenia wydatków do kosztów może być zweryfikowana w toku ewentualnego postępowania podatkowego.

Fiskus czasem przychylny

Więcej szczęścia miała podatniczka, która z wnioskiem o interpretację wystąpiła do Izby Skarbowej w Łodzi. Pytała, czy wydatki poniesione w celu uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego w ramach jednoosobowej kancelarii (poniesione jeszcze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej) może zaliczyć do kosztów tej działalności. Na początku października 2011 r. uzyskała formalnie tytuł zawodowy radcy prawnego, a w połowie tego samego miesiąca uruchomiła kancelarię.

Twierdziła, że poniesione przez nią wydatki zwiększą koszty podatkowe prowadzonej działalności. Warunkiem prowadzenia kancelarii radcy prawnego jest zdobycie odpowiednich uprawnień (aby to było możliwe, konieczne było poniesienie m.in. opłat rocznych za aplikację i za egzamin końcowy). Poza tym, zdaniem podatniczki, wszelkie przychody osiągnięte w ramach działalności są bezpośrednio związane z uzyskanymi uprawnieniami zawodowymi. Bez nich niemożliwe byłoby w ogóle założenie kancelarii radcy prawnego i świadczenie w jej ramach usług prawnych.

Izba, w interpretacji z 5 stycznia 2012 r. (IPTPB1/415-227/11-2/ASZ),

przyznała jej rację. Stwierdziła, że „prawidłowo udokumentowane wydatki poniesione w związku z uzyskaniem uprawnień 0do wykonywania zawodu radcy prawnego, jako niezbędne do rozpoczęcia, a następnie do prowadzenia działalności gospodarczej mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w tejże działalności”.

Przerwa nie może być zbyt długa

Nie zawsze podatnicy otrzymują  przychylne dla nich interpretacje. Przykładem jest odpowiedź Izby Skarbowej w Katowicach z 1 kwietnia 2011 r. (IBPBI/1/415-113/11/SK).

Z pytaniem zwróciła się podatniczka, która we wrześniu 2010 r. zarejestrowała i rozpoczęła działalność gospodarczą w zakresie porad w dziedzinie leczenia niepłodności i innych problemów z tym związanych. Aby móc ją prowadzić, musiała ukończyć specjalny kurs i za niego zapłacić. Kurs taki odbyła w latach 2008 i 2009.

Izba stwierdziła, że mimo iż podatniczka poniosła przed rozpoczęciem działalności gospodarczej wydatki (udokumentowane fakturą) na ukończenie kursów niezbędnych do jej prowadzenia, to nie może ich odliczyć. Powód? Zostały one poniesione na długo przed rozpoczęciem prowadzenia działalności. Tym samym brak jest związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy ich poniesieniem a uzyskiwaniem przychodów z działalności prowadzonej w późniejszym okresie.